Kinh doanh bền vững gắn liền với hiệu quả quản trị nguồn nước

Doanh nghiệp tiên phong: Từ tiết kiệm đến bù hoàn nước

Ông Nguyễn Hữu Hoàng - Trưởng bộ phận Phát triển bền vững của Heineken Việt Nam cho biết, Heineken Việt Nam hiện có 5 nhà máy trên cả nước và đã thực hiện nhiều sáng kiến bảo tồn nguồn nước. Tập đoàn luôn đặt mục tiêu tối ưu hóa quy trình sử dụng nước, quản lý hiệu quả nước thải và đầu tư công nghệ hệ thống tái chế nước thải. Việt Nam luôn nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu về việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Trong giai đoạn 2010 - 2020, Heineken đã tiết kiệm 2,6 tỷ lít nước, đạt hiệu suất đáng kể khi 1 lít nước sẽ cho ra 1 lít sản phẩm.

Đặc biệt, Heineken Việt Nam đã hiện thực hóa tham vọng cân bằng nước sớm hơn 5 năm so với dự kiến tại lưu vực sông Tiền - khu vực đang đối mặt với nhiều áp lực về nước. Tập đoàn triển khai mô hình trồng rừng, bảo vệ đa dạng sinh học, từ đó bù hoàn hơn 690 triệu lít nước mỗi năm lưu vực sông Tiền. Tập đoàn có tham vọng đến năm 2030 đạt 100% bù hoàn nước tại khu vực khan hiếm nước; hiệu suất sử dụng nước trong sản xuất đạt 2,6hl/hl ở khu vực khan hiếm nước và 2,9hl/hl trên toàn cầu. Việc cải thiện chất lượng và hiệu suất sử dụng nước không chỉ trong nhà máy sản xuất mà còn cả trong toàn chuỗi cung ứng.

Một số doanh nghiệp khác có nhiều đóng góp tích cực như Coca-Cola hoàn trả 100% nước sử dụng, phục hồi hệ sinh thái đất ngập nước Vườn quốc gia Tràm Chim. Suntory PepsiCo với chương trình Mizuiku giáo dục cộng đồng, song song Dự án Water of Life bảo tồn nguồn nước suốt 10 năm.Nestlé Việt Nam cam kết đến 2025 hoàn trả lượng nước sạch cho cộng đồng tương đương 100% lượng sử dụng. BAT Việt Nam, Samsung Việt Nam đạt chứng chỉ quản lý nguồn nước AWS.

Nhiều doanh nghiệp ngành thực phẩm và đồ uống khác cũng đạt tỷ lệ tiết kiệm nước lên tới 30% trên mỗi đơn vị sản phẩm trong vòng 5 năm, hay đầu tư vào công nghệ tái sử dụng 100% nước thải sau xử lý cho các hoạt động phi sản xuất.

Những mô hình của các tập đoàn lớn nêu trên cho thấy, quản trị nước không chỉ là “chi phí” mà còn là đầu tư chiến lược. Quản lý nước hiệu quả giúp doanh nghiệp giảm rủi ro, tăng uy tín, tiếp cận vốn xanh và đáp ứng yêu cầu ESG toàn cầu.

Tuy vậy, theo ông Hoàng, khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp đang gặp phải là sự kết nối với các bên trong việc triển khai các dự án, chiến lược. Bởi không thể chỉ dựa hoàn toàn vào một mình doanh nghiệp, mà cần có sự đồng hành ở cấp chiến lược quốc gia của Nhà nước, các đối tác, doanh nghiệp trong chuỗi giá trị.

Đặc biệt, theo ông Nguyễn Quang Vinh - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) đang gặp rất nhiều khó khăn, thiếu nguồn lực tài chính, công nghệ và cơ chế hỗ trợ. Đây chính là khoảng trống mà chính sách và truyền thông cần bù đắp để hỗ trợ lan tỏa, truyền cảm hứng và kết nối cộng đồng cùng hành động.

