|
| Ảnh minh họa: Internet |
Đó là nhận định đáng chú ý của Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Sỹ Thanh tại Báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN năm 2020 trình bày tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV ngày 23/5.
Về thu NSNN, quyết toán 1.510.579 tỷ đồng, bằng 98,1% so với dự toán giao (tương ứng hụt 28.473 tỷ đồng); trong đó, thu nội địa vượt 0,2% dự toán (chủ yếu từ tiền sử dụng đất 77.086 tỷ đồng và thu khác ngân sách 22.229 tỷ đồng).
Mặt khác, một số khoản thu chính từ hoạt động sản xuất - kinh doanh (khu vực DNNN, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và kinh tế ngoài quốc doanh) chiếm khoảng 52,5% tổng thu nội địa, nhưng đều hụt thu so với dự toán giao, khoản thu hồi vốn tại các DNNN chỉ đạt 37,1% so với dự toán giao đầu năm.
Nợ thuế do cơ quan thuế quản lý đến 31/12/2020 là 99.074 tỷ đồng, giảm 0,63% so với năm 2019, chủ yếu do thực hiện khoanh nợ thuế và xóa nợ theo Nghị quyết số 94/2019/QH14 (24.987 tỷ đồng). Nợ thuế do cơ quan hải quan quản lý quá hạn đến 31/12/2020 là 7.115 tỷ đồng, tăng 1% so với năm 2019, trong năm 2020 chưa thực hiện khoanh nợ thuế và xóa nợ theo Nghị quyết số 94/2019/QH14.
Về chi NSNN, chi đầu tư phát triển có quyết toán là 576.432 tỷ đồng, bằng 115,5% dự toán và bằng 33,7% tổng chi NSNN.
Qua kiểm toán cho thấy, một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân chi đầu tư từ nguồn vốn ngoài nước thấp đã phần nào làm giảm hiệu quả đầu tư của nguồn vốn vay nước ngoài. Ngoài ra, số vốn vay nước ngoài đã giải ngân cho đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ năm 2019 trở về trước chưa hạch toán vào NSNN (theo báo cáo của Bộ Tài chính) của 5 bộ, cơ quan trung ương và 36 địa phương là 4.486 tỷ đồng (trong đó số giải ngân từ năm 2016 trở về trước 3.584,4 tỷ đồng, số giải ngân giai đoạn 2017 - 2019 là 901,6 tỷ đồng); Chính phủ chưa kịp thời báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Quốc hội xem xét phương án bổ sung kế hoạch vốn làm cơ sở hạch toán, quyết toán theo quy định. Đồng thời, còn trường hợp dư nợ đọng XDCB của những dự án thực hiện trước năm 2015 nhưng năm 2021 mới bố trí một phần để thanh toán; một số địa phương có nợ đọng XDCB lớn và phát sinh nợ XDCB trong năm 2021.
Trong chi thường xuyên, quyết toán 1.013.449 tỷ đồng, bằng 90,8% dự toán và bằng 59,3% tổng chi NSNN.
Qua kiểm toán cho thấy, một số khoản chi sự nghiệp ngân sách trung ương (NSTW) có tỷ lệ thực hiện thấp như: chi bảo vệ môi trường 47,4%; chi văn hoá thông tin 61,5%; chi thể dục thể thao 75,2%; chi sự nghiệp giáo dục - đào tạo và dạy nghề 81,9%.
Về chi chuyển nguồn, tổng chi chuyển nguồn là 643.406 tỷ đồng, tăng 8,6% so với năm 2019; trong đó, NSTW giảm 13,4%, nhưng ngân sách địa phương (NSĐP) tăng 18,3%. Một số bộ, cơ quan trung ương còn chuyển nguồn kinh phí không còn nhiệm vụ chi qua nhiều năm; 26/45 địa phương được kiểm toán chi chuyển nguồn cao hơn năm trước, chuyển nguồn kinh phí không phù hợp quy định 2.885 tỷ đồng.
Về thu, chi viện trợ, một số khoản kinh phí viện trợ đã được các bộ, cơ quan trung ương thực nhận trong năm 2020 song chưa được trình bổ sung dự toán chi kịp thời 1.274,248 tỷ đồng.
Ngoài ra, liên quan đến vấn đề này của niên độ ngân sách năm 2019, Chính phủ đã thực hiện rà soát và trình UBTVQH bổ sung 1.431,39 tỷ đồng dự toán năm 2020 tại Tờ trình số 50/TTr-CP ngày 15/2/2022. Kết quả kiểm toán cho thấy, trong tổng số 1.431,39 tỷ đồng có 599,28 tỷ đồng đã được Bộ Tài chính thẩm tra quyết toán và đưa vào quyết toán niên độ ngân sách 2020.
Theo KTNN, bội chi NSNN năm 2020 là 216.405,59 tỷ đồng, bằng 3,44% GDP thực hiện, bằng tỷ lệ bội chi theo dự toán đầu năm và thấp hơn so với mức 5,41% GDP theo Nghị quyết số 128/2020/QH14. Trong đó, bội chi NSTW quyết toán 213.088,59 tỷ đồng, giảm 4.711,4 tỷ đồng so với dự toán; bội chi NSĐP quyết toán 3.316,99 tỷ đồng, giảm 13.683 tỷ đồng so với dự toán.
