|
| Nhiều tổ chức nghiên cứu dự báo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả năm nay từ mức 3,6-4,3%. |
Giá xăng dầu trong nước tăng theo giá thế giới, nhu cầu sử dụng điện sinh hoạt tăng và mức đóng bảo hiểm y tế được điều chỉnh theo mức lương cơ sở mới là những nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7/2024 tăng 0,48% so với tháng trước. So với tháng 12/2023, CPI tháng 7/2024 tăng 1,89% và so với cùng kỳ năm trước tăng 4,36%. Bình quân 7 tháng đầu năm 2024, CPI tăng 4,12% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 2,73%.
Nhóm nghiên cứu của Ngân hàng HSBC nhận định, lạm phát tiếp tục tiến sát đến mức trần 4,5%. Tuy nhiên, HSBC kỳ vọng, các hiệu ứng bất lợi từ thị trường hàng hóa và dịch vụ sẽ sớm giảm, đẩy lạm phát xuống thấp đáng kể trong nửa sau của năm 2024, kỳ vọng lạm phát bình quân sẽ quanh mức 3,6% cho cả năm 2024.
Nhóm nghiên cứu của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) thì cho rằng, mức tăng theo tháng của chỉ số giá tiêu dùng khá thấp, bình quân chỉ 0,2% trong 4 tháng gần nhất. Lạm phát có thể hạ nhiệt dần từ tháng 8/2024 do mức nền cao của cùng kỳ. Mặc dù vậy, áp lực lạm phát trong các tháng cuối năm vẫn lớn bởi sự điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý (điện, giáo dục, y tế), ảnh hưởng của tỷ giá lên các mặt hàng nhập khẩu (xăng dầu) và tác động của cải cách tiền lương. Do đó, VDSC điều chỉnh tăng dự báo lạm phát năm 2024 từ mức 3,5% lên 3,8%.
Trong khi đó, Công ty Chứng khoán MBS nhận định, mối lo ngại về lạm phát đang dần gia tăng khi tỷ lệ tăng CPI liên tục ở mức tiệm cận mục tiêu năm 2024 mà Chính phủ chỉ đạo là 4,5%.
Trong tháng 7/2024, nhóm thực phẩm và dịch vụ ăn uống (+4,3% so với cùng kỳ) đóng góp lớn nhất vào sự tăng trưởng của chỉ số CPI, chủ yếu do nhóm lương thực tăng giá mạnh với mức tăng 14,4% so với cùng kỳ. Nhóm giao thông cũng tăng 4,4% so với cùng kỳ khi giá xăng dầu trong nước tăng 5,9% so với cùng kỳ, theo đà tăng của giá dầu toàn cầu. Thêm vào đó, việc tăng học phí ở một số địa phương đã đẩy chỉ số nhóm giáo dục tăng 8% so với cùng kỳ. Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 8,13% so với cùng kỳ do việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế cũng góp phần vào đà tăng của CPI.
Giá xi măng và cát tăng theo giá nguyên liệu đầu vào, chi phí thuê nhà tăng cao cùng với giá điện sinh hoạt tăng 8,6% so với cùng kỳ do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân kể từ cuối năm ngoái, đã đẩy chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,5% so với cùng kỳ.
MBS dự báo CPI có thể tăng trong những tháng còn lại của năm, nâng CPI bình quân năm 2024 lên 4,3%. Mặc dù tiêu dùng nội địa vẫn trong tình trạng ảm đạm, lạm phát nửa cuối năm 2024 sẽ chịu rủi ro bởi các yếu tố chính như: giá thép và vật liệu xây dựng nội địa dự kiến sẽ phục hồi lên mức 15 triệu đồng/tấn (+8% so với cùng kỳ) trong năm 2024 nhờ đà tăng của giá thép thế giới và nhu cầu ấm lên ở thị trường Việt Nam. Việc tăng lương cơ bản được thực hiện từ ngày 1/7 đang và sẽ tác động đến lạm phát trong thời gian tới. Ngoài ra, giá dầu trong nửa cuối năm 2024 sẽ dao động quanh mức 85 USD/thùng khi OPEC+ đã quyết định duy trì cắt giảm sản lượng đến hết quý III/2024, cao hơn so với giá dầu trung bình nửa cuối năm 2023.
PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế đánh giá, công tác kiểm soát lạm phát từ nay đến cuối năm có cả yếu tố thuận lợi và bất lợi. Ở khía cạnh thuận lợi, tỷ giá có xu hướng giảm nhiệt góp phần giảm giá hàng nhập khẩu nguyên vật liệu, giá cả hàng hóa dịch vụ tiếp tục được kiểm soát, trong đó có yêu cầu đánh giá kỹ tác động trước các đợt tăng giá hàng hóa dịch vụ do Nhà nước quản lý. Tuy nhiên, điểm bất lợi là bối cảnh kinh tế quốc tế nhiều yếu tố khó lường, căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông có thể khiến giá nhiên liệu tăng trong thời gian tới, dự kiến giá điện sẽ còn tăng…, đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ và những giải pháp kịp thời để đạt mục tiêu lạm phát.
Để kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã kiến nghị một số giải pháp. Đó là, theo dõi sát tình hình, chủ động dự báo, tính toán và cập nhật kịch bản lạm phát để xây dựng kịch bản điều hành giá tổng thể, rà soát các nhóm hàng chiếm tỷ trọng lớn để có giải pháp phù hợp, bảo đảm kiểm soát lạm phát dưới 4,5%. Chủ động phương án, lộ trình điều chỉnh giá phù hợp, đồng thời, không để thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng, tăng giá đột biến lương thực, thực phẩm, xăng dầu. Sẵn sàng phương án cung ứng, điều tiết nguồn điện để bảo đảm cung ứng đủ điện, xăng dầu trong mọi tình huống. Một giải pháp khác là cần xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, găm hàng tăng giá, thao túng giá... Nhiều chuyên gia cho rằng, nếu các giải pháp trên được thực hiện chặt chẽ, chỉ tiêu lạm phát sẽ “không có cửa” vượt mức trần 4,5%.
