 |
| Đến hết ngày 18/12/2025, lũy kế giải ngân của cả nước đạt 603.602,1 tỷ đồng, tương ứng 66,1% kế hoạch Thủ tướng giao. Ảnh: Lê Tiên |
Bức tranh giải ngân thực tế
Theo cập nhật đến hết ngày 18/12/2025 của Bộ Tài chính, lũy kế giải ngân của cả nước đạt 603.602,1 tỷ đồng, tương ứng 66,1% kế hoạch Thủ tướng giao. Nếu loại trừ phần kế hoạch giao bổ sung sau ngày 30/9/2025 thì tỷ lệ giải ngân ước đạt khoảng 68,1%. So với mốc 27/11/2025, kết quả đến ngày 18/12 tăng thêm hơn 8 điểm phần trăm, tương đương 74.731,9 tỷ đồng chỉ trong chưa đầy 1 tháng. Như vậy nhịp tăng tốc đã rõ hơn, song mục tiêu giải ngân 100% vốn kế hoạch vẫn là thách thức lớn khi quỹ thời gian còn lại của năm 2025 chỉ có vài tuần.
Theo thống kê, còn hơn 309.614 tỷ đồng chờ giải ngân trong khoảng 6 tuần còn lại của niên độ giải ngân 2025. Áp lực dồn lên nhiều đơn vị giải ngân quá chậm.
Số liệu kỳ báo cáo gần nhất cho thấy, một số đơn vị có tỷ lệ giải ngân tiệm cận hoặc vượt kế hoạch Thủ tướng giao. Trong khi đó, vẫn còn 20 bộ, cơ quan trung ương và 11 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung cả nước. Có thể kể ra một số bộ ngành, địa phương có quy mô vốn lớn như Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, TP. Cần Thơ, tỉnh Vĩnh Long, Hưng Yên…
Trong nhóm các bộ, ngành có kế hoạch vốn lớn, kết quả đến 18/12/2025 cho thấy cần có sự “bứt phá” để hoàn thành giải ngân. Đơn cử Bộ Xây dựng lũy kế giải ngân đến hết ngày 18/12 đạt 44.023,2 tỷ đồng, tương đương 57,4%. So với mốc cuối tháng 11, tỷ lệ đã cải thiện, song vẫn thấp hơn mức bình quân chung. Bộ Nông nghiệp và Môi trường có kế hoạch vốn 19.531,0 tỷ đồng, giải ngân 10.843,4 tỷ đồng.
Đáng chú ý, Bộ Quốc phòng đến 18/12 giải ngân được 25.994,7 tỷ đồng, đạt 47,7%. Tuy nhiên, trong kế hoạch vốn của bộ này có 9.652 tỷ đồng mới được giao bổ sung sau ngày 30/9/2025 (phần vốn này được kéo dài thời gian thực hiện). Do đó, nếu không tính phần vốn giao bổ sung thì tỷ lệ giải ngân của Bộ Quốc phòng là 66%.
Ở cấp địa phương, sự phân hóa càng thể hiện rõ. Theo đó, có 9 tỉnh thành có tỷ lệ giải ngân trên 80% so với kế hoạch gồm: Hà Tĩnh (124,3%), Ninh Bình (120,1%), Thanh Hóa (111,5%), Lào Cai (93,7%), Thái Nguyên (93,2%), Hải Phòng (92,6%), Bắc Ninh (89,8%), Phú Thọ (83,2%), Tây Ninh (80,8%). Nhóm 11 tỉnh thành có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 60% kế hoạch gồm: Tuyên Quang (28,2%), Cần Thơ (45,7%), Vĩnh Long (47,6%), Đắk Lắk (48,2%), Quảng Trị (49,1%), Lâm Đồng (51,3%), Khánh Hòa (53,8%), Cao Bằng 957,15), Đồng Nai 957,3%), TP. Đà Nẵng (58,9%).
Đối với các “đầu tàu” kinh tế, bài toán giải ngân không chỉ nằm ở tỷ lệ, mà còn ở khối lượng, giá trị tuyệt đối. Hà Nội có tổng kế hoạch Thủ tướng giao 83.678,2 tỷ đồng, đến 18/12 giải ngân đạt 78%. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể mặt bằng chung, nhưng số vốn Thủ tướng giao vẫn còn tới hơn 18.000 tỷ đồng.
