Triển khai 2 dự án đường sắt trọng điểm: Bước then chốt làm sạch mặt bằng

(BĐT) - Tháng 8/2025, hàng loạt địa phương có tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đi qua đã đồng loại khởi công các dự án tái định cư, góp phần tăng tốc giải phóng mặt bằng (GPMB) để bảo đảm triển khai các công trình trọng điểm này đúng kế hoạch. Việc tách GPMB thành dự án riêng biệt sẽ giúp công tác thi công của các nhà thầu không ngắt quãng, là yếu tố quan trọng để hoàn thành đúng tiến độ các dự án đường sắt.

Tổng nhu cầu sử dụng đất của Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng khoảng 2.600 ha. Ảnh: NC st
Tổng nhu cầu sử dụng đất của Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng khoảng 2.600 ha. Ảnh: NC st

Bố trí các khu tái định cư thuận lợi nhất cho người bị ảnh hưởng

Theo Bộ Xây dựng, mục tiêu đến năm 2030 tập trung huy động nguồn lực để đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam; đường sắt kết nối cảng biển, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế (Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái, Hà Nội - Lạng Sơn, TP.HCM - Cần Thơ, Thủ Thiêm - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu, Vũng Áng - Mụ Giạ…); đồng thời phối hợp với TP. Hà Nội, TP.HCM triển khai đầu tư các tuyến đường sắt đô thị theo nghị quyết của Quốc hội. Việc đầu tư các dự án đường sắt theo quy hoạch sẽ mở ra không gian phát triển mới, tăng cường kết nối, liên kết giữa các địa phương, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng 2 con số giai đoạn 2026 - 2030.

Tại Hội nghị đánh giá kết quả công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2025 của Bộ Xây dựng, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, việc khởi công Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vào ngày 19/12 năm nay là mục tiêu đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho các bộ, ngành và địa phương. Thời gian qua, các tỉnh, thành có Dự án đi qua đã kiểm đếm, chuẩn bị đầu tư khu tái định cư và đẩy mạnh tuyên truyền đến các đơn vị, người dân để bảo đảm tiến độ.

Được biết, tổng nhu cầu sử dụng đất cho dự án này khoảng 2.600 ha với số dân tái định cư hơn 19.000 người. Tại Hải Phòng, chiều dài Dự án qua địa bàn gần 90 km nên khối lượng GPMB rất lớn. Số hộ dân phải bố trí tái định cư khoảng 1.330 hộ. Các quận, huyện cũ ở phía Đông Thành phố như: An Lão, Kiến Thụy, Dương Kinh, Đồ Sơn, Cát Hải thuộc khu vực GPMB. Thành phố sẽ triển khai 14 dự án tái định cư với tổng diện tích khoảng 60 ha, bảo đảm chỗ ở mới khang trang, đồng bộ cho người dân. Ngày 19/8, UBND Thành phố đã tổ chức Lễ khởi công Dự án Đầu tư xây dựng khu tái định cư phục vụ GPMB Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng khu vực phường Dương Kinh. Dự án có quy mô 74.853,9 m², bố trí 470 lô đất, đáp ứng nhu cầu tái định cư cho khoảng 1.880 người, tổng mức đầu tư 283,949 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp Hải Phòng làm chủ đầu tư.

Ông Lê Anh Quân, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hải Phòng thông tin, khối lượng GPMB rất lớn nên chậm ngày nào sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ chung của Dự án. Hải Phòng sẽ bố trí các khu tái định cư thuận lợi, tốt nhất cho người dân bị ảnh hưởng để tạo sự đồng thuận.

Nằm trong 250 dự án được khởi công, khánh thành chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, xã Đông Anh (Hà Nội) đã tổ chức Lễ khởi công Dự án Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thuộc địa phận TP. Hà Nội để thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Tuyến đường sắt này có chiều dài tuyến chính 390,9 km, trong đó đoạn qua Thủ đô dài 37,5 km, đi qua các xã: Tiến Thắng, Quang Minh, Phúc Thịnh, Thư Lâm, Phù Đổng và Thuận An, khối lượng GPMB dự kiến khoảng 245,2 ha. Đối với xã Đông Anh, mặc dù tuyến đường sắt không đi qua, nhưng được lựa chọn xây dựng 2 điểm tái định cư để thực hiện Dự án. Cả hai khu vực đều cơ bản hoàn thành GPMB, sẵn sàng bước vào giai đoạn thi công hạ tầng kỹ thuật.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc khởi công toàn bộ các ga và đường kết nối tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vào tháng 12/2025, nhiều địa phương đang quyết liệt chỉ đạo, tập trung cao nhất để xây dựng các khu tái định cư phục vụ GPMB. Lãnh đạo nhiều địa phương cho biết, người dân đều đồng thuận ủng hộ Dự án và mong mỏi sớm được bố trí tái định cư để ổn định cuộc sống.

