|
| Ảnh chỉ mang tính minh họa: Lê Tiên |
Nhiều “chiêu” liên quan đến khâu làm rõ
Làm rõ HSMT là một nội dung quan trọng để tạo thuận lợi cho các nhà thầu hiểu rõ HSMT nhằm xây dựng HSDT một cách chuẩn mực, phù hợp. Làm rõ HSMT cũng thể hiện tính chuyên nghiệp, trách nhiệm của các chủ đầu tư/bên mời thầu (CĐT/BMT) sau khi phát hành HSMT. Tuy nhiên, do một bộ HSMT có rất nhiều nội dung phức tạp và bên cạnh đó, nhiều CĐT/BMT cố tình cài cắm các tiêu chí không đúng quy định dẫn tới phát sinh nhiều tình huống trong làm rõ HSMT.
Một số nhà thầu đã phản ánh tình trạng CĐT/BMT không coi trọng việc làm rõ HSMT, coi nhẹ quy định về thời gian trả lời dẫn tới khó khăn khi nhà thầu lập HSDT. Thậm chí, có CĐT vẫn cố chấp bảo vệ những tiêu chí đi ngược tinh thần của Luật Đấu thầu dẫn tới việc làm rõ trở thành hành trình mệt mỏi.
Bên cạnh đó, theo tìm hiểu của Báo Đấu thầu, thời gian qua, câu chuyện làm rõ HSDT cũng có nhiều biểu hiện vi phạm các quy định về đấu thầu, gây nhiều khó khăn, cản trở sự tham gia cạnh tranh của đông đảo nhà thầu. Thậm chí, chính cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu tại nhiều cấp cho rằng, khâu làm rõ HSDT nhiều khi bị CĐT/BMT sử dụng như một chiêu bài để gây khó cho các nhà thầu không thuộc thân hữu. Điều này dẫn tới thực trạng “gây khó nhà thầu lạ”, “làm lơ với nhà thầu ruột” cùng một nội dung khi làm rõ HSDT.
Thực tế, trách nhiệm nhà thầu khi làm rõ HSDT đã được quy định rõ. Nhưng tình trạng lợi dụng làm rõ HSDT để gây khó khăn cho nhà thầu là khá phổ biến, cần có liều thuốc đặc trị.
Minh bạch trong việc làm rõ, thêm niềm tin cho nhà thầu
Theo một số chuyên gia đấu thầu, Chỉ thị số 03/2019/CT-BKHĐT của Bộ KH&ĐT đã “nội soi” rất nhiều tồn tại của công tác đấu thầu, từ đó đưa ra các giải pháp triệt để nhất để chấn chỉnh. Trong đó, nội dung khâu làm rõ HSMT, làm rõ HSDT rất được lưu ý bởi đây là khâu thể hiện rõ nhất ý chí chủ quan của một số CĐT/BMT khi tổ chức lựa chọn nhà thầu. Có hay không việc gây khó khăn cho nhà thầu chính là ở các khâu làm rõ này.
Đến nay, Thông tư số 11/2019 của Bộ KH&ĐT càng trở nên đắc lực hơn bởi tác dụng nâng cao tính minh bạch, khách quan trong đấu thầu ngay từ khâu công bố thông tin.
Thông tư số 11/2019 quy định nhiều nội dung về làm rõ HSMT, hồ sơ yêu cầu (HSYC). Cụ thể, BMT tiếp nhận nội dung làm rõ để xem xét, làm rõ theo đề nghị của nhà thầu và đăng tải văn bản làm rõ HSMT, HSYC trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trong khoảng thời gian tối thiểu 2 ngày làm việc trước ngày có thời điểm đóng thầu. “Với những kênh thông tin mở như trên, việc làm rõ HSMT, HSYC được các nhà thầu cập nhật, giám sát thuận tiện, sát sao và hiệu quả hơn bao giờ hết”, đại diện Công ty CP Thang máy Thiên Nam cho biết
Việc quy định về làm rõ HSDT trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia hiện nay đã được nhiều BMT lẫn các nhà thầu đánh giá tạo điều kiện thuận lợi, tiết kiệm nhiều thời gian cũng như tăng tính minh bạch, nâng cao trách nhiệm giải trình từ các bên liên quan.
Một BMT từng bị nhà thầu kiến nghị “oan” do không cập nhật yêu cầu làm rõ HSDT trên Hệ thống đã khẳng định: “Khi tham gia đấu thầu qua mạng, cả BMT lẫn nhà thầu đều phải có trách nhiệm cập nhật liên tục các bước. Hệ thống sẽ ghi nhận chính xác đến từng giây, từng phút của việc gửi kiến nghị, trả lời kiến nghị làm rõ. BMT và nhà thầu không thể đổ lỗi cho bên thứ ba như chuyển phát, nhầm địa chỉ… Do đó, sự ra đời của Thông tư số 11 sẽ giúp quá trình này dần minh bạch hơn”.
Thông tư số 11/2019 còn quy định về tổ chức hội nghị tiền đấu thầu. Theo đó, để trao đổi về những nội dung trong HSMT mà các nhà thầu chưa rõ, BMT sẽ đăng tải giấy mời tham dự hội nghị tiền đấu thầu lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Nội dung trao đổi giữa BMT và nhà thầu được BMT ghi lại thành biên bản và đăng tải trên Hệ thống. “Hội nghị tiền đấu thầu đã chứng minh sự lan tỏa của tinh thần đấu thầu cạnh tranh. Nay biên bản hội nghị tiền đấu thầu được đăng tải công khai trên Hệ thống càng thể hiện tính minh bạch của công tác đấu thầu”, Bệnh viện Mắt TP.HCM cho biết.
