Đấu thầu tại huyện Bố Trạch (Quảng Bình): Kém cạnh tranh vì "giấy phép con"

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Khảo sát dữ liệu của Báo Đấu thầu trong 1 năm trở lại đây cho thấy, 100% các gói thầu xây lắp lựa chọn nhà thầu qua mạng tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình chỉ thu hút 1 nhà thầu tham dự, với giá trúng thầu luôn sát giá gói thầu. Tình trạng kém cạnh tranh này là hệ quả của nhiều rào cản kỹ thuật thường xuyên xuất hiện tại hồ sơ mời thầu (HSMT).
Gói thầu Xây lắp, HSMT yêu cầu nhân sự đảm nhận vị trí chỉ huy trưởng phải có chứng chỉ giám sát công trình xây dựng dân dụng cấp III trở lên. Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet
Gói thầu Xây lắp, HSMT yêu cầu nhân sự đảm nhận vị trí chỉ huy trưởng phải có chứng chỉ giám sát công trình xây dựng dân dụng cấp III trở lên. Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Ngày 18/4/2022, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Bố Trạch hoàn tất mở thầu Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Nhà thi đấu đa năng Trường Tiểu học Bắc Trạch (giá dự toán 6,103 tỷ đồng) với sự tham dự của Liên danh Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng Dũng Việt - Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng 68 Quảng Bình, giá dự thầu 5,99 tỷ đồng.

Quá trình phát hành HSMT, Gói thầu phát sinh phản ánh về một số tiêu chí chưa phù hợp, dẫn đến hạn chế cạnh tranh. Theo đó, HSMT yêu cầu nhân sự đảm nhận vị trí chỉ huy trưởng phải có chứng chỉ giám sát công trình xây dựng dân dụng cấp III trở lên; đồng thời, đã từng chỉ huy trưởng ít nhất 1 công trình cùng loại, cùng cấp hoặc cao hơn gói thầu đang xét. Trong khi đó, theo Nghị định số 15/2021/NĐ-CP quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng, cá nhân đủ điều kiện đảm nhận chức danh chỉ huy trưởng công trường khi đáp ứng một trong hai yêu cầu vừa nêu.

Thêm vào đó, HSMT yêu cầu tất cả nhân sự chủ chốt gồm chỉ huy trưởng, cán bộ kỹ thuật thi công, cán bộ phụ trách thi công điện, danh sách 15 công nhân kèm theo hợp đồng lao động để chứng minh. Đây là các yêu cầu không phù hợp với Chỉ thị số 47/2017/CT-TTg.

Cũng theo phản ánh, HSMT yêu cầu nhà thầu tham dự phải có biên bản xác nhận của chính quyền địa phương hoặc cơ quan có thẩm quyền về việc chấp thuận vị trí đổ thải. Đây là nội dung áp dụng tiêu chí đánh giá đạt/không đạt. Theo nhà thầu, quy định về xử lý chất thải rắn, chất thải xây dựng được quy định tại Thông tư số 08/2017/TT-BXD của Bộ Xây dựng. Theo đó, thẩm quyền cấp các giấy phép đổ thải thuộc về Phòng Tài nguyên và Môi trường. Để có cơ sở cấp các loại giấy phép này, cơ quan chức năng phải thẩm định, kiểm tra trong một khoảng thời gian đủ dài. Như vậy, trong giai đoạn mời thầu, việc xin xác nhận vị trí đổ thải là bất khả thi đối với các nhà thầu, bởi thời gian cơ quan có thẩm quyền trả hồ sơ cấp phép sẽ vượt quá thời gian lập hồ sơ dự thầu.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, nhiều đơn vị xây lắp cho rằng, thay vì yêu cầu nhà thầu trực tiếp xin cấp các “giấy phép con” như trên, thì HSMT có thể quy định theo hướng yêu cầu nhà thầu cam kết có các biện pháp bảo đảm vệ sinh môi trường, xử lý phế thải xây dựng phù hợp với quy định pháp luật; hoặc có hợp đồng nguyên tắc với các đơn vị được cấp phép vận chuyển, xử lý chất thải... nhằm tăng tính cạnh tranh cho cuộc thầu.

Mở rộng khảo sát tại 50 gói thầu xây lắp đấu thầu qua mạng do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Bố Trạch mời thầu trong 1 năm trở lại đây cho thấy, việc HSMT dựng rào cản nhân sự hay “giấy phép con” như trên dẫn tới cục diện chỉ 1 nhà thầu dự được lặp lại thường xuyên. Đơn cử như Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Trụ sở làm việc thị trấn Phong Nha; Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Trường Tiểu học số 2 Hoàn Lão; Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Sửa chữa trụ sở, khuôn viên, hàng rào Trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND xã Bắc Trạch; Gói thầu Xây lắp thuộc Dự án Xây dựng Nhà Văn hóa thôn 4 xã Bắc Trạch... Trong đó, một số nhà thầu có địa chỉ tại địa phương thường xuyên được trao hợp đồng như Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng Dũng Việt; Công ty TNHH Tư vấn và Xây dựng 68 Quảng Bình; Công ty TNHH Xây dựng tổng hợp Thắng Lợi; Công ty TNHH Xây dựng dịch vụ và Tổng hợp Đông Phương.

Theo một chuyên gia thuộc Trung tâm Hỗ trợ đấu thầu (Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư), về bản chất, việc xin xác nhận đổ thải của chính quyền địa phương hay đơn vị có thẩm quyền được HSMT đề cập đều là sự chấp thuận, cho phép của của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong lĩnh vực môi trường. Theo đó, quy trình để được cấp những dạng văn bản này là không hề dễ dàng với các nhà thầu. Nếu ngay từ đầu đã được đưa vào HSMT, thì đây chính là một dạng “giấy phép con” gây khó nhà thầu.

Chuyên đề