Bước tiến lớn của Dự án Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là công trình hạ tầng trọng điểm quốc gia, mang tầm vóc chiến lược, tạo bước đột phá về giao thông và phát triển kinh tế - xã hội. Thách thức đối với Dự án là khối lượng cần GPMB và tái định cư khổng lồ. Các cấp, ngành, địa phương thời gian qua đã khẩn trương hoàn tất thủ tục, khởi công các dự án tái định cư, tạo tiền đề triển khai Dự án đúng tiến độ.

Trong ngày 19/8/2025, nhiều địa phương có Dự án đi qua đã đồng loạt khởi công các khu tái định cư. Tại Ninh Bình, Dự án Xây dựng khu tái định cư trên địa bàn phường Đồng Văn (vị trí số 2) đã được triển khai. Dự án có tổng vốn đầu tư gần 10 tỷ đồng, xây dựng hệ thống đường giao thông và hạ tầng kỹ thuật (cấp nước, thoát nước, thông tin liên lạc, cấp điện, chiếu sáng) trên diện tích khoảng 1,2 ha.

TP. Huế tổ chức khởi công 4 dự án hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư, nghĩa trang với tổng mức đầu tư gần 1.500 tỷ đồng. Cụ thể, khởi công xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu dân cư tái định cư 6 thuộc Khu B - Đô thị mới An Vân Dương (2,5 ha, tổng vốn đầu tư 39 tỷ đồng); Dự án Khu tái định cư Phú Đa, xã Phú Vang (5 ha, tổng vốn 44 tỷ đồng); Dự án Khu nghĩa trang nhân dân Phong Hiền (2,5 ha, tổng vốn 9 tỷ đồng); Dự án Khu tái định cư Lộc Tiến giai đoạn 2 tại khu vực Chân Mây - Lăng Cô (13 ha, tổng vốn 251 tỷ đồng).

Trong dịp này, Thanh Hóa cũng khởi công xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu tái định cư 2 thuộc Khu tái định cư thôn Hồng Sơn với quy mô gần 3 ha. Hà Tĩnh khởi công khu tái định cư tại phường Hà Huy Tập, tổng vốn 37 tỷ đồng, quy mô khoảng 5 ha. Đà Nẵng khởi công hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư quy mô 5 ha, tổng mức đầu tư hơn 76 tỷ đồng. Công trình được đầu tư đồng bộ các hạng mục như san nền, giao thông, thoát nước, cấp nước, cấp điện, chiếu sáng, cây xanh, phòng cháy chữa cháy và hạ tầng viễn thông.

Quảng Trị vừa khởi công 3 dự án tái định cư tại phường Ba Đồn, xã Quảng Trạch và phường Đồng Sơn, với mục tiêu tạo quỹ đất ở ổn định, hạ tầng đồng bộ, đáp ứng nhu cầu an cư của hàng trăm hộ dân bị ảnh hưởng.

Chủ tịch UBND phường Đồng Sơn (tỉnh Quảng Trị) Đoàn Hồng Quân cho biết, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam qua phường Đồng Sơn dài hơn 9 km, ảnh hưởng trực tiếp tới hơn 500 hộ dân. Địa phương mong muốn dự án tái định cư không chỉ tạo lập nơi ở mới, mà còn là khu dân cư khang trang, hiện đại, gắn với hạ tầng đồng bộ, tạo đà phát triển đô thị cho Đồng Sơn và cả tỉnh Quảng Trị.

Việc đồng loạt khởi công xây dựng các khu tái định cư thể hiện quyết tâm vào cuộc quyết liệt của địa phương, thúc đẩy sớm hoàn thành GPMB hai dự án đường sắt trọng điểm quốc gia theo yêu cầu của Chính phủ.

Kết nối đầu tư