Dự án Thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe trên toàn quốc – giai đoạn I áp dụng cho Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên theo hình thức hợp đồng BOO. Ảnh: Phùng Trọng |
Tuần trước, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Hồng Trường đã chính thức ký Quyết định chọn liên danh Công ty cổ phần TASCO - Công ty cổ phần VETC (liên danh TASCO - VETC) làm nhà đầu tư dự án này, làm cơ sở để triển khai rộng rãi.
Thay thế thủ công bằng công nghệ hiện đại
Theo Quyết định của Bộ Giao thông vận tải (GTVT), Dự án Thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe trên toàn quốc – giai đoạn I áp dụng cho Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên sẽ được thực hiện theo hình thức Hợp đồng BOO (xây dựng – sở hữu – kinh doanh). Giai đoạn I của Dự án áp dụng cho Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên bao gồm 28 trạm đủ điều kiện phê duyệt.
Đây có thể coi là kết quả hết sức quan trọng của một quá trình chuẩn bị gần hai năm liền của các bên liên quan. Hiện nay, trên các tuyến quốc lộ có gần 100 trạm thu phí đang thu phí và sẽ thu phí khi các dự án BOT hoàn thành và đưa vào sử dụng. Cụ thể, có 45 trạm thu phí đang thu phí hoàn vốn cho các dự án BOT và 51 trạm thu phí chưa thu, nhưng đã thống nhất ký hợp đồng BOT và sẽ thu phí cho các dự án BOT sau khi hoàn thành trong khoảng từ nay đến năm 2018. Trong số 96 trạm, có 83 trạm do Bộ GTVT ký hợp đồng với các nhà đầu tư và 13 trạm do UBND các tỉnh ký hợp đồng với các nhà đầu tư.
Vấn đề là nếu các trạm thu phí hoạt động độc lập và tiếp tục thu theo hình thức thủ công như lâu nay, sẽ lãng phí thời gian và tiền bạc của các chủ đầu tư và chủ phương tiện, đồng thời gây khó khăn cho công tác quản lý. Chính vì vậy, sau khi nghiên cứu mô hình thu phí tự động của một số quốc gia trên thế giới, Bộ GTVT đã trình Chính phủ ký ban hành Quyết định về việc thu phí sử dụng đường bộ theo hình thức tự động không dừng, qua đó hình thành khuôn khổ pháp lý để có thể áp dụng rộng rãi hình thức thu phí tự động trên toàn quốc.
Kế hoạch này đã nhận được sự ủng hộ của Chính phủ và các bộ, ngành. Giữa tháng 5/2015, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý chủ trương giao Bộ GTVT thực hiện đầu tư dự án thu phí tự động không dừng và kiểm soát tải trọng xe tự động trên toàn quốc, giai đoạn I áp dụng đối với Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên theo hình thức BOO.
Sau quá trình nghiên cứu, tìm hiểu, Bộ GTVT cũng đã thống nhất lựa chọn công nghệ thu phí RFID của Mỹ. Theo tính toán của các chuyên gia, mỗi lần dừng xe nộp phí sẽ làm chậm hành trình của các phương tiện từ 2 - 3 phút, tăng thời gian lưu thông từ 4 - 5% và tiêu tốn thêm 7 - 8% nhiên liệu khi lưu thông trên đường cao tốc. Tuy nhiên, nếu áp dụng thu phí không dừng sẽ giúp tiết kiệm chi phí in vé giấy khoảng 70 tỷ đồng/năm; tiết kiệm nhiên liệu 233 tỷ đồng/năm; giảm thời gian tham gia giao thông 2.800 tỷ đồng/năm; tiết kiệm chi phí quản lý giao thông 360 tỷ đồng/năm…
Chỉ đạo quyết liệt
Chỉ một ngày sau khi Quyết định số 596/QĐ-BGTVT được ký ban hành, GTVT đã tổ chức cuộc họp để chốt tiến độ thực hiện dự án quan trọng này, theo đó đặt ra thời hạn cụ thể cho các nhà đầu tư là hoàn thành trước ngày 30/6/2016 và vận hành chính thức từ 1/7/2016. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, các trạm thu phí vẫn áp dụng song song cả thu phí không dừng và một dừng.
Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cho rằng để giải quyết triệt để ùn tắc trên nhiều tuyến đường thì cần sớm triển khai lắp đặt hệ thống thu phí không dừng tại các trạm thu phí BOT. “Đây là chủ trương rất lớn của Chính phủ và yêu cầu cấp thiết của xã hội. Đây là trách nhiệm, nghĩa vụ phải làm”, ông Trường nhấn mạnh.
Về phía liên danh TASCO - VETC, ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần TASCO cho hay đã hoàn thiện các thủ tục để thực hiện dự án nhằm kịp thời cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng cho người dân vào thời gian sớm nhất. Tới đây, Bộ GTVT sẽ ký hợp đồng dự án với TASCO, các nhà đầu tư BOT sẽ ký Phụ lục hợp đồng với Bộ GTVT và Hợp đồng cung cấp dịch vụ thu phí tự động với TASCO ngay trong tháng 4/2016 để làm cơ sở thực hiện.
Được biết, hiện đã có 10 nhà đầu tư BOT ký hợp đồng với TASCO. 18 đơn vị còn lại đang trong quá trình chuẩn bị để ký kết hợp đồng, qua đó các bên có cơ sở pháp lý triển khai, thực hiện các bước tiếp theo của toàn dự án.
Thể hiện quyết tâm thúc đẩy dự án này, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cho biết nếu đơn vị nào không làm thì Bộ sẽ cho dừng thu phí. “Trước ngày 15/3, tất cả hợp đồng phải được ký hết để sau đó bắt đầu triển khai thực hiện. Không thể có chuyện cứ họp rồi về không làm, đã thống nhất thì phải triển khai. Ở đâu đã sẵn sàng trạm thu phí chuyển tiếp trung gian từ một dừng sang tự động thì cài đặt chương trình luôn”, ông Trường nói.