 |
| Tính đến ngày 28/8/2025, Bộ Xây dựng đã nhận được đề xuất đầu tư mở rộng toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ 4 làn xe lên 6 - 8 làn xe của 10 nhà đầu tư trong nước. Ảnh: Song Lê |
“Trước đây dự kiến có 24 đoạn được đầu tư theo hình thức PPP, nhưng thực tế chỉ có 3 đoạn thực hiện được theo hình thức này; trong khi đó, hiện nay lại có rất nhiều nhà đầu tư muốn tham gia đầu tư là rất tích cực”. Đây là nhận định của Thường trực Chính phủ được nêu tại Thông báo số 516/TB-VPCP ngày 26/9/2025 kết luận tại cuộc họp về nghiên cứu đầu tư mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông.
Có lẽ chưa khi nào xuất hiện việc các nhà đầu tư dồn dập đăng ký được đầu tư mở rộng cao tốc Bắc - Nam phía Đông theo phương thức PPP như thời gian gần đây.
Tính đến 28/8/2025, Bộ Xây dựng đã nhận được đề xuất đầu tư mở rộng toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ 4 làn xe lên 6 - 8 làn xe của 10 nhà đầu tư trong nước gồm: Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC); Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI); Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả; Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải; Công ty CP Tập đoàn Trường Thịnh; Công ty CP Tổng công ty ĐTXD 194; Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành; Doanh nghiệp tư nhân Xây dựng Xuân Trường; Công ty CP Rạng Đông; Công ty CP LIZEN. Nhiều doanh nghiệp cam kết nếu được lựa chọn sẽ bảo đảm tiến độ và chất lượng công trình, chủ động thu xếp nguồn vốn và không cần hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách nhà nước.
Năm 2025 cũng ghi nhận hàng loạt dự án PPP lớn được khởi công. Đó là Dự án Cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng đoạn qua Nam Định và Thái Bình có tổng mức đầu tư 19.785 tỷ đồng do Liên danh Tập đoàn Geleximco - Tổng công ty CP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam - Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành - Công ty CP Thương mại và Xây dựng Nam Sơn - Công ty CP Đầu tư và Xây dựng hạ tầng Hoàng Cầu là nhà đầu tư. Dự án Xây dựng đường bộ cao tốc Bảo Lộc - Liên Khương (giai đoạn 1) tổng mức đầu tư 17.718 tỷ đồng do Liên danh Công ty CP Tập đoàn T&T - Công ty CP Đầu tư Tập đoàn Phương Trang - Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành là nhà đầu tư. Dự án Đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM đoạn từ cầu Thủ Biên - sông Sài Gòn (giai đoạn 1) có tổng mức đầu tư là 11.743 tỷ đồng, do Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp là nhà đầu tư. Dự án thành phần 1 Đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành 19.965 tỷ đồng do Liên danh Vingroup - Techtra đầu tư...
Phát biểu tại lễ khởi công cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng đoạn qua Nam Định và Thái Bình, ông Vũ Văn Tiền, Chủ tịch HĐQT Geleximco cho biết, chính sách PPP đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa mục tiêu của Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Cơ chế PPP là cầu nối thiết thực giữa Nhà nước và khu vực tư nhân, không chỉ giúp chia sẻ rủi ro, huy động nguồn lực ngoài ngân sách mà còn phát huy vai trò sáng tạo, năng động của doanh nghiệp tư nhân.
Với sự nhập cuộc của đông đảo nhà đầu tư, nhiều dự án hạ tầng lớn đang được đề xuất đầu tư theo phương thức PPP như cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo; Cảng hàng không Chu Lai... Một loạt dự án lớn tại Hà Nội được đề xuất triển khai theo hợp đồng BT như Dự án Cải tạo chỉnh trang, tái thiết công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch; Dự án thành phần 2.1 Đầu tư xây dựng cầu Trần Hưng Đạo; Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường kết nối sân bay Gia Bình với Thủ đô Hà Nội...
