Đối thoại với doanh nghiệp về chính sách thuế và hải quan 2025: Đổi mới hình thức đối thoại, gỡ vướng kịp thời, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi

Hội nghị do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức ngày 26/12/2025. Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn, điểm mới nổi bật của hội nghị năm nay là lần đầu tiên triển khai mô hình đối thoại trực tiếp kết hợp trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử của Cục Quản lý thuế, kết nối với các điểm cầu (chatbot) tại 34 tỉnh, thành phố. Mô hình này cho phép doanh nghiệp gửi câu hỏi, theo dõi phản hồi và tương tác thuận tiện, minh bạch hơn.

“Cải tiến này nhằm tiếp nhận và giải đáp vướng mắc nhanh hơn, đúng trọng tâm hơn, qua đó góp phần xây dựng môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi, minh bạch và hiệu quả”, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nhấn mạnh.

Đồng hành tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp

Nhìn lại kết quả từ Hội nghị đối thoại năm 2024, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cho biết Bộ Tài chính đã tiếp nhận 109 vướng mắc của doanh nghiệp, trong đó 69 vấn đề thuộc lĩnh vực thuế, 40 vấn đề thuộc lĩnh vực hải quan. Các nội dung này đã được giải đáp trực tiếp tại hội nghị hoặc bằng văn bản, giúp doanh nghiệp hiểu rõ cách áp dụng chính sách, giảm rủi ro tuân thủ và chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất - kinh doanh.

Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, đối thoại chính sách thuế, hải quan được tổ chức định kỳ hằng năm không chỉ để lắng nghe kiến nghị, mà còn là cơ chế hai chiều, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn công tác quản lý nhà nước, đồng thời giúp cơ quan quản lý sớm nhận diện các điểm nghẽn phát sinh từ thực tiễn để xử lý kịp thời, hướng tới môi trường đầu tư - kinh doanh cạnh tranh, công bằng và minh bạch.

Ở góc độ cộng đồng doanh nghiệp, ông Hồ Sỹ Hùng - Chủ tịch VCCI cho biết nhiều doanh nghiệp, hiệp hội đánh giá tích cực những cải cách của ngành thuế, hải quan, đặc biệt là việc ứng dụng công nghệ thông tin, đơn giản hóa quy trình, thủ tục, giúp doanh nghiệp hoàn thành nghĩa vụ thuế nhanh chóng, thuận tiện và chuyên nghiệp hơn.

Từ sau Hội nghị đối thoại năm 2024 đến nay, VCCI đã phối hợp với Bộ Tài chính xử lý hơn 500 ý kiến, kiến nghị thông qua nhiều hình thức đối thoại ở cấp quốc gia, vùng và địa phương, bao gồm cả các vướng mắc cá biệt và bất cập của chính sách, góp phần hỗ trợ cơ quan chức năng điều chỉnh quy định sát thực tiễn.

Tiếp tục hoàn thiện chính sách, không để ách tắc cho người dân và doanh nghiệp

Tổng hợp ý kiến doanh nghiệp cho thấy một số nhóm vấn đề vẫn cần được tiếp tục hoàn thiện, đáng chú ý là các quy định tại Nghị định 310/2025/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn; Nghị định 174 về giảm thuế GTGT; Thông tư 181/2025/TT-BTC liên quan phụ phí cảng biển và thời điểm lập hóa đơn; Thông tư 40/2025/TT-BTC về địa bàn hành chính nộp thuế, trong đó hệ thống eTax còn phát sinh sai sót.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp tiếp tục phản ánh khó khăn trong thủ tục hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), xác định thuế suất, trị giá tính thuế, thời điểm áp thuế, nhất là với lĩnh vực đất đai; xử lý nguyên liệu tồn kho; quy định về hàng miễn thuế, khấu trừ thuế đầu vào; cũng như cách xác định thời điểm được tính làm cơ sở giải quyết các thủ tục hành chính, đặc biệt là những ngày cuối tuần, các lỗi chậm lập hóa đơn điện tử, hoặc sự khác biệt về việc xác lập kỳ tính thuế khác nhau (theo tháng hoặc quý) giữa doanh nghiệp và nhà cung cấp ảnh hưởng đến việc xác định tiền hoàn thuế…

Một số kiến nghị khác liên quan đến truy xuất nguồn gốc, biểu mẫu trong phân luồng thông quan hàng hóa, đề xuất áp dụng mạnh hơn phương thức quản lý rủi ro. Đáng chú ý, ông Hồ Sỹ Hùng cho biết, theo phản ánh của cộng đồng doanh nghiệp, thời gian qua vẫn còn hiện tượng cán bộ chưa hỗ trợ và giải quyết thủ tục đúng hạn, ảnh hưởng tới quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế.

Từ thực tiễn đó, đại diện VCCI nhấn mạnh: “Cộng đồng doanh nghiệp kỳ vọng Bộ Tài chính sẽ tiếp tục quan tâm, hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa, không chỉ trong hoàn thiện chính sách mà cả trong tổ chức thực thi, qua đó giúp doanh nghiệp ổn định, duy trì đà tăng trưởng và bước sang năm 2026 với tâm thế chủ động, tự tin hơn”.

Ghi nhận các ý kiến tại hội nghị, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cho biết Bộ Tài chính sẽ tiếp tục theo dõi sát thực tiễn, nghiên cứu và đề xuất các giải pháp phù hợp; trước mắt tập trung triển khai hiệu quả các chính sách về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã và sắp ban hành, đồng thời tổ chức thực thi các luật thuế, hải quan mới theo hướng minh bạch, khả thi và thuận lợi hơn.

“Chỉ trong một năm qua, nhiều luật đã được sửa đổi theo tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới của Trung ương, trong đó có những điều chỉnh rất nhanh đối với Luật Thuế GTGT, được Bộ Tài chính trình Chính phủ và Quốc hội sửa đổi chỉ trong ba tuần, nhằm kịp thời tháo gỡ, không để ách tắc cho người dân và doanh nghiệp”

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn nói.

Đặc biệt, để thể chế hóa Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Tài chính đang nghiên cứu, xây dựng dự thảo nghị định hướng dẫn các chính sách đặc thù hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân, song song với việc rà soát, sửa đổi các luật thuế, hải quan theo Chiến lược cải cách đến năm 2030, tiệm cận thông lệ quốc tế.

Theo Thứ trưởng Cao Anh Tuấn, Hội nghị đối thoại năm 2025 không chỉ dừng lại ở việc giải quyết vướng mắc trước mắt, mà còn thể hiện rõ quyết tâm xây dựng nền quản lý thuế, hải quan hiện đại, minh bạch, lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm, tạo nền tảng bền vững cho phục hồi và tăng trưởng kinh tế.