 |
| Tính đến hết ngày 6/11, tổng vốn đầu tư công năm 2025 đã giải ngân là 495.460 tỷ đồng, đạt 54,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Ảnh: Ngọc Tuấn |
Bức tranh giải ngân tại các địa phương
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết ngày 6/11, tổng vốn đầu tư công năm 2025 đã giải ngân là 495.460 tỷ đồng, đạt 54,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. So với thời điểm ngày 30/10, số vốn giải ngân tăng 18.763 tỷ đồng, tương đương tăng 2,1 điểm %. Trong đó, khối bộ, ngành Trung ương đạt tỷ lệ giải ngân bình quân khoảng 47,2%, khối địa phương đạt bình quân 57,2%.
Nhìn vào chi tiết địa phương, bức tranh giải ngân đầu tư công 10 tháng và 1 tuần đầu tháng 11 cho thấy sự phân hóa rõ rệt. Trong 8 địa phương trọng điểm có quy mô kế hoạch vốn lớn, Ninh Bình, Hải Phòng và TP.HCM duy trì tốc độ tăng đáng kể, trong khi Cần Thơ, Đồng Nai, Hưng Yên và một số tỉnh khác vẫn ở mức trung bình hoặc thấp hơn mặt bằng chung cả nước. Cụ thể, tính tới hết ngày 6/11, TP.HCM - địa phương có kế hoạch vốn lớn nhất nước giải ngân được 68.235 tỷ đồng, đạt 56,7% kế hoạch, tăng 4,3 điểm % so với tuần trước (52,4%). Hải Phòng là điểm sáng của khu vực phía Bắc, tỷ lệ giải ngân tăng từ 69,8% lên 73,4% với lũy kế giá trị giải ngân hiện đạt hơn 26.354 tỷ đồng, thuộc nhóm địa phương có tốc độ bứt phá nhanh nhất tuần. Trong khi đó, Ninh Bình tiếp tục giữ vị trí nhóm đầu cả nước với tỷ lệ giải ngân tính đến hết ngày 6/11 là 98,6%, tăng 3 điểm % so với tuần trước, gần như hoàn tất kế hoạch vốn với giá trị đã giải ngân hơn 28.407 tỷ đồng.
Ngược lại, Đồng Nai, Cần Thơ và An Giang nằm trong nhóm địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình cả nước. Trong đó, Đồng Nai - địa phương đang triển khai hàng loạt dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đường Vành đai 3 TP.HCM, trục trung tâm TP. Biên Hòa… mới giải ngân khoảng 14.360 tỷ đồng, đạt 45% kế hoạch. Cần Thơ và An Giang tiến độ có cải thiện nhưng vẫn chậm. Tính tới hết ngày 6/11, Cần Thơ mới giải ngân 10.576 tỷ đồng, đạt 36,5% kế hoạch, tăng 0,7 điểm % so với cuối tháng 10. Trong khi đó, An Giang đạt tỷ lệ 50,3%, tăng 4,4 điểm %. Năm 2025, kế hoạch đầu tư công Thủ tướng giao cho tỉnh An Giang là 21.681 tỷ đồng.
Là đầu tàu kinh tế của cả nước, trong 2 tháng cuối năm, TP.HCM phải giải ngân hơn 50.000 tỷ đồng. Ông Hoàng Vũ Thảnh, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP.HCM cho biết, đây là một nhiệm vụ đầy thách thức nhưng Thành phố sẽ thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để đưa giải ngân vốn đầu tư công về đích. Trong đó, Thành phố sẽ chú trọng đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng, nhất là các dự án có vốn lớn.
Cũng theo báo cáo của Bộ Tài chính, còn 29 bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới mức bình quân cả nước, trong đó có các bộ có kế hoạch vốn lớn. Đơn cử, tính đến 6/11, Bộ Xây dựng giải ngân được 35.763 tỷ đồng, đạt 43,6% kế hoạch, tăng 1,2 điểm % so với tuần trước. Tương tự, Bộ Nông nghiệp và Môi trường giải ngân được 9.110 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 43,8%, tăng 1,9 điểm % so với cuối tháng 10. Bộ Y tế là đơn vị có tốc độ giải ngân chậm nhất trong khối, đến hết ngày 6/11, mới đạt 13,2% trên tổng số vốn kế hoạch 7.242 tỷ đồng.
