|
| Các hợp tác xã gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận vốn vay, đất đai, khoa học công nghệ, thị trường… Ảnh: Nhã Chi |
Hàng loạt khó khăn nội tại như điều kiện kinh tế - xã hội của thành viên thấp, năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ HTX đa số là yếu, cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật của HTX nghèo nàn, khó khăn khi tiếp cận vốn vay, đất đai, khoa học công nghệ, thị trường... đã được nêu ra tại Hội thảo quốc tế Luật Hợp tác xã 2023 và những định hướng chính sách hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tập thể, HTX, vừa được tổ chức tại Hà Nội.
Chia sẻ với phóng viên Báo Đấu thầu, ông Phan Văn Dũng, Giám đốc HTX Nông nghiệp sản xuất và Kinh doanh dịch vụ tổng hợp Hồng Xuân (Bắc Giang) cho biết, HTX đã hoạt động được 15 năm, thực hiện sản xuất, thu mua, chế biến theo quy trình để đưa ra thị trường các sản phẩm hoa quả, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, gia súc. Doanh thu mỗi năm của HTX khoảng 20 tỷ đồng, giải quyết việc làm thường xuyên cho vài chục lao động. Tuy nhiên, HTX đang gặp khó khăn trong việc mở rộng dây chuyền sản xuất, cơ sở kinh doanh do thiếu đất. Vì thế, ông Dũng mong muốn địa phương, Nhà nước có chính sách quy hoạch các khu vực để HTX có thể thuê đất làm nhà xưởng, lưu kho, chế biến sản phẩm, tạo thuận lợi cho quá trình mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Ông Đinh Văn Vinh, Phó Giám đốc kinh doanh HTX Sản xuất và Chế biến chè Thắng Lợi (Thái Nguyên) thì cho biết, cơ sở của ông đang “tắc” đầu ra cho sản phẩm. Chất lượng và hương vị chè Tân Cương đã được nhiều tổ chức chứng nhận và ghi danh, hoàn toàn có thể xuất khẩu ra thế giới, bản thân thị trường nội địa cũng rất tiềm năng nhưng mỗi ngày chỉ tiêu thụ được khoảng 1 tấn chè, trong khi năng lực sản xuất của HTX là 3 - 4 tấn/ngày. Làm thế nào để mở rộng thị trường là bài toán lớn với HTX Thắng Lợi.
Từ kinh nghiệm của Philippines, bà Elizabeth Organo Batonan, Phó Cục trưởng Cục Đăng ký, Giám sát và Kiểm tra, Cơ quan phát triển HTX Philippines chia sẻ, để phát triển mô hình HTX, cần ưu tiên các “đặc quyền” cho khu vực kinh tế này. Chẳng hạn cần miễn thuế sản phẩm, cung cấp một số mặt hàng nông sản của HTX cho các tổ chức chính phủ; cho phép HTX được quản lý chợ công cộng và cho thuê cơ sở vật chất chợ công cộng; được sử dụng không gian văn phòng miễn phí; Chính phủ hỗ trợ tài chính cho HTX vận tải và quản lý vận hành nhà ga công cộng…
Liên quan đến vấn đề chính sách, ông Đỗ Mạnh Khởi, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Bộ được giao chủ trì xây dựng 3 trong số 4 văn bản hướng dẫn thi hành Luật HTX năm 2023 và sẽ nỗ lực hoàn thiện thể chế hỗ trợ HTX phát triển đồng bộ và bền vững; xử lý những tồn tại, vướng mắc, khó khăn của các HTX và hỗ trợ các HTX thụ hưởng tối đa chính sách hỗ trợ của Nhà nước dành cho kinh tế tập thể.
Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung cho rằng, kinh nghiệm quản lý và các chính sách phát triển HTX tại Thái Lan và Philippines rất đáng để Việt Nam học tập. Đây là 2 nước cùng khu vực Đông Nam Á, có điều kiện, văn hóa khá tương đồng với Việt Nam, có khu vực HTX phát triển mạnh, hỗ trợ tốt cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của thành viên, lan tỏa tác động tích cực tới cộng đồng, đặc biệt là tại các vùng nông thôn, vùng khó khăn. Đó là kinh nghiệm phát triển HTX theo mô hình đối tác công tư, rất nhiều tổ chức cùng tham gia phát triển HTX, trong đó có hệ thống ngân hàng, các tổ chức tài chính mạnh sẽ đầu tư máy móc, công nghệ, tìm kiếm thị trường và đầu ra cho các sản phẩm của HTX. Theo Thứ trưởng, nhiệm vụ của Nhà nước là xây dựng khung pháp lý đầy đủ, toàn diện để khuyến khích sự ủng hộ tối đa của các tổ chức, cá nhân đồng hành cùng kinh tế tập thể, tạo động lực để HTX phát triển tuần hoàn và bền vững.