Thực tế này cho thấy bước chuyển mạnh mẽ khi mà cách đây 3 - 4 năm, nhiều nhà đầu tư tỏ ra rất e ngại, dè dặt tham gia vào các dự án PPP mới. Cũng trong khoảng thời gian này, Luật PPP có hiệu lực, dần đi vào thực tiễn, đồng thời tiếp tục được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện tại Luật số 57/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15.
Theo ông Phạm Thy Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Tài chính, Luật PPP được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 57/2024/QH15 và gần đây nhất là Luật số 90/2025/QH15 theo hướng mở rộng cơ chế, cắt giảm thủ tục và tăng cường phân cấp cho địa phương.
Một trong những điểm đột phá là việc bãi bỏ quy định về quy mô vốn tối thiểu đối với dự án PPP. Đồng thời, tỷ lệ vốn nhà nước tham gia được nâng lên đến 70% tổng mức đầu tư đối với một số nhóm dự án, tạo điều kiện thuận lợi hơn để thúc đẩy triển khai các dự án lớn, có tính chất lan tỏa. Đặc biệt, Luật số 90/2025/QH15 nhấn mạnh chủ trương phân cấp mạnh mẽ cho các bộ, ngành, địa phương trong quyết định chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư và phê duyệt dự án PPP. Bên cạnh đó, Luật cũng cắt giảm nhiều thủ tục trung gian không cần thiết. Tất cả những thay đổi này nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng, minh bạch hơn để đẩy mạnh thu hút đầu tư tư nhân.
Nhiều điểm mới chính sách được nhà đầu tư đánh giá cao, tháo gỡ được những vướng mắc thực tiễn như quy định nâng tỷ lệ vốn nhà nước trong một số trường hợp; làm rõ trình tự, thủ tục sử dụng vốn đầu tư công thanh toán cho nhà đầu tư trong trường hợp chấm dứt hợp đồng trước thời hạn; bổ sung các nguồn vốn thanh toán để chia sẻ rủi ro với doanh nghiệp dự án và xác định thứ tự ưu tiên khi sử dụng các nguồn vốn này. Quy định tiếp tục áp dụng loại hợp đồng BT thanh toán bằng tiền và thanh toán bằng quỹ đất theo hướng đổi mới toàn diện cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư cũng mở ra cơ hội mới tại nhiều dự án hạ tầng quy mô lớn.
Đặc biệt, nhà đầu tư đánh giá rất cao việc Luật số 90/2025/QH15 bổ sung cơ chế xử lý vướng mắc giảm doanh thu của các dự án BOT giao thông được ký kết trước ngày 1/1/2021, qua đó, tháo gỡ khó khăn cho nhà đầu tư, khơi thông điểm nghẽn dòng vốn tín dụng vào dự án PPP.
Ông Đinh Ngọc Đàn, Tổng giám đốc Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1 (Cienco1) bày tỏ kỳ vọng những sửa đổi của pháp luật về PPP giúp sớm tháo gỡ cho các dự án vướng mắc, thua lỗ - vấn đề nhức nhối của nhà đầu tư BOT thời gian qua. Đồng thời việc thực hiện các dự án PPP tới đây sẽ thuận lợi hơn, chia sẻ rủi ro hài hòa, hợp lý giữa Nhà nước và nhà đầu tư…
Trước thực tiễn dự án PPP đang nhộn nhịp trở lại với sự chủ động đề xuất của rất nhiều nhà đầu tư, nhiều ý kiến nhận định, sự chuyển động của chính sách về PPP đã củng cố niềm tin của nhà đầu tư, đồng thời, mở rộng không gian, tăng sức hấp dẫn trong thu hút vốn đầu tư tư nhân vào các công trình, dự án thuộc khu vực công. Từ đó thúc đẩy mạnh mẽ hơn việc huy động nguồn lực tư nhân, đặc biệt vào các dự án phát triển hạ tầng trọng điểm, các dự án đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ của đất nước.
