Goldman Sachs vừa đưa ra cảnh báo về rủi ro ngày càng gia tăng đối với chuỗi cung ứng đất hiếm và các khoáng sản quan trọng toàn cầu. Báo cáo nhấn mạnh sự thống trị của Trung Quốc trong cả lĩnh vực khai thác và tinh luyện, đồng thời phác thảo những thách thức lớn cho các quốc gia đang tìm cách xây dựng chuỗi cung ứng độc lập.
Bối cảnh đưa ra cảnh báo này là việc Trung Quốc mở rộng các biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm vào ngày 9/10, bổ sung thêm 5 nguyên tố mới và tăng cường giám sát đối với các doanh nghiệp sử dụng trong ngành bán dẫn.
Trong một báo cáo công bố hôm thứ Hai, Goldman Sachs cho biết, Trung Quốc hiện kiểm soát 69% sản lượng khai thác đất hiếm toàn cầu, 92% hoạt động tinh luyện và 98% sản lượng sản xuất nam châm.
Các nguyên tố đất hiếm (REEs) đã trở thành một điểm nóng địa chính trị, do tầm quan trọng sống còn của chúng đối với các ngành công nghệ cao và các ứng dụng thiết yếu, từ pin, chip máy tính, trí tuệ nhân tạo (AI) đến thiết bị quốc phòng.
Ngân hàng này cảnh báo, mặc dù thị trường đất hiếm được định giá 6 tỷ USD vào năm ngoái (chỉ bằng 1/33 so với thị trường đồng), nhưng chỉ cần 10% gián đoạn trong các ngành công nghiệp phụ thuộc vào REEs cũng có thể dẫn đến thiệt hại 150 tỷ USD sản lượng kinh tế. Con số này chưa kể đến áp lực lạm phát gia tăng do thiếu hụt nguồn cung.
Nhiều quốc gia đang nỗ lực xây dựng chuỗi cung ứng REEs và nam châm độc lập, nhưng Goldman Sachs nhận thấy nhiều rào cản, từ sự khan hiếm về địa chất, sự phức tạp về công nghệ đến các thách thức về môi trường.
Báo cáo cho biết, các nguyên tố đất hiếm nặng đặc biệt khan hiếm bên ngoài Trung Quốc và Myanmar, với hầu hết các mỏ đã biết đều nhỏ, cấp độ thấp hoặc có tính phóng xạ. Việc phát triển các mỏ mới đòi hỏi 8 - 10 năm.
Hơn nữa, việc tinh luyện REEs đòi hỏi chuyên môn và cơ sở hạ tầng tiên tiến, với thời gian xây dựng thường mất 5 năm.
Ngoài ra, hoạt động sản xuất nam châm bên ngoài Trung Quốc, mặc dù đang mở rộng ở Mỹ, Nhật Bản và Đức, vẫn đối mặt với nhiều hạn chế do sự kiểm soát của Trung Quốc đối với các nguyên liệu đầu vào quan trọng như samarium.
Ngoài đất hiếm, Goldman Sachs cảnh báo rằng các mặt hàng như coban, dầu mỏ và khí đốt tự nhiên cũng đang đối mặt với nguy cơ gián đoạn nguồn cung ngày càng tăng do căng thẳng địa chính trị.
