Nhiều chuyên gia tại buổi giao lưu trực tuyến lạc quan về triển vọng giá dầu trong thời gian tới. Ảnh: Dũng Minh |
Thời điểm hiện tại có thể coi là giai đoạn khó khăn nhất của các doanh nghiệp dầu khí do giá dầu liên tục giảm mạnh, với giá trung bình thấp hơn khoảng 40% so với mức trung bình năm 2015. Tuy nhiên, giai đoạn “bĩ cực” hiện nay có thể sẽ sớm qua đi do mặt bằng giá dầu thế giới hiện tại đã được xem là mức đáy, nên nhiều khả năng sẽ phục hồi trong thời gian tới.
Có thể thấy, thời điểm hiện tại, ngành nghề dầu khí vẫn nằm trong giai đoạn khủng hoảng, nên nếu xét về dài hạn thì đây là cơ hội cho các nhà tư mua vào.
Về mối liên quan giữa giá dầu và cổ phiếu dầu khí, đây là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp dầu khí, đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động thượng nguồn (trực tiếp khai thác dầu).
Tuy nhiên, điều đáng quan tâm là phần lớn doanh nghiệp dầu khí đang niêm yết trên sàn chứng khoán hoạt động trong khu vực trung và hạ nguồn. Từ số liệu kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh trong ngành dầu khí năm 2015, nhà đầu tư dễ dàng thấy được rằng, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp dầu khí có sự phân hóa rất mạnh và mức độ ảnh hưởng của bối cảnh đến doanh nghiệp không giống nhau.
Trên thực tế, vẫn có nhiều doanh nghiệp niêm yết ngành dầu khí có kết quả kinh doanh năm 2015 có sự tăng trưởng. Có thể kể đến một vài ví dụ như Công ty cổ phần Vận tải dầu khí (mã PVT), Công ty cổ phần Vận tải sản phẩm dầu khí quốc tế (mã GSP), Tổng công ty cổ phần Phân bón và Hóa chất dầu khí (mã DPM)...
Nhìn một cách toàn diện, nhà đầu tư thường được tiếp cận với khái niệm chi phí vận hành hay giá bình quân khai thác dầu của một quốc gia. Tuy nhiên, trên thực tế, chi phí giá vốn của mỗi công ty trong hoạt động dầu khí là khác nhau và phụ thuộc nhiều yếu tố ngoài giá dầu.
Thực tế cho thấy, một số doanh nghiệp mà nhà đầu tư từng quan ngại sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề của giá dầu trong năm 2015, song kết quả cho thấy, mức độ ảnh hưởng không nhiều, như Tổng công ty khí (mã GAS), Tổng công ty cổ phần Dịch vụ tổng hợp dầu khí (PET)...
Bà Lê Nguyệt Ánh, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán Ngân hàng Á Châu (ACBS) cho biết, ngay cả với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi giá dầu, nếu giá dầu năm 2016 ổn định ở mức hiện tại (40 USD/thùng) thì dự kiến lợi nhuận của các doanh nghiệp dầu khí niêm yết có thể chỉ giảm 15 - 20% so với năm 2015, nhờ nỗ lực tiết giảm chi phí chung của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam.
Trong trường hợp giá dầu phục hồi thì kịch bản kinh doanh của các doanh nghiệp ngành dầu khí có thể còn tốt hơn. Ông Đào Hồng Dương, Trưởng phòng Tư vấn đầu tư (Công ty Chứng khoán Dầu khí) nhận định: “Kỳ vọng là yếu tố chính thúc đẩy sự phục hồi của giá dầu trong thời gian vừa qua. Do đó, nhà đầu tư cần theo sát diễn biến giá dầu và các số liệu công bố liên quan trong thời gian sắp tới”.
Hiện có 3 yếu tố ảnh hưởng đến giá dầu và các yếu tố này cho cái nhìn khá yên tâm về khả năng giá dầu khó giảm tiếp.
Thứ nhất, giá trị đầu tư ngành dầu khí có dấu hiệu chững lại. Theo đánh giá của Công ty dầu khí quốc tế Baker Hughes, trong tháng 3, Mỹ còn 392 giàn khoan, đánh dấu tuần giảm thứ 11 liên tiếp kể từ cuối năm 2015. Đây là diễn biến trái với đánh giá của Công ty dầu khí quốc tế Exxon Mobil đưa ra hồi đầu năm 2015, khi cho rằng sản lượng và đầu tư dầu đá phiến ở Mỹ sẽ không giảm cho dù giá dầu duy trì ở mức thấp.
Thứ hai, nguồn cung dầu có những dấu hiệu chững đà tăng, khi Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), Nga và một số quốc gia ngoài OPEC đồng thuận đóng băng sản lượng. Diễn biến này chưa tạo tác động đáng kể lên nguồn cung dầu, nhưng sẽ tạo kỳ vọng lớn cho giới đầu tư về việc các quốc gia dầu mỏ đang tìm con đường phù hợp để đi đến đồng thuận lộ trình cắt giảm sản lượng. Quá trình này có thể mất nhiều thời gian, nhưng đó là một trong những dấu hiệu khác biệt so với năm 2015.
Thứ ba, tăng trưởng kinh tế của các nền kinh tế lớn không giảm mạnh như quan ngại của các nhà đầu tư. Trong đó, GDP Trung Quốc năm 2015 tăng trưởng 6,8%, tuy chậm hơn so với năm trước đó, nhưng cao hơn so với dự báo của nhiều tổ chức.
Một khi giá dầu phục hồi, hoạt động của ngành dầu sẽ khởi sắc và đó là cơ hội để các nhà tư mua vào cổ phiếu ngành này.