 |
| Nhiều nội dung sửa đổi về pháp luật xây dựng và đất đai được kỳ vọng tháo gỡ khó khăn, góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án đầu tư xây dựng. Ảnh: Lê Tiên |
Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai đã được Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Chính phủ. Bộ Xây dựng cũng đã gửi thẩm định hồ sơ Dự án Luật Xây dựng (thay thế) . Hai dự án luật này dự kiến sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc sửa đổi Luật Đất đai sẽ tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương 2 cấp; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính về đất đai, tháo gỡ kịp thời những “điểm nghẽn”, vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn…
Về Dự thảo Luật Xây dựng (thay thế), Bộ Xây dựng khẳng định Dự thảo Luật tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng… Luật Xây dựng được rà soát tổng thể để sửa đổi theo hướng đơn giản hóa, hiện đại hóa các trình tự thực hiện và quản lý dự án đầu tư xây dựng; sửa đổi, hoàn thiện các quy định về quản lý chi phí. Việc kiểm soát của Nhà nước đối với hoạt động đầu tư xây dựng sẽ được điều chỉnh theo hướng giảm thiểu tối đa thủ tục cần phải thực hiện của cơ quản lý nhà nước để tạo tập môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng…
Trong số những nội dung sửa đổi, bổ sung, thay thế tại 2 dự thảo luật, vấn đề thu hồi đất tại lĩnh vực đất đai và nhóm chính sách đơn giản thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng được quan tâm nhiều nhất.
Theo đó, Luật Đất đai năm 2024 (Điều 79) quy định cụ thể 31 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Dự thảo Luật bổ sung, hoàn thiện quy định về 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi lích quốc gia công cộng, cụ thể: Nhà nước thu hồi đất thực hiện các dự án đầu tư công khẩn cấp; các dự án trọng điểm, có vai trò tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương do HĐND cấp tỉnh quyết định; HĐND cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại mà nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số lượng người sử dụng đất; bổ sung trường hợp thu hồi đất để tạo quỹ đất thanh toán dự án theo hợp đồng BT, cho thuê đất để tiếp tục sản xuất, kinh doanh đối với trường hợp tổ chức đang sử dụng đất mà Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 78 và Điều 79 của Luật Đất đai năm 2024.
Đồng tình việc bổ sung các trường hợp thu hồi đất, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) đề nghị cần đưa ra hướng dẫn chi tiết hơn để xác định dự án “khẩn cấp”, tránh cách hiểu, vận dụng khác nhau giữa các địa phương. VARS cũng đánh giá cao trường hợp thứ hai, vì thực tiễn cho thấy, nhiều doanh nghiệp trong quá trình giải phóng mặt bằng dù đã đạt tỷ lệ thỏa thuận trên 80%, thậm chí có trường hợp lên tới 98% nhưng dự án vẫn bị đình trệ chỉ vì vướng mắc ở phần diện tích còn lại. Quy định tại Dự thảo Luật sẽ góp phần hỗ trợ thiết thực cho doanh nghiệp trong việc tháo gỡ những vướng mắc này, đồng thời hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và người dân, hạn chế tình trạng doanh nghiệp thỏa thuận được 75% diện tích đất nhưng chỉ với số ít hộ dân, gây phản ứng trong cộng đồng.
Đồng quan điểm, Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà thầu xây dựng Việt Nam cho rằng, quy định như trên góp phần giải quyết tình trạng kẹt đất do một vài hộ không đồng ý, gây đình trệ toàn bộ dự án và đặc biệt là tránh tình trạng ép giá doanh nghiệp, gây ảnh hưởng đến quá trình giải phóng mặt bằng; tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ cho các dự án lớn (khu đô thị, hạ tầng, du lịch…), đồng thời vẫn tôn trọng cơ chế thỏa thuận ban đầu và góp phần tạo động lực để nhà đầu tư chủ động thỏa thuận với người dân, tránh ỷ lại vào cơ chế thu hồi.
Đối với Luật Xây dựng, cộng đồng doanh nghiệp xây dựng rất chờ đợi nhóm chính sách về đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tại bản Dự thảo đang trong quá trình thẩm định, nhiều thủ tục xây dựng đã được cơ quan soạn thảo đề xuất giản lược, cắt giảm.
Theo Bộ Xây dựng, Luật Xây dựng năm 2014 được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 62/2020/QH14 có 7 nhóm thủ tục hành chính: thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng; thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở; cấp giấy phép xây dựng; cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng cho tổ chức; cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng cho cá nhân; công nhận tổ chức xã hội nghề nghiệp đủ điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề; công nhận tổ chức xã hội - nghề nghiệp đủ điều kiện cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng. Dự thảo Luật Xây dựng (thay thế) dự kiến bãi bỏ 3 nhóm thủ tục: thẩm định thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở; cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng cho tổ chức; công nhận tổ chức xã hội - nghề nghiệp đủ điều kiện cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng. Đối với các nhóm thủ tục: thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng; cấp giấy phép xây dựng; cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng cho cá nhân, Dự thảo Luật quy định khung và giao Chính phủ quy định chi tiết theo hướng đơn giản hóa hồ sơ, nội dung, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục.
Trao đổi với phóng viên, đại diện một số doanh nghiệp tư vấn xây dựng cho biết, đề xuất sửa đổi này tại Luật Xây dựng (thay thế) giúp doanh nghiệp giảm rất nhiều thời gian, công sức thực hiện các thủ tục thẩm định tại cơ quan chuyên môn về xây dựng. Đồng thời, doanh nghiệp đánh giá cao việc đơn giản hóa về thủ tục cấp giấy phép xây dựng, thực hiện nguyên tắc từ giai đoạn chuẩn bị đến thời điểm khởi công xây dựng, cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng chỉ kiểm soát một lần đối với mỗi dự án, công trình xây dựng, đơn giản hóa tối đa về điều kiện, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng, mở rộng đối tượng được miễn giấy phép xây dựng.
Một số ý kiến khác cho biết, doanh nghiệp rất chờ đợi các quy định về cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh trong quản lý năng lực hoạt động xây dựng, trong đó có quy định không yêu cầu cấp chứng chỉ năng lực của tổ chức; cắt giảm điều kiện đối với quy định chứng chỉ hành nghề như không yêu cầu chứng chỉ hành nghề đối với chức danh quản lý dự án...
