Dù các khâu như lập, thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, công bố thông tin đấu thầu đã đúng quy định, nhưng những tồn tại cần khắc phục cũng khá nhiều. Trong đó, câu chuyện tiết kiệm từ đấu thầu rộng rãi quá thấp rất đáng quan tâm.
Đấu thầu rộng rãi tiết kiệm thấp hơn chỉ định thầu
Theo kết luận thanh tra, từ năm 2015 đến tháng 7/2017, huyện Thống Nhất đã thực hiện 58 dự án, công trình với tổng cộng 414 gói thầu đã thực hiện xong việc lựa chọn nhà thầu. Tổng giá trị các gói thầu là 302.105.111.127 đồng, tổng giá trị trúng thầu là 299.438.058.027 đồng. Chênh lệch giữa giá trúng thầu so với giá gói thầu của các gói thầu là 2.666.953.100 đồng, tức giảm khoảng 0,88%.
Theo kết luận thanh tra, điều đáng ngạc nhiên là tỷ lệ chênh lệch giá gói thầu và giá trúng thầu của các gói thầu chỉ định thầu còn cao hơn các gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi. Cụ thể, tổng số gói thầu áp dụng hình thức chỉ định thầu là 373 gói thầu (chủ yếu là các gói tư vấn), với tổng giá trị gói thầu là 146.211.526.403 đồng, tổng giá trị trúng thầu là 144.076.314.350 đồng, chênh lệch giảm khoảng 1,46%. Trong khi đó, có 36 gói thầu được huyện Thống Nhất tổ chức đấu thầu rộng rãi với tổng giá trị được phê duyệt là 149.787.021.724 đồng, tổng giá trị trúng thầu là 149.243.336.677 đồng, chênh lệch là 543.385.047 đồng, giảm 0,36%.
Trong số 12 gói thầu đấu thầu rộng rãi được thanh tra Sở KH&ĐT Đồng Nai tiến hành thanh tra đều cho thấy tỉ lệ tiết kiệm rất thấp. Cụ thể, Gói thầu số 01 (xây lắp) công trình đường liên huyện ấp Nguyễn Thái Học đi Bàu Hàm, xã Bàu Hàm 2 có tỷ lệ tiết kiệm chỉ 0,28%. Gói thầu số 01 (xây lắp) công trình xây dựng hệ thống thoát nước Hưng Long - xã lộ 25 có tỷ lệ tiết kiệm 0,43%. Gói thầu số 03 (xây lắp) Công trình Trường Mẫu giáo Hoa Cúc có tỷ lệ tiết kiệm 0,37%. Đặc biệt, Gói thầu số 03 (xây lắp) công trình đường tổ 5, 6 khu Bàu Ao, ấp lộ 25, xã Bàu Hàm 2 chỉ có tỷ lệ tiết kiệm 0,16%. Gói thầu số 10 (xây lắp) công trình đường Tây Kim - Thanh Bình, xã Gia Kiệm chỉ có tỷ lệ tiết kiệm 0,036%... Còn rất nhiều công trình dù được đấu thầu rộng rãi nhưng mức chênh lệch giữa giá gói thầu được phê duyệt và giá trúng thầu đều đạt dưới 1%.
Sở KH&ĐT Đồng Nai đã lưu ý huyện Thống Nhất về tỷ lệ giảm giá của các gói thầu còn thấp, chưa phát huy được hiệu quả trong tổ chức lựa chọn nhà thầu.
Giao nhiều gói thầu cho tổ thẩm định không đủ năng lực
Một nội dung được thanh tra Sở KH&ĐT Đồng Nai đặc biệt lưu ý là vấn đề năng lực tư vấn thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu được UBND huyện Thống Nhất tin tưởng đều chưa đáp ứng yêu cầu. Tại Gói thầu số 01 thuộc công trình đường liên huyện ấp Nguyễn Thái Học đi Bàu Hàm, tổ thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu do Công ty TNHH MTV Kiểm định và Xây dựng C.I.M lập chỉ có 03 thành viên có trình độ chuyên môn về kỹ thuật là ông Nguyễn Viết Thông – kỹ sư xây dựng, ông Nguyễn Cao Thông – kỹ sư xây dựng cầu đường và bà Lê Thị Hằng - cao đẳng công nghệ kỹ thuật công trình xây dựng (tốt nghiệp ngày 9/8/2013, Quyết định thành lập tổ thẩm định ngày 20/10/2014). Như vậy, thành viên tổ chuyên gia thiếu chuyên môn về tài chính là bà Lê Thị Hằng và chưa đủ 03 năm kinh nghiệm theo quy định.
Điều đáng nói, tư vấn thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu C.I.M dù không đáp ứng các yêu cầu của tổ thẩm định theo quy định nhưng vẫn được UBND huyện Thống Nhất giao cho rất nhiều gói thầu ở thời điểm đó như: Gói thầu số 01 (xây lắp) công trình xây dựng hệ thống thoát nước Hưng Long - xã lộ 25 (Quyết định thành lập tổ thẩm định ngày 25/7/2015); Gói thầu số 03 (xây lắp) công trình Trường Mẫu giáo Hoa Cúc, xã Hưng Lộc (Quyết định thành lập tổ thẩm định ngày 12/3/2015). Nhà thầu C.I.M còn được huyện Thống Nhất giao làm tư vấn thẩm định HSMT, kết quả lựa chọn nhà thầu tại các gói thầu khác như Trường Mầm non Xuân Thiện, Trường Mẫu giáo Lê Lợi, Trung tâm Văn hóa xã Gia Kiệm, Trường Tiểu học Trần Quốc Toản, đường Lê Lợi - Bàu Hàm nối dài… đều đã thành lập Tổ thẩm định gồm các thành viên không đủ bằng cấp chuyên môn về tài chính và số năm kinh nghiệm.
Từ những nội dung trên, Sở KH&ĐT Đồng Nai lưu ý Ban Quản lý dự án huyện Thống Nhất khi lựa chọn đơn vị tư vấn thực hiện thẩm định HSMT, thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu phải lựa chọn các đơn vị có đủ năng lực, kinh nghiệm phù hợp với quy mô, tính chất kỹ thuật của gói thầu.