Bước ngoặt chính sách điều hành thị trường vàng

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) bán vàng cho người dân qua một số đầu mối đã đạt kết quả tích cực. Giới quan sát tin tưởng NHNN đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu vàng của người dân song vẫn cần tính đến các giải pháp phát triển thị trường vàng hiện đại, có sự liên thông với thị trường thế giới và minh bạch hóa các giao dịch, tiến tới lộ trình phát triển bền vững.
Đến 16h ngày 5/6, giá mua vào - bán ra vàng miếng SJC được niêm yết ở mức 76,78 - 78,98 triệu đồng/lượng. Ảnh: Chu Thắng
Đến 16h ngày 5/6, giá mua vào - bán ra vàng miếng SJC được niêm yết ở mức 76,78 - 78,98 triệu đồng/lượng. Ảnh: Chu Thắng

Đến 16h ngày 5/6, giá mua vào - bán ra vàng miếng SJC được niêm yết ở mức 76,78 - 78,98 triệu đồng/lượng, giảm nhẹ ở giá mua vào so với thời điểm mở phiên giao dịch cùng ngày. Đáng chú ý, giá vàng trong nước chỉ còn cao hơn giá vàng thế giới khoảng 5,4 triệu đồng/lượng, thấp hơn đáng kể mức chênh lệch khoảng 18 triệu đồng/lượng hồi đầu năm nay đến trước thời điểm NHNN công bố bán vàng cho người dân qua các ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC. Đây cũng là mức giá thấp nhất tính từ cuối tháng 1/2024 đến nay và đánh dấu bước ngoặt mới về chính sách điều hành thị trường vàng của NHNN.

Cùng thời điểm, trên thị trường thế giới, giá vàng giao ngay ngày 5/6 được giao dịch ở mức 2.332 USD/oz, tiếp tục xu hướng giảm nhẹ kéo dài từ cuối tháng 5 đến nay.

Chỉ trong 2 tháng gần đây, NHNN đã liên tục áp dụng các giải pháp tăng cung vàng miếng để bình ổn thị trường. Tuy nhiên, 9 phiên đấu thầu vàng miếng cho các đơn vị kinh doanh vàng từ 22/4 đến cuối tháng 5 đã không thành công. Trong khi đó, từ mức đỉnh 92 triệu đồng/lượng giá bán ra, giá vàng đã xuống mức dưới 79 triệu đồng/lượng chỉ 6 ngày sau khi NHNN công bố bán lẻ vàng miếng cho người dân.

Trả lời tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, giải pháp này sẽ được thực hiện cùng với nỗ lực minh bạch hóa các giao dịch của thị trường vàng. Theo đó, NHNN đã ra quyết định thành lập đoàn thanh tra liên ngành để thanh tra toàn diện về mọi mặt từ hóa đơn, chứng từ, các giao dịch về phòng, chống rửa tiền liên quan giao dịch vàng.

Về việc NHNN bán vàng cho người dân, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng cho rằng, giải pháp mới này đã đạt được hiệu quả trước mắt, kéo giảm giá vàng và giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới. Tuy nhiên, điểm cần lưu ý khi thực hiện cách thức này là phải bảo đảm đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người dân, tránh tình trạng người dân muốn mua mà không còn vàng để bán thì sẽ quay trở lại tình trạng cũ, nhiễu động thị trường có thể lại lớn hơn trước đây.

Đồng thời với việc hạ nhiệt thị trường bằng cách bán vàng cho dân, ông Hiếu đề xuất, NHNN cần thực hiện ngay việc sửa Nghị định số 24/2012/NĐ-CP (về quản lý hoạt động kinh doanh vàng) để có giải pháp điều hành căn cơ và chặt chẽ trong trung và dài hạn. Việc sửa nghị định cần thực hiện theo hướng bỏ độc quyền thương hiệu vàng miếng SJC để tạo công bằng cho các sản phẩm trên thị trường, cho phép đơn vị kinh doanh vàng được nhập khẩu vàng và quản lý chặt chẽ khối lượng nhập và xuất, lượng ngoại tệ sử dụng để có giải pháp điều tiết và ứng phó kịp thời, bảo đảm ổn định thị trường ngoại hối.

Cùng quan điểm, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cho rằng, giá vàng giảm là điều đáng mừng và cho thấy giải pháp của NHNN có tác dụng tích cực. “Tôi tin là NHNN có thể làm tốt việc bình ổn thị trường. Sau một thời gian bán vàng, nếu thấy nhu cầu vẫn tăng mà lượng dự trữ còn không lớn thì NHNN có thể nhập khẩu vàng. Một điểm tích cực khác trong công tác điều hành thị trường vàng là việc yêu cầu phải xuất hóa đơn điện tử cho các giao dịch và giao dịch từ 400 triệu đồng trở lên phải kê khai nguồn tiền, từ đó có thể kiểm soát được các giao dịch vàng trên thị trường, kiểm soát rủi ro mua vàng để đầu cơ, đẩy giá trục lợi”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Từ góc độ khác, ông Đinh Tuấn Minh, Giám đốc nghiên cứu Trung tâm Nghiên cứu giải pháp thị trường cho các vấn đề kinh tế và xã hội (MASSEI) cho rằng, cùng với xu thế giảm giá trên thị trường thế giới, việc NHNN bán vàng cho người dân thông qua một số đầu mối giúp giá vàng giảm đáng kể.

Theo ông Minh, đây có thể coi là giải pháp mang tính thăm dò và NHNN đóng vai trò là “người tạo lập thị trường” qua việc xác lập mức giá. Trong khi đó, với các ngân hàng thương mại tham gia bán vàng, đây là nhiệm vụ chính trị hơn là một nghiệp vụ kinh doanh nên chưa thể tính toán thiệt hơn và những rủi ro phát sinh.

“Về trung và dài hạn, giải pháp này cần được cân nhắc thận trọng, vì từ trước đến nay, NHNN tham gia vào thị trường với vai trò bán buôn, chẳng hạn, cung cấp vốn tín dụng cho các ngân hàng thương mại thông qua thị trường liên ngân hàng. Việc thông qua các đầu mối để bán lẻ vàng cho người dân về bản chất là chưa phù hợp với chức năng của NHNN, vì thế cần các cơ chế thực thi rõ ràng và những tình huống được áp dụng để ứng phó. Đồng thời với giải pháp này, cần tiếp tục xây dựng cơ chế quản lý thị trường vàng hiện đại, trong đó, có sự liên thông giữa thị trường vàng trong nước và thế giới, cho phép giao dịch trực tuyến và bù trừ vàng vật chất”, ông Minh nhấn mạnh.

Chuyên đề