Gỡ điểm nghẽn pháp lý, khơi thông nguồn lực đầu tư

(BĐT) - Để phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng đề ra, hoạt động đầu tư tiếp tục được xác định là động lực chủ yếu, còn nhiều dư địa, tiềm năng để đẩy mạnh hơn nữa. Một trong những giải pháp chủ động nhằm khơi thông nguồn lực đầu tư là nhanh chóng gỡ các rào cản, điểm nghẽn pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án đầu tư, kinh doanh… Việc nhận diện các điểm nghẽn pháp lý đang được nhiều bên liên quan rốt ráo thực hiện.

Đầu tư công tiếp tục được xác định là động lực chủ yếu cho tăng trưởng GDP, còn nhiều dư địa, tiềm năng để đẩy mạnh hơn nữa. Ảnh: Lê Tiên
Đầu tư công tiếp tục được xác định là động lực chủ yếu cho tăng trưởng GDP, còn nhiều dư địa, tiềm năng để đẩy mạnh hơn nữa. Ảnh: Lê Tiên

Bộ Tài chính cho biết, để phấn đấu đạt tăng trưởng GDP 8,3 - 8,5%, huy động vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội trong 6 tháng cuối năm là khoảng 111 tỷ USD, cao hơn khoảng 3 tỷ USD so với kịch bản tăng trưởng kinh tế cả nước đạt 8%.

Để đạt mục tiêu huy động số vốn trên, đòi hỏi có thêm các giải pháp đột phá nhằm giải phóng nhanh nguồn lực đầu tư, tháo gỡ điểm nghẽn tại một số quy định pháp luật hiện hành.

Theo nhiều ý kiến, hệ thống pháp luật Việt Nam đã có những bước cải cách mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực đầu tư, đất đai - những lĩnh vực đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội. Dù vậy, một loạt hội thảo nhận diện các điểm nghẽn của quy định pháp luật được nhiều đơn vị tổ chức trong thời gian gần đây đã chỉ ra vướng mắc thực tiễn từ nhiều quy định hiện hành.

Luật sư Phạm Thanh Tuấn, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho rằng, còn nhiều điểm nghẽn liên quan đến việc triển khai các dự án có sử dụng đất, như quy định mâu thuẫn giữa Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư với Luật Đất đai; Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản với Luật Đất đai; quy định của Luật Đất đai với Nghị quyết số 82/2019/QH14 của Quốc hội về việc sử dụng đất của doanh nghiệp sau cổ phần hóa. Trong đó có quy định chưa đồng bộ về hình thức thuê đất trả tiền 1 lần theo Luật Đất đai 2024 với loại bất động sản được phép kinh doanh theo Luật Kinh doanh bất động sản; quy định mâu thuẫn về việc đấu giá quyền sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm; mâu thuẫn giữa Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản về điều kiện thực hiện các quyền của người sử dụng đất, thời hạn đăng ký biến động đất đai…

Theo ông Phạm Thanh Tuấn, những điểm nghẽn pháp lý nếu không được kịp thời tháo gỡ sẽ tiếp tục làm chậm quá trình triển khai dự án, gia tăng chi phí và rủi ro cho nhà đầu tư, đồng thời cản trở mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã được Đảng và Nhà nước đặt ra. Việc rà soát, sửa đổi và hoàn thiện nội dung này là nhiệm vụ cấp thiết, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ từ Trung ương đến địa phương.

PGS.TS Phan Trung Hiền, Trưởng khoa Luật, Trường Đại học Cần Thơ đánh giá, bên cạnh những mặt thuận lợi, một số quy định trong Luật Đất đai năm 2024 chưa thực sự phù hợp với thực tế, gây khó khăn cho phía cơ quan nhà nước, chủ đầu tư và người sử dụng đất. Đặc biệt, một số quy định về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tạo ra nút thắt khó tháo gỡ, dẫn đến ách tắc trong việc thực hiện các dự án thu hồi đất…

16.jpg
Một số điểm nghẽn trong hệ thống pháp luật liên quan đến việc triển khai các dự án có sử dụng đất cần sớm được tháo gỡ. Ảnh: Tiên Giang

Theo tổng hợp của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các doanh nghiệp, nhà đầu tư phản ánh đa dạng vướng mắc trong nhiều ngành, lĩnh vực, cả trong quy định và thực thi. Các vướng mắc có trong các văn bản pháp lý khác nhau, từ luật đến nghị định, thông tư. Nghị định có lượng phản ánh nhiều nhất. Vướng mắc có cả trong các văn bản mới ban hành, có hiệu lực năm 2025…

Hiện nay, Bộ Tư pháp đang thực hiện rà soát, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật. Theo Cổng thông tin điện tử của Bộ Tư pháp, trong các ngày 25/7, 27/7, Bộ Tư pháp đã tổ chức các hội thảo trao đổi, lấy ý kiến đối với kết quả rà soát, đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật tại khu vực miền Bắc và miền Nam. Tại Hội thảo, ông Hồ Quang Huy, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính (Bộ Tư pháp) cho biết, về kết quả rà soát, có 97 nội dung tại 61 văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) có quy định mâu thuẫn, chồng chéo; có 71 nội dung tại 28 VBQPPL có quy định không rõ ràng, có cách hiểu khác nhau, không hợp lý, không khả thi, gây khó khăn trong áp dụng pháp luật. 88 nội dung tại 29 VBQPPL có quy định tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; chưa có quy định hoặc có quy định của VBQPPL nhưng hạn chế việc đổi mới sáng tạo, phát triển động lực tăng trưởng mới, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế. Bộ Tư pháp cũng nhận được 1.751 kiến nghị, phản ánh về quy định pháp luật trong nhiều lĩnh vực.

Nhiều ý kiến mong đợi, sau bước rà soát, nhận diện tổng thể các vướng mắc pháp lý, các cơ quan liên quan sẽ có giải pháp hiệu quả gỡ khó, thực sự tạo đột phá cho người dân, doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư, vì mục tiêu phát triển.

Theo Nghị quyết số 140/NQ-CP ngày 17/5/2025 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW, Chính phủ đã có những chỉ đạo về nhiệm vụ rà soát và xử lý vướng mắc trong hệ thống pháp luật, trong đó, bảo đảm thực hiện mục tiêu năm 2025 cơ bản hoàn thành việc tháo gỡ những “điểm nghẽn” do quy định pháp luật.

Kết nối đầu tư