Bất chấp sự sụt giảm sản lượng khai khoáng và dầu thô, nền kinh tế tiếp tục đạt kết quả khả quan. Ảnh: Hoàng Hà |
Nhiều yếu tố tác động tích cực cho tăng trưởng
Trong Báo cáo Cập nhật Triển vọng phát triển châu Á (ADOU) 2017 công bố ngày 26/9, ADB nhận định, kinh tế Việt Nam vẫn đạt kết quả khả quan, bất chấp nhiều yếu tố bất lợi. Trong 6 tháng đầu năm, GDP tăng 5,7%, nhỉnh hơn cùng kỳ năm ngoái.
Do sản lượng khai khoáng và dầu thô giảm sút nửa đầu năm nay nên ADB hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam xuống còn 6,3% năm 2017 và 6,5% năm 2018. Các số liệu này đều giảm so với báo cáo trước đó. Tốc độ tăng trưởng được ADB dự báo lần này (6,3%) tương đương với dự báo hồi tháng 7 của Ngân hàng Thế giới (WB), Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và thấp hơn so với mục tiêu 6,7% mà Chính phủ đặt ra.
Ông Eric Sidwich, Giám đốc quốc gia của ADB tại Việt Nam cho rằng, nền kinh tế Việt Nam vẫn vững vàng trước các cú sốc. Bất chấp sự sụt giảm sản lượng khai khoáng và dầu thô, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt kết quả khả quan, được thúc đẩy bởi 2 động lực là sản xuất định hướng xuất khẩu và tăng tiêu dùng nội địa. Công nghiệp chế biến, chế tạo đã tăng trưởng 10,5% trong nửa đầu năm do các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài đẩy mạnh sản xuất. Khu vực dịch vụ tiếp tục tăng trưởng nhờ sự gia tăng hoạt động bán lẻ, mở rộng cho vay của ngân hàng, cũng như mức tăng 30% số du khách tới Việt Nam.
6 tháng cuối năm, tốc độ tăng trưởng được ADB kỳ vọng có khả năng duy trì khá tốt. Các yếu tố có tác động tích cực cho tăng trưởng là đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), xuất khẩu, tăng trưởng tín dụng, nông nghiệp hồi phục mạnh mẽ hơn sau đợt hạn hán năm 2016 và Chính phủ đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn chi tiêu đầu tư cơ bản cho các chương trình kết cấu hạ tầng quốc gia. ADB cũng lạc quan về mục tiêu giảm thâm hụt ngân sách xuống 3,5% GDP năm nay và 4,0% trong năm 2018.
Tăng nguồn thu từ thuế và giảm chi tiêu công
Mặc dù vậy, theo dự báo của ADB, Việt Nam vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức nếu muốn tăng trưởng bền vững. Đó là hạ lãi suất xuống các mức thấp kỷ lục có thể làm tăng rủi ro trong lĩnh vực tài chính, nhất là khi tính tới khối lượng lớn các khoản nợ xấu còn tồn đọng. ADB khuyến cáo, để bảo đảm quản lý tốt những rủi ro này, điều then chốt là phải tăng cường các quy định và giám sát chất lượng khoản vay.
Ngoài ra, những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc cắt giảm ngân sách được ADB nhận định là rất đáng khích lệ. Song điều này làm giảm chi tiêu cho đầu tư công, nếu không cân đối được thì sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả tăng trưởng của Việt Nam trong dài hạn. “Để những cải cách tài khóa của Việt Nam không ảnh hướng tới tăng trưởng, các cơ quan chức năng có thể cần tập trung một cách hiệu quả vào việc áp dụng các biện pháp bổ sung để tăng nguồn thu từ thuế và cắt giảm các khoản chi tiêu công không cần thiết như chi phí hành chính, vốn đang lấn át khoản chi phát triển kết cấu hạ tầng trong những năm gần đây” – ADB khuyến nghị.
Trao đổi với báo chí về việc đặt mục tiêu tăng trưởng 7,1% trong quý III/2017 của Việt Nam, ông Aaron Batten cho rằng, mục tiêu này hoàn toàn có thể đạt được. Chuyên gia của ADB cho biết, nếu nhìn kết quả năm 2015 và 2016, tăng trưởng của Việt Nam thường theo chu kỳ quý I tăng trưởng thấp, sau đó tăng dần lên và cao nhất vào cuối năm. Dự báo tăng trưởng 7,1% là cao nhưng không khác nhiều so với năm 2016. Một số yếu tố chính quyết định có đạt được mục tiêu này hay không là khu vực khai khoáng và khai thác dầu thu hẹp trong khi các ngành khác ổn định.
Báo cáo của ADB đã chỉ ra rằng, khai khoáng và khai thác dầu có thể ổn định hoặc tăng thêm một chút vào cuối năm nay và đầu năm sau. Có thể thấy khu vực này đóng một phần quan trọng trong tăng trưởng năm nay. Vì vậy, nếu khai khoáng và khai thác dầu không thay đổi thì lúc này tăng trưởng cũng gần đạt 7% rồi. Cho nên các ngành khác đòi hỏi tăng trưởng ổn định thì Việt Nam mới có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng 7,1% trong quý III – chuyên gia Aaron Batten phân tích thêm.