Vai trò của truyền thông - Nhân rộng những dòng chảy xanh

Truyền thông và báo chí được kỳ vọng là “cầu nối” giữa tri thức, thông tin và hành động. Vai trò của truyền thông và báo chí thể hiện trên 4 trụ cột: Nâng cao nhận thức xã hội về tiết kiệm và tái tạo nước; Giám sát minh bạch, trách nhiệm của doanh nghiệp; Giáo dục hành vi sử dụng nước bền vững trong cộng đồng; Lan tỏa mô hình tốt, nhân rộng sáng kiến tiên phong thành dòng chảy quốc gia.

Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Chủ tịch Hội đồng Vì sự phát triển bền vững (VBCSD) nhấn mạnh tại Chương trình đối thoại về phát triển bền vững với các cơ quan truyền thông với chủ đề “Tăng cường quản trị, bảo tồn tài nguyên nước vì mục tiêu phát triển bền vững và thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu”: “Một doanh nghiệp tiên phong có thể trở thành hàng trăm, hàng nghìn doanh nghiệp hưởng ứng. Báo chí và doanh nghiệp cùng nhau viết nên câu chuyện mới cho quản trị tài nguyên nước, biến từng lít nước tiết kiệm thành dòng chảy quốc gia và bảo toàn nguồn nước trên lãnh thổ”.

Với vai trò kết nối các bên trong phát triển bền vững, ông Vinh cho biết, VCCI và VBCSD nói riêng luôn cam kết đồng hành, trở thành cầu nối để DN chia sẻ về chiến lược phát triển bền vững cùng các sáng kiến và kinh nghiệm triển khai; tổ chức tham quan thực tế các mô hình sản xuất, áp dụng sáng kiến bền vững tại cơ sở.

Bà Hạnh Huỳnh - Sáng lập Chương trình Water Stewardship Việt Nam cho rằng, báo chí có thể chia sẻ những thông tin để có thể thay đổi nhận thức, hành vi của cơ quan quản lý nhà nước trong các luật mới hay xây dựng kịch bản bảo vệ tài nguyên nước.

Để tạo động lực cho doanh nghiệp hướng tới phát triển bền vững, ông Nguyễn Hữu Hoàng mong muốn báo chí lan tỏa nhiều hơn những mô hình thành công, những điển hình tốt cũng như có những kế hoạch, mục tiêu phát triển bền vững, từ đó mới có thể tạo động lực, nhân rộng trong cộng đồng doanh nghiệp. “Bởi vì, một mình doanh nghiệp nỗ lực thôi là không đủ, phát triển bền vững là hành trình của việc chung tay cùng hành động”, ông Hoàng chia sẻ.

Bà Chu Thị Vân Anh - Phó Chủ tịch VBA cũng cho rằng, báo chí cần đồng hành để SMEs học hỏi kinh nghiệm từ các DN lớn, từng bước tham gia vào hệ sinh thái bảo tồn nước.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng, doanh nghiệp cũng cần chủ động hơn trong việc cung cấp thông tin. Theo Ông Nguyễn Văn Phấn - Chủ tịch Hội đồng quản lý kiêm Giám đốc Trung tâm Giáo dục và Truyền thông môi trường thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu chính sách pháp luật và phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước để thường xuyên cập nhật thông tin; tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức cho cán bộ, công nhân viên thông qua việc phát động các phong trào, đề xuất sáng kiến. Để xóa bỏ rào cản tiếp cận với báo chí, truyền thông, doanh nghiệp cũng cần chủ động lên kế hoạch tuyên truyền ngay từ đầu, đổi mới và làm hấp dẫn hơn nội dung, phương pháp truyền tải thông điệp. Nhà nước cũng có vai trò như người nhạc trưởng để khớp nối doanh nghiệp với truyền thông…

Theo ông Hoàng Việt, Giám đốc Chương trình Nước, Tổ chức WWF - Việt Nam, WWF tin rằng chỉ khi có sự chung tay của tất cả các bên - từ Nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng đến báo chí - thì an ninh nguồn nước mới được đảm bảo cho hôm nay và cho tương lai. Các công cụ như Water Risk Filter và khung Water Stewardship đã được WWF chứng minh tính hiệu quả trong việc giúp doanh nghiệp và địa phương ở Việt Nam nhận diện các rủi ro, chủ động thích ứng và tạo ra giá trị bền vững từ nước, thay vì chỉ coi đó là một chi phí đầu vào.