Theo nhận định của cơ quan hữu trách, tình trạng giải ngân thấp tại một số bộ có nguyên nhân chủ yếu do vướng mắc thủ tục đầu tư, đấu thầu và giải phóng mặt bằng. Riêng với Bộ Y tế, một số dự án đầu tư cơ sở khám chữa bệnh tuyến trung ương và tuyến tỉnh đang chờ hoàn thiện hồ sơ thiết kế, dự toán, hoặc phải điều chỉnh kế hoạch vốn do biến động giá vật tư y tế. Đối với Bộ Xây dựng, tuy tốc độ giải ngân tăng nhanh trong tuần đầu tháng 11, nhưng tổng tỷ lệ vẫn chưa đạt yêu cầu. Việc chậm hoàn thiện hồ sơ thanh toán, điều chỉnh giá hợp đồng và phê duyệt quyết toán là một nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ giải ngân khiếm tốn của Bộ Xây dựng.
Còn 406.000 tỷ đồng cần giải ngân cuối năm
So với cùng kỳ năm trước, tiến độ giải ngân năm 2025 có nhích lên, song chưa đạt kỳ vọng. Nhiều địa phương đã “vào guồng” nhờ đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền cho các chủ đầu tư và ban quản lý dự án, nhưng vẫn còn tình trạng chậm triển khai, vốn chuyển nguồn lớn. Trong khối địa phương, các tỉnh Lai Châu, Lâm Đồng, Tuyên Quang, Cần Thơ, Quảng Trị, Cao Bằng vẫn nằm trong nhóm thấp, dưới 40%. Đặc biệt, Lai Châu chỉ đạt 23,8%, thấp nhất cả nước. Để cải thiện tiến độ giải ngân đầu tư công, một số địa phương kiến nghị cần rút ngắn quy trình điều chỉnh kế hoạch vốn, cho phép linh hoạt điều chuyển vốn giữa các dự án và cập nhật giá vật liệu theo quý để tháo gỡ khó khăn cho nhà thầu.
Ở góc độ nhà thầu thi công dự án hạ tầng trọng điểm có kế hoạch vốn lớn, ông Nguyễn Tất Nam, Giám đốc Ban Điều hành 15, Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn, đơn vị thi công Gói thầu số 18 thuộc Dự án thành phần 1 cao Biên Hòa - Vũng Tàu cho biết, tình hình chung nhiều khó khăn, vướng mắc từ mặt bằng, vật liệu đến thời tiết. Đặc biệt, thời tiết mưa kéo dài thời gian qua khiến nhà thầu không thể thi công, dù đã tăng cường nhân lực, vật tư và thiết bị, song tiến độ vẫn chưa đạt kỳ vọng. Tiến độ xây dựng ở các công trình trọng điểm gặp khó khăn là trở ngại lớn cho mục tiêu giải ngân đầu tư công.
Hiện nay, áp lực giải ngân trong 2 tháng cuối năm là rất lớn. Với tiến độ hiện tại, để đạt mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn, cả nước cần giải ngân thêm khoảng 406.601 tỷ đồng và đây là một nhiệm vụ rất khó khăn, đòi hỏi hành động quyết liệt. Sau hơn 10 tháng triển khai kế hoạch đầu tư công 2025, bức tranh chung vẫn chưa như kỳ vọng, những điểm nghẽn cố hữu như thủ tục, mặt bằng, vật liệu vẫn chưa được gỡ triệt để. Nếu không có biện pháp hữu hiệu trong 2 tháng còn lại, hàng trăm nghìn tỷ đồng vốn đầu tư công có nguy cơ không được giải ngân đúng hạn, ảnh hưởng tới tăng trưởng GDP.
