Tước quyền chủ đầu tư ưu ái nhà thầu quen

(BĐT) - Ngay sau khi UBND tỉnh Bến Tre có văn bản yêu cầu làm rõ các nội dung nêu trong hai bài báo của Báo Đấu thầu (ngày 4 và 5/1/2017), Sở KH&ĐT tỉnh này đã thành lập Đoàn kiểm tra đột xuất các gói thầu mua sắm trang thiết bị trường học tại Sở GD&ĐT Bến Tre. 
Tước quyền chủ đầu tư ưu ái nhà thầu quen

Kết luận kiểm tra vừa hoàn tất, trong đó chỉ rõ nhiều sai sót tại các gói thầu này, đặc biệt là có kiến nghị tước quyền chủ đầu tư của Sở GD&ĐT Bến Tre. 

Phản ánh của Báo Đấu thầu là đúng thực tế

Sở KH&ĐT Bến Tre đánh giá rằng: Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu các gói thầu mua sắm trang thiết bị trường học tại Sở GD&ĐT từ năm 2011 đến nay không đảm bảo cạnh tranh và hiệu quả kinh tế. Trong tổng số 24 gói thầu mua sắm trang thiết bị trường học do Sở GD&ĐT Bến Tre mời thầu thì có đến 22 gói do Công ty TNHH Thiết bị học đường P.P.U (Công ty P.P.U) và Công ty TNHH Sản xuất thương mại Minh Tường Phát (Công ty Minh Tường Phát) trúng thầu (mỗi công ty trúng 11 gói, 1 gói P.P.U trúng với tư cách thành viên liên danh), với tổng giá trúng thầu là 59,33 tỷ đồng chỉ giảm 0,93 tỷ đồng (1,54%) so với giá gói thầu. 2 gói thầu còn lại do các nhà thầu khác trúng thầu có tỷ lệ giảm giá lên đến 15,42%.

Đặc biệt, Báo cáo của Sở KH&ĐT Bến Tre cho rằng, nội dung phản ánh trên Báo Đấu thầu (bài “Sân chơi của hai nhà thầu quen”, ngày 04/1/2017) là đúng thực tế.

Cũng theo Kết luận kiểm tra, việc đánh giá hồ sơ dự thầu (HSDT) của Sở GD&ĐT Bến Tre còn sai sót. Cụ thể, việc kiểm tra, đánh giá hợp đồng lao động (HĐLĐ) của các nhà thầu Công ty P.P.U và Công ty Minh Tường Phát – hai “nhà thầu quen” mà Báo Đấu thầu từng đề cập là chưa đảm bảo theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu (HSMT). “HĐLĐ của công nhân đã hết hiệu lực, bị cạo sửa, không khớp với HĐLĐ bản gốc nhưng được trúng thầu”, Sở KH&ĐT Bến Tre cho biết.

Về nội dung yêu cầu làm rõ HSDT của Sở GD&ĐT Bến Tre cũng bị kết luận là chưa phù hợp với quy định, gây khó khăn cho một số nhà thầu. Năm 2014, đối với các nội dung chưa rõ trong HSDT của Công ty P.P.U thì không yêu cầu làm rõ, bổ sung HSDT (Gói thầu Mua sắm bàn ghế phòng vi tính cho các trường mẫu giáo, tiểu học và THCS trong Tỉnh). Đoàn kiểm tra của Sở KH&ĐT Bến Tre cũng đã phát hiện nhiều sai sót trong quá trình tổ chức đấu thầu các gói thầu mà Công ty P.P.U, Công ty Minh Tường Phát trúng thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh này. 

HSMT đưa ra tiêu chuẩn quá cao so với gói thầu

Qua kiểm tra, Sở KH&ĐT Bến Tre cho rằng, việc đưa ra các tiêu chuẩn về năng lực, kinh nghiệm trong HSMT là chưa phù hợp (quá cao) so với quy mô gói thầu, làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu. Cụ thể, HSMT của nhiều gói thầu nêu yêu cầu về xuất xứ hàng hóa (các gói thầu năm 2011); yêu cầu về hợp đồng tương tự (như Gói thầu Trang thiết bị các hạng mục: Khối lớp học, khối hành chánh quản trị, khối tổ bộ môn, khối thí nghiệm, hội trường 1.000 chỗ thuộc Dự án Trường THPT Chuyên Bến Tre; Gói thầu Mua sắm bàn, ghế phòng vi tính cho các trường mẫu giáo, tiểu học và THCS năm 2014; Gói thầu Mua sắm bàn, ghế cho học sinh, giáo viên các trường tiểu học, THCS trong tỉnh năm 2015; Gói thầu Mua sắm thiết bị nội thất dùng chung cho các trường mầm non, mẫu giáo trong tỉnh năm 2016…) đã làm cho nhà thầu đủ năng lực so với yêu cầu của gói thầu, có giá thầu thấp bị loại.

Yêu cầu về nhân sự trong HSMT của Sở GD&ĐT Bến Tre cũng có nhiều sai sót. HSMT yêu cầu điều kiện ràng buộc với công nhân, mà chủ yếu là công nhân mộc. Theo đánh giá, đây không phải là nhân sự chủ chốt để huy động cho các gói thầu mà Sở GD&ĐT Bến Tre mời thầu. Trong giai đoạn 2011 - 2016, có rất ít nhà thầu đáp ứng tiêu chuẩn nêu trên. Tuy vậy, Chủ đầu tư không hạ thấp tiêu chuẩn xuống để tạo điều kiện cho các nhà thầu khác tham gia, mà quy định tiêu chuẩn nhân sự ngày càng cao. “Đáng chú ý là năm 2014, sau khi cơ quan chức năng đề nghị không đưa tiêu chí công nhân mộc phải có chứng chỉ nghề vào HSMT, Chủ đầu tư đã sửa đổi HSMT 2 lần. Nhưng năm 2015, 2016 lại tiếp tục đưa tiêu chí này vào HSMT. Điều này đã làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu, tạo lợi thế cho một vài nhà thầu”, Sở KH&ĐT Bến Tre đánh giá.

Việc đưa ra các tiêu chí về nhân sự, năng lực, kinh nghiệm trong HSMT mà chỉ có một số ít nhà thầu đáp ứng khiến cho việc tổ chức đấu thầu tại Sở GD&ĐT Bến Tre trong thời gian qua thiếu tính cạnh tranh, làm cho nhiều nhà thầu bức xúc, tạo dư luận không tốt tại địa phương.

Tại Kết luận kiểm tra, Sở KH&ĐT kiến nghị UBND tỉnh Bến Tre chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân của chủ đầu tư, bên mời thầu trong quá trình lập HSMT, đánh giá HSDT (Sở GD&ĐT Bến Tre là chủ đầu tư, đồng thời là bên mời thầu đối với các gói thầu năm 2011) và quá trình thẩm định, phê duyệt HSMT, kết quả lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu mua sắm trang thiết bị trường học từ năm 2011 đến nay. Đồng thời, trong thời gian tới, không giao nhiệm vụ cho Sở GD&ĐT làm chủ đầu tư, bên mời thầu (kể cả các gói thầu thực hiện bằng nguồn vốn sự nghiệp giáo dục và đào tạo hàng năm). 

Chuyên đề