UBND huyện Lý Sơn cho rằng, Dự án Vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn chậm tiến độ một phần là do Chủ đầu tư quản lý mặt bằng thiếu chặt chẽ khiến một số hộ dân tái lấn chiếm. Ảnh: Hà Minh |
Đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi) cách đất liền gần 30 km, có khoảng 22.000 dân sinh sống, kinh tế chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp (trồng tỏi, hành, cây hoa màu) và đánh bắt thuỷ hải sản. Theo thống kê, Lý Sơn có khoảng 1.000 tàu thuyền công suất lớn, nhỏ chuyên đánh bắt hải sản trên các vùng biển. Để duy trì đội tàu thuyền đánh cá, phát triển kinh tế biển, năm 2004, từ nguồn ngân sách trung ương bố trí có mục tiêu, tỉnh Quảng Ngãi đã tiến hành đầu tư xây dựng vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn.
Dự án Vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn nằm ở phía Đông của huyện Lý Sơn. Dự án ban đầu do Ban Quản lý dự án (QLDA) đầu tư xây dựng thuỷ sản Quảng Ngãi (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi) làm chủ đầu tư, sau đó Ban QLDA đầu tư các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi tiếp quản. Đến năm 2021, tỉnh Quảng Ngãi sáp nhập ban này vào Ban QLDA đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi nên Dự án tiếp tục được chuyển chủ đầu tư.
Theo phân kỳ, Dự án được đầu tư theo hai giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 đã kết thúc vào năm 2010. Sau khi kết thúc giai đoạn 1, tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục triển khai giai đoạn 2 với diện tích đất sử dụng 43,6 ha, trong đó quy mô vũng neo đậu là 21,6 ha; tổng kinh phí hơn 400 tỷ đồng (vốn trung ương bố trí theo chương trình mục tiêu) bao gồm các hạng mục nạo vét, mở rộng và bố trí các điểm neo đậu an toàn trên vũng đáp ứng 500 tàu có công suất đến 400 mã lực/chiếc. Đồng thời, xây dựng tuyến neo đậu liền bờ nối tiếp từ kè bờ kết hợp neo đậu hiện hữu tới chân đê Đông, bảo đảm tàu công suất lớn neo cập được; mở rộng mặt bằng kè bờ kết hợp với neo đậu; hoàn chỉnh tuyến đê Đông Nam, bảo đảm công trình và khu nước vũng neo đậu ổn định ngay trong mùa gió bão; tàu thuyền neo đậu ổn định lúc biển động; từng bước hình thành kết cấu hạ tầng nghề cá, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh cho đảo Lý Sơn... Thời hạn thi công là 12 năm (từ 2010 - 2022).
Tuy nhiên, hiện trường Dự án cho thấy còn nhiều phần dang dở. “Hai gói thầu đang chậm tiến độ là Gói thầu số 15 Vũng neo đậu tàu thuyền và Gói thầu số 16 Tuyến neo đậu liền bờ và mở rộng mặt kè bờ kết hợp neo đậu. Bên cạnh thời tiết bất lợi, nguyên nhân chậm trễ còn do năng lực thi công nạo vét, phá đá nổ mìn ngoài biển của nhà thầu không đáp ứng”, Chủ đầu tư cho biết.
Được biết, Gói thầu số 15 có giá trị hợp đồng gần 110 tỷ đồng, do Liên danh Doanh nghiệp tư nhân Cao Đạt - Công ty CP Tư vấn xây dựng Phú Xuân thi công. Gói thầu số 16 có giá trị 56,6 tỷ đồng, do Liên danh Công ty TNHH Đồng Khánh - Công ty TNHH Hùng Tiến - Công ty CP Tư vấn xây dựng Phú Xuân thực hiện.
Lý giải nguyên nhân chậm tiến độ tại hai gói thầu trên, đại diện Công ty CP Tư vấn xây dựng Phú Xuân cho rằng, về yếu tố kỹ thuật thi công, nhà thầu hoàn toàn có thể đảm nhiệm. Vướng mắc là ở việc bố trí kinh phí và giải ngân nhỏ giọt. Việc bố trí kinh phí ngắt quãng, thi công chắp vá đã làm phát sinh nhiều vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng công trình (phần dưới nước bị bồi lắng cát, đá do gió bão đánh dạt vào). Bản thân Nhà thầu cũng chịu thiệt hại do các thiết bị để lâu ngày, bị nước biển làm gỉ sét, ăn mòn. “Chúng tôi đang nỗ lực khắc phục khó khăn, thậm chí bỏ kinh phí ra hoàn thành khối lượng công việc trước, quyết toán sau để còn làm những công trình, dự án khác”, Nhà thầu Phú Xuân cho hay.
Hiện nay, một trong những khó khăn của Dự án, theo chia sẻ của bà Phạm Thị Hương, Chủ tịch UBND huyện đảo Lý Sơn, là hạng mục bờ tường rào tại Gói thầu số 16. Do Chủ đầu tư thiếu quản lý chặt chẽ nên 20 hộ dân đã tái lấn chiếm mặt bằng tại hạng mục này khiến Nhà thầu không thể thi công.
Ông Đặng Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, một dự án kéo dài 18 năm mà vẫn chưa xong, người dân chưa được toàn quyền sử dụng, tàu thuyền phải chạy vào đất liền để trú tránh khi có gió bão là vô cùng lãng phí và không thể chấp nhận được. “Tỉnh đã chỉ đạo UBND huyện Lý Sơn giải quyết dứt điểm các trường hợp hộ dân lấn chiếm mặt bằng trước ngày 15/12 để bàn giao toàn bộ mặt bằng cho Chủ đầu tư. Đồng thời, gia hạn thi công hoàn thành toàn bộ công trình trong năm 2023; đồng ý chủ trương thực hiện phần khối lượng điều chỉnh, bổ sung do thay đổi biện pháp thi công nạo vét phá đá, nổ mìn Gói thầu số 15 và Gói thầu số 16 với giá trị cần bổ sung dự kiến khoảng 25,8 tỷ đồng”, ông Đặng Văn Minh cho biết.
Được triển khai từ năm 2004, nếu tính cả giai đoạn 1, Dự án trên đã trải qua 18 năm thực hiện, với 6 nhiệm kỳ chủ tịch UBND Tỉnh và 3 tổ chức nắm vai trò Chủ đầu tư. Đến thời điểm này, Dự án đã được bố trí kế hoạch vốn là 320,387 tỷ đồng/401,097 tỷ đồng.