Trong khi đó, TP.HCM đến ngày 18/12 giải ngân được 79.431,6 tỷ đồng, đạt 66% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Tỷ lệ giải ngân này dù đã có cải thiện so với cuối tháng 11 (59,7%), nhưng phần vốn kế hoạch Thủ tướng giao còn lại vẫn lên tới 40.992 tỷ đồng. Nếu so sánh với tổng kế hoạch vốn (152.836 tỷ đồng) thì tỷ lệ giải ngân của “đầu tàu” kinh tế này là 52%. Do đó, lượng vốn đầu tư công các chủ đầu tư tại TP.HCM cần “chi tiêu” trong vài tuần tới là con số rất lớn.
Cần bứt tốc để về đích
Trong cuộc họp định kỳ mới đây, ông Bùi Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, Thành phố sẽ tập trung đẩy nhanh bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với các dự án có giá trị bồi thường lớn để hoàn thành giải ngân trước ngày 31/1/2026. Cụ thể là các dự án Vành đai 4; cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (đoạn qua tỉnh Bình Dương cũ); kè sông Dinh; Tỉnh lộ 991 nối dài; mở rộng đường Bà Rịa - Châu Pha - Hắc Dịch… Với các dự án đang thi công, các chủ đầu tư đôn đốc nhà thầu huy động nhân lực, vật tư, thiết bị thi công 3 ca, 4 kíp, mục tiêu bổ sung thêm tối thiểu 15 - 20% khối lượng. Đặc biệt, lãnh đạo Thành phố yêu cầu trong vòng 4 ngày làm việc kể từ khi có khối lượng hoàn thành, chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ nghiệm thu, thanh toán gửi Kho bạc Nhà nước.
Theo quan sát của phóng viên, để “kéo” tỷ lệ giải ngân chung của cả nước, 2 đầu tàu Hà Nội, TP.HCM và các tỉnh thành có quy mô vốn lớn đang áp dụng giải pháp quản trị tiến độ theo ngày, theo tuần. Trong đó, ưu tiên giải ngân cho dự án có khối lượng nghiệm thu lớn, giảm tối đa tình trạng có khối lượng thi công nhưng khâu thanh toán chưa theo kịp.
Ở nhóm địa phương phía Nam và Đồng bằng sông Cửu Long, đến ngày 18/12 An Giang, giải ngân đạt 65,1% kế hoạch; Đồng Nai đạt 57,3%; Cần Thơ đạt 45,7%; Vĩnh Long đạt 47,6%. Với các địa phương này, thách thức là tiến độ thi công của nhiều dự án hạ tầng lớn gặp nhiều vướng mắc và trong thời gian dài chưa được tháo gỡ dứt điểm.
Đồng Nai là địa phương được giao lượng vốn lớn, áp lực giải ngân nặng nề trong giai đoạn còn lại của năm. Lãnh đạo Sở Tài chính Đồng Nai cho biết, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân, tỉnh đưa ra các giải pháp rất cụ thể cho từng nhóm dự án gồm: nhóm khó khăn về giải phóng mặt bằng, nhóm khó khăn về điều chỉnh dự án… Đặc biệt, nhằm gỡ vướng về vật liệu xây dựng, Tỉnh rà soát nhu cầu vật liệu của từng dự án trọng điểm để có cơ chế cung cấp đến thẳng chủ đầu tư, nhà thầu thi công. Đồng thời, Đồng Nai xem xét phân khai vật liệu cho những dự án khác còn thiếu không phải công trình trọng điểm. Ông Trần Anh Tú, Phó Giám đốc Sở Tài chính Đồng Nai cho biết, Tỉnh đang quyết liệt thực hiện các giải pháp tăng tốc giải ngân đầu tư công từng ngày để đạt mục tiêu cao nhất.
Một số chuyên gia cho rằng, cần một cú bứt tốc mạnh mẽ hơn nữa để thu hẹp khoảng cách tới mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn năm 2025. Theo đó, cần tập trung cao độ vào các bộ, ngành và địa phương có quy mô vốn lớn nhưng tỷ lệ giải ngân thấp, coi đây là ưu tiên chính của chặng nước rút. Thứ hai, đẩy nhanh tiến độ nghiệm thu, thanh toán là nút thắt then chốt của giải ngân cuối năm. Thứ ba, gắn trách nhiệm với người đứng đầu và vận hành cơ chế chỉ đạo theo ngày, theo tuần ở từng dự án trọng điểm.
