Cách nào ngăn chặn tín dụng đen?

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Lợi dụng việc cơ quan công an trấn áp các hành vi đòi nợ để cưỡng đoạt tài sản, nhiều đối tượng vay vốn của các ngân hàng, công ty tài chính chính thống cố tình “chây ì” trả nợ. Để góp phần ngăn chặn tín dụng đen và phát triển tín dụng tiêu dùng, nhiều ý kiến cho rằng, nên cấm hoạt động đối với các ứng dụng liên quan đến tín dụng đen, tăng nặng hình phạt tương ứng với số tiền thu lời bất chính.
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Tại Hội thảo “Xóa sổ tín dụng đen bằng cách nào?" ngày 30/11, Thượng tá Lê Vinh Tùng, Phó phòng Trọng án Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) cho biết, tội phạm tín dụng đen được thể hiện với 3 phương thức.

Thứ nhất là tội phạm tín dụng đen truyền thống như quảng cáo cho vay dán ở cột điện, trên tường. Thứ hai, tội phạm tín dụng đen truyền thống kết hợp công nghệ với các thủ đoạn thành lập cơ sở kinh doanh cầm đồ hoặc biến tướng, các doanh nghiệp kinh doanh tài chính. Đặc biệt, gần đây phát hiện thủ đoạn các đối tượng thành lập doanh nghiệp gồm công ty tài chính, doanh nghiệp, công ty luật rồi mua lại các khoản nợ xấu, nợ khó đòi, sau đó gọi điện, nhắn tin đe dọa nhằm cưỡng đoạt tài sản. Thứ ba, tội phạm tín dụng đen sử dụng thủ đoạn công nghệ cao hoàn toàn, tạo lập các ứng dụng giả mạo ngân hàng để dụ dỗ, mời chào vay tiền.

Gần đây, qua đấu tranh triệt phá tội phạm tín dụng đen, cơ quan công an phát hiện các đối tượng người nước ngoài (Trung Quốc, Nam Phi, Nga, Latvia) đến Việt Nam thành lập, thu mua, thuê người đứng tên doanh nghiệp có chức năng cầm đồ, tư vấn, kinh doanh tài chính. Các đối tượng này tuyển dụng nhân viên để sử dụng các ứng dụng, website cho vay lãi nặng. Lãi suất cho vay lên đến trên 1.000%/năm.

Để đòi nợ, các đối tượng này gọi điện đe dọa người thân của khách vay rồi ghép hình tung lên mạng xã hội để bôi nhọ, đe dọa cho mất việc làm; đòi nợ bố mẹ, bạn bè… của người vay, mục đích hướng đến tài sản. Cơ quan công an xác định đây là hành vi cưỡng đoạt tài sản.

Bị lực lượng công an triệt phá, các đối tượng có dấu hiệu tan rã, co cụm, hoạt động cầm chừng. Tuy nhiên, lợi dụng việc cơ quan công an trấn áp, xử lý quyết liệt các hành vi đòi nợ để cưỡng đoạt tài sản, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều hội nhóm, đối tượng đăng tải các bài viết, video lôi kéo, hướng dẫn cách “bùng nợ” khi vay qua ứng dụng của các ngân hàng, công ty tài chính, gây ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng chính thống.

Liên quan đến hoạt động thu hồi nợ, ông Marcin Figlus, Giám đốc khối quản trị rủi ro Công ty Tài chính TNHH Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng SMBC cho biết, trong khi các tổ chức tín dụng đen sử dụng chiêu thức bất hợp pháp để tấn công người vay, thì nhân viên của công ty chính thống lại bị tấn công từ chính người vay. Trong giai đoạn 2019 - 2020, doanh nghiệp này ghi nhận 2 trường hợp nhân viên thu hồi nợ bị tấn công bởi người vay. Từ tháng 1/2022 đến nay, doanh nghiệp này có tới 24 nhân viên bị tấn công.

Để xóa sổ tín dụng đen, theo Thượng tá Lê Vinh Tùng, ngoài việc tăng cường tuyên truyền để người dân nắm được các thủ đoạn, chiêu trò và tác hại của tín dụng đen, cần kịp thời giải quyết vấn đề an sinh xã hội, hỗ trợ việc làm, tạo sinh kế cho người dân gặp khó khăn.

Bộ Thông tin và Truyền thông nên tăng cường kiểm duyệt, gỡ bỏ, cấm hoạt động đối với các ứng dụng, website liên quan đến hoạt động tín dụng đen; có phương án sao lưu, phục hồi dữ liệu phục vụ công tác điều tra, xử lý tội phạm; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của các cá nhân, doanh nghiệp có liên quan theo quy định.

Đối với các cơ quan quản lý nhà nước khác, giải pháp trước mắt là hoàn tất việc xác thực, làm sạch và loại bỏ sim “rác”, tài khoản ngân hàng “ảo”; xác thực thông tin các tài khoản trên không gian mạng. Thúc đẩy gói vay tín chấp qua cơ sở dữ liệu dân cư để tạo thuận lợi cho người dân tiếp cận nguồn vay vốn chính thống.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.HCM cho rằng, hiện nay, chế tài với tội cho vay lãi nặng còn quá nhẹ, chỉ quy định 2 khung “thu lợi bất chính từ 30 - 100 triệu và trên 100 triệu đồng”. Theo đó, người thu nợ bất chính hàng chục tỷ hay hàng trăm tỷ đồng nếu xử kịch khung cũng chỉ chịu tối đa 3 năm tù. “Cần nâng cao mức xử phạt để đủ sức răn đe loại tội phạm này”, ông Sâm đề xuất.

Để góp phần xóa sổ tín dụng đen, ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho rằng, trước tiên các ngân hàng cần phải phát triển tốt nhất hoạt động ngành ngân hàng, nhất là cho vay và tập trung hỗ trợ người yếu thế. "Chúng tôi hiện có gói cho vay 20.000 tỷ đồng cho người yếu thế, nhất là công nhân, với lãi suất không quá 17%. Đối với hình thức cho vay tiêu dùng, nhiều sản phẩm có lãi suất 0%”, ông Lệnh cho biết.

Chuyên đề