|
| Theo quy định hiện hành, cá nhân cho thuê tài sản mà tổng doanh thu trong một năm lớn hơn 100 triệu đồng thì phải nộp thuế, bao gồm thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng. Ảnh: Nhã Chi |
Luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB Law cho biết, theo quy định hiện hành, cá nhân cho thuê tài sản mà tổng doanh thu trong một năm lớn hơn 100 triệu đồng thì phải nộp thuế, bao gồm thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng. Song thực tế, rất nhiều trường hợp cho thuê căn hộ chung cư không khai thuế dù có thu nhập cao hơn 100 triệu đồng/năm. Trong khi đó, nhiều người làm công ăn lương, cá nhân kinh doanh đều bị thu thuế với thu nhập của mình.
Bên cạnh đó, một loại hình khá phổ biến thời gian gần đây là cho thuê ngắn ngày, cho thuê theo giờ lại chưa có quy định cụ thể, chưa có chế tài để thu thuế. Nhiều căn hộ chung cư tại các khu đô thị lớn, khu đô thị cao cấp hiện nay có thể cho thuê với mức giá dao động từ 1 triệu - 4 triệu đồng/ngày, hoặc lên đến trên 5 triệu đồng/ngày. Nếu trong tháng, công suất đạt khoảng 50% thì chủ nhà đã có doanh thu từ 15 - 50 triệu đồng.
Theo ông Hà, việc thu thuế vừa hỗ trợ cho công tác quản lý, vừa tạo ra nguồn ngân sách mới cho TP.HCM. Thực tế mô hình này ở nước ngoài đã có quy định cụ thể để quản lý, chẳng hạn một năm chủ sở hữu được khai thác bao nhiêu thời gian và phải đăng ký với cơ quan chính quyền để nộp thuế.
Do đó, nếu được triển khai với nhiều giải pháp đồng bộ thì chắc chắn việc thu thuế cho thuê nhà sẽ khả thi, góp phần giải quyết những bất cập trong quá trình sử dụng nhà chung cư không đúng quy định và việc làm thất thoát một khoản thuế của Nhà nước.
Tuy nhiên, ông Hà cũng cho rằng, việc thu thuế sẽ không dễ dàng. Trước hết, khi thu thuế đối với các cá nhân cho thuê nhà thì người phải trả chính là người đi thuê, vì nếu mức thuế cao, chắc chắn chủ nhà sẽ nâng giá cho thuê để bù vào số tiền đóng thuế. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng khó có thể thu được số thuế chính xác. Bởi, đây là những hợp đồng dân sự, người thuê và người cho thuê hoàn toàn có thể thỏa thuận với nhau để lách luật, đưa giá thuê xuống thấp để “né” thuế. Ngoài ra, khi người dân dùng tiền mặt để thanh toán thì cơ quan chức năng cũng rất khó để kiểm tra, tính thuế.
Bên cạnh đó, dù theo quy định người thuê nhà phải đăng ký tạm trú, tạm vắng ở công an nhưng do thông tin không liên thông, nên cơ quan thuế cũng không nắm được. Muốn biết có bao nhiêu trường hợp cho thuê nhà, cơ quan thuế phải thông qua ban quản trị chung cư, nhưng có nơi đồng ý cung cấp, có nơi không.
Thêm vào đó, việc cung cấp thông tin về cư trú trong căn hộ cho cơ quan thuế không có trong luật. Hơn nữa, đây là thông tin riêng tư của cư dân, nếu ban quản trị cung cấp mà chủ sở hữu căn hộ không đồng ý, họ có thể kiện ban quản trị. Như vậy, để yêu cầu được sự hợp tác của chính chủ căn hộ cũng là một khó khăn lớn.
Ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín cho rằng đây là điều cần thiết và khả thi. Theo đó, việc thu thuế này nhằm đảm bảo công khai, minh bạch trong hoạt động cho thuê, tạo sự công bằng giữa các chủ thể kinh tế trong việc tuân thủ pháp luật, đồng thời góp phần tăng thu cho ngân sách nhà nước.
Tuy nhiên, việc này cũng không dễ dàng bởi ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người nộp thuế và hiện tại nhiều người vẫn đang lách thuế. Cụ thể, quan hệ cho thuê trong trường hợp này chủ yếu là giữa cá nhân với cá nhân, người đi thuê không cần hóa đơn chứng từ, người cho thuê cũng không cần và không muốn khai báo với cơ quan thuế. Thậm chí, nhiều trường hợp họ cùng nhau khai báo giá thuê thấp để tránh thuế.
Dù vậy, việc thu thuế là khả thi nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban ngành. Trước hết, đó là sự phối hợp giữa cơ quan thuế với cơ quan công an, ban quản trị chung cư cùng các đơn vị có liên quan khác. Hơn nữa, ngành thuế cần có quy định và yêu cầu các cá nhân cho thuê nhà thực hiện kê khai thu nhập. Khi đó, các cá nhân có nhiều nhà cho thuê sẽ đến ngưỡng phải nộp thuế. Mặt khác, ngành thuế cũng nên đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra việc tuân thủ nghĩa vụ thuế với hoạt động này và xử lý mạnh tay với những trường hợp tiêu biểu để tăng tính răn đe.
