Các đề xuất này cũng nhằm mục đích bịt kín những lỗ hổng mà EC lo ngại có thể tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nước ngoài né tránh loại phí này. Cơ chế hiện đang trong giai đoạn thí điểm và sẽ bắt đầu tính phí chính thức từ tháng 1/2026.
Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU - loại thuế biên giới carbon đầu tiên trên thế giới - sẽ áp phí dựa trên lượng khí thải CO2 của hàng hóa nhập khẩu, bao gồm các mặt hàng như thép, nhôm, xi măng và phân bón.
Chính sách này, được gọi tắt là CBAM, được thiết kế để bảo vệ các ngành công nghiệp châu Âu trước sự cạnh tranh từ hàng nhập khẩu giá rẻ đến từ các quốc gia có quy định về khí hậu lỏng lẻo hơn. Tuy nhiên, chính sách này đã vấp phải sự phản đối từ các đối tác thương mại như Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Phi, những nước cho rằng nó đang "trừng phạt" nền kinh tế của họ một cách bất công.
Bất chấp những phản đối trên, dự thảo đề xuất pháp lý của EU mà Reuters tiếp cận được vào thứ Ba cho thấy khối này sẽ còn quyết liệt hơn với thuế biên giới carbon: mở rộng phạm vi áp dụng sang các sản phẩm hạ nguồn sử dụng tỷ trọng lớn thép và nhôm, bao gồm vật liệu xây dựng, linh kiện lưới điện và máy móc.
Ông Leon de Graaf, quyền chủ tịch của Liên minh Doanh nghiệp ủng hộ CBAM (bao gồm các công ty và nhóm ngành), đã hoan nghênh kế hoạch của EU. Ông cho rằng, kế hoạch này nhắm đúng vào "các sản phẩm đối mặt với rủi ro rò rỉ carbon cao nhất" - tức rủi ro các nhà sản xuất di dời nhà máy ra nước ngoài để tránh các chính sách khí hậu nghiêm ngặt của châu Âu.
EU cũng có kế hoạch trấn áp các công ty nước ngoài nếu có bằng chứng cho thấy họ báo cáo thấp lượng phát thải để trốn thuế.
Theo các nguồn tin nắm rõ kế hoạch, trong kịch bản này, EU có thể áp dụng các giá trị phát thải "mặc định" lên sản phẩm của quốc gia đó, dẫn đến hóa đơn CBAM cao hơn. Tuy nhiên, các kế hoạch này vẫn có thể thay đổi trước khi được công bố chính thức.
Động thái này nhằm giải quyết lo ngại của giới chức EU rằng các công ty nước ngoài - đặc biệt là các công ty tại Trung Quốc - có thể điều chỉnh chiến lược bằng cách xuất khẩu các sản phẩm ít phát thải sang châu Âu, trong khi vẫn duy trì sản xuất hàng hóa phát thải cao cho các thị trường khác. Điều này sẽ cho phép họ né tránh thuế của EU mà không thực sự làm cho quy trình sản xuất tổng thể trở nên xanh hơn.
Mặc dù CBAM sẽ bắt đầu tính phí đối với lượng phát thải liên quan đến hàng nhập khẩu từ năm 2026, các doanh nghiệp sẽ có thời hạn đến tháng 9/2027 để mua và nộp chứng chỉ CBAM cho EU nhằm tuân thủ quy định.
Kể từ khi Brussels công bố thuế biên giới carbon vào năm 2021, Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil - dù chỉ trích chính sách của EU - đã bắt đầu xây dựng hoặc mở rộng hệ thống định giá carbon của riêng mình.
Brussels cũng có kế hoạch sử dụng 25% doanh thu từ thuế biên giới để bù đắp cho các nhà sản xuất châu Âu trước những chi phí gia tăng liên quan đến loại thuế này. Khoản hỗ trợ này sẽ chỉ dành cho các ngành công nghiệp đầu tư vào sản xuất ít carbon hơn.
