Tăng cường vai trò giám sát của xã hội với hoạt động đấu thầu

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Nhằm tạo môi trường mua sắm cạnh tranh, minh bạch, công bằng và hiệu quả, nhiều quốc gia trên thế giới cũng như các tổ chức tài chính quốc tế lựa chọn báo chí là công cụ thực hiện nhiệm vụ, vai trò quan trọng này. Bởi đây không chỉ là nơi thông tin về đấu thầu được công bố rộng rãi mà còn là diễn đàn của các tầng lớp nhân dân tham gia giám sát hoạt động đầu tư, mua sắm công, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực đầu tư phát triển.
Thời gian qua, Báo Đấu thầu đã góp phần quan trọng trong việc minh bạch thông tin về đấu thầu, nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu. Ảnh: Lê Tiên
Thời gian qua, Báo Đấu thầu đã góp phần quan trọng trong việc minh bạch thông tin về đấu thầu, nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu. Ảnh: Lê Tiên

Theo các chuyên gia kinh tế, sự minh bạch trong mua sắm công được bảo đảm thông qua việc thông báo công khai, rộng rãi các thông tin về đấu thầu, góp phần quan trọng tạo cơ hội công bằng cho các nhà thầu. Do đó, pháp luật và hướng dẫn mua sắm của nhiều quốc gia hay các quy chế mua sắm của các tổ chức tài chính cũng như các hiệp định thương mại tự do (FTA) đều yêu cầu công khai thông tin trên báo chí.

Tại châu Âu, sự minh bạch trong mua sắm công của Liên minh châu Âu (EU) được bảo đảm thông qua việc đăng tải trên Tạp chí chính thức của EU và phiên bản điện tử của Tạp chí có tên gọi TED (Tenders Electronically Daily) tại địa chỉ http://ted.europa.eu. Tại đây, các thông tin về đấu thầu từ kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thông báo mời thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu… được công bố rộng rãi.

Việc minh bạch thông tin về đấu thầu đã được các thành viên EU khẳng định trong cam kết tại Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (EVFTA). Đơn cử như Cộng hòa Ireland, ngoài việc đăng tải thông tin đấu thầu trên Tạp chí chính thức của EU, còn đăng tải trên nhật báo của nước này.

Theo tìm hiểu từ nhật báo Irish Times, ngoài việc đăng tải các thông báo mời thầu, Báo còn đăng tải thông tin liên quan đến hoạt động đấu thầu, góp phần nâng cao hiệu quả đấu thầu theo hướng bền vững. Đơn cử như các bài viết xoay quanh chủ đề đấu thầu xanh; lạm phát và “bão giá” vật liệu xây dựng tác động đến giá thầu…

Tương tự, tại Bulgaria, cùng với công khai thông tin mua sắm công trên Tạp chí chính thức của EU, quốc gia này còn công khai thông tin đấu thầu trên công báo có địa chỉ http://dv.parliament.bg song hành cùng Hệ thống thông tin đấu thầu có địa chỉ http://www.aop.bg.

Hy Lạp cũng công khai thông tin đấu thầu trên nhật báo trong nước; Cộng hòa Síp công bố thông tin đấu thầu trên công báo quốc gia và nhật báo trong nước…

Tại châu Á, Bản chào về mở cửa thị trường mua sắm chính phủ của Nhật Bản tại Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cho biết, những thông tin liên quan đấu thầu của Nhật Bản được đăng trên báo giấy song hành cùng bản điện tử tại địa chỉ http://kanpou.npb.go.jp...

Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam cũng cho hay, theo Quy định về đấu thầu trong các dự án sử dụng vốn vay ODA Nhật Bản, đối với tất cả các hợp đồng đấu thầu cạnh tranh quốc tế, thư mời tham dự sơ tuyển và mời thầu phải được công bố trên ít nhất một tờ báo có độ phổ cập rộng rãi tại nước tiếp nhận vốn vay. Các đơn vị thực hiện sẽ tự đưa ra quyết định về các đơn vị báo chí này.

Đối với các tổ chức tài chính quốc tế, yêu cầu công khai thông tin về đấu thầu trên báo chí liên tiếp được tái khẳng định trong các phiên bản cập nhật về quy chế đấu thầu mua sắm dành cho bên vay vốn tài trợ các dự án đầu tư, trong quy chế đấu thầu của Ngân hàng Thế giới cũng như Ngân hàng Phát triển châu Á…

Tại Việt Nam, theo đánh giá của nhiều chủ đầu tư/bên mời thầu, nhà thầu, nhà đầu tư trong nước và quốc tế cũng như đông đảo bạn đọc, việc minh bạch thông tin về đấu thầu đã nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu trong nước thời gian qua.

“Theo như quan sát của chúng tôi, tại Việt Nam, Báo Đấu thầu là đơn vị được lựa chọn nhiều nhất để công bố thông tin này”, đại diện JICA nhấn mạnh.

Từ thực tiễn trên, có thể thấy, báo chí đã, đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc góp phần lành mạnh hóa hoạt động đấu thầu, từ đó nâng cao hiệu quả chi tiêu công.

Chuyên đề