|
| Hiện nay, không có quy định nào yêu cầu nhà thầu phải cung cấp tài liệu chứng minh tính tương đương, ưu việt của thiết bị này so với thiết bị khác. Ảnh minh họa: Tiên Giang |
Tại Gói thầu Mua sắm phương tiện, thiết bị nghiệp vụ chuyên dùng phục vụ công tác tuần tra kiểm soát bảo đảm trật tự an toàn giao thông do Công an tỉnh Bình Dương làm chủ đầu tư phát sinh một số văn bản đề nghị làm rõ, kiến nghị của các nhà thầu. Gói thầu có giá trị 5,871 tỷ đồng bị nhà thầu chỉ ra loạt yêu cầu gây bất lợi, đặc biệt liên quan đến yêu cầu kỹ thuật tại mục 1.2: “Nhà thầu phải cung cấp tài liệu kèm theo để chứng minh tương đương hoặc ưu việt hơn”.
Gói thầu Mua trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác do Công an tỉnh Bến Tre làm chủ đầu tư có giá 5,223 tỷ đồng, tổ chức mời thầu trong tháng 6/2024, cũng phát sinh nhiều đề nghị làm rõ, kiến nghị của nhà thầu liên quan đến tiêu chí tương tự. Cụ thể, nhà thầu cho biết, hồ sơ mời thầu (HSMT) yêu cầu nhà thầu dự thầu thiết bị có thông số kỹ thuật tương đương hoặc tốt hơn so với HSMT thì nhà thầu phải chứng minh bằng văn bản của một đơn vị kiểm định chất lượng được phép thực hiện.
Theo các nhà thầu, việc HSMT đưa ra yêu cầu này mà không nêu cụ thể tài liệu gì và do cơ quan, tổ chức nào cấp là làm khó, “đánh đố” nhà thầu. Các nhà thầu cho rằng, khi dự thầu, nhà thầu nghiên cứu HSMT, nhận thấy hàng hóa đáp ứng mới tham dự thầu và đính kèm tài liệu kỹ thuật thể hiện các thông số kỹ thuật của thiết bị dự thầu đáp ứng công năng sử dụng của thiết bị mời thầu. Trách nhiệm đánh giá thiết bị tương đương hay ưu việt hơn thuộc về tổ chuyên gia chấm thầu. Theo quy định tại khoản 3 Điều 19 Luật Đấu thầu 2023, thành viên tổ chuyên gia phải có tối thiểu 3 năm kinh nghiệm thuộc một trong các lĩnh vực liên quan đến nội dung pháp lý, kỹ thuật, tài chính của gói thầu.
Bên cạnh đó, các nhà thầu cho rằng, thực tế hiện nay tại Việt Nam, các trung tâm thí nghiệm, kiểm chuẩn chỉ công bố kết quả kiểm chuẩn so với các tiêu chuẩn và quy chuẩn hiện hành, hoặc so với tiêu chuẩn nhà sản xuất công bố, không có chứng nhận thiết bị này tương đương hoặc ưu việt hơn thiết bị kia. Do đó, việc HSMT đưa ra yêu cầu nêu trên là làm khó nhà thầu, có thể dẫn tới hạn chế nhà thầu.
Theo các chuyên gia đấu thầu, phản ánh về tình trạng HSMT yêu cầu cung cấp tài liệu chứng minh tính tương đương hoặc ưu việt hơn của hàng hóa gây khó khăn cho nhà thầu là có cơ sở và cần rà soát để tránh lạm dụng.
Chuyên gia đấu thầu Lê Văn Tăng cho biết, theo chỉ dẫn nhà thầu mẫu 4A - HSMT mua sắm hàng hóa, mục 15.7. Tài liệu chứng minh sự phù hợp của hàng hóa và dịch vụ liên quan nêu rõ: có thể là hồ sơ, giấy tờ, bản vẽ, số liệu được mô tả chi tiết theo từng khoản mục về đặc tính kỹ thuật, tính năng sử dụng cơ bản của hàng hóa và dịch vụ liên quan, qua đó chứng minh sự đáp ứng cơ bản của hàng hóa, dịch vụ so với các yêu cầu của HSMT và một bảng kê những điểm sai khác và ngoại lệ (nếu có) so với quy định tại Chương V. Yêu cầu kỹ thuật. Do đó, khi dự thầu, hay trong quá trình làm rõ hồ sơ dự thầu (HSDT), nhà thầu cung cấp các tài liệu kỹ thuật chứng minh các thông số của thiết bị, nếu bên mời thầu cần làm rõ hơn, nhà thầu có thể giải thích bằng các tài liệu của hãng sản xuất.
Đồng thời, theo quy định về trách nhiệm của tổ chuyên gia, vai trò của các thành viên được xác định để đánh giá toàn bộ khả năng đáp ứng HSMT cũng như khả năng “tương đương” hay “vượt trội” của thiết bị nhà thầu đề xuất trong HSDT. Theo vị chuyên gia trên, các tài liệu kỹ thuật đính kèm, xác nhận từ hãng sản xuất nhà thầu cung cấp là cơ sở quyết định để tổ chuyên gia đánh giá khách quan, chính xác và đầy đủ nhất. Tổ chuyên gia cần làm tròn vai của mình khi xây dựng HSMT rõ ràng, minh bạch, không phát sinh giấy phép con, gây khó khăn cho nhà thầu.
Bên cạnh đó, theo một số chuyên gia đấu thầu, hiện không có quy định nào yêu cầu nhà thầu phải cung cấp tài liệu chứng minh tính tương đương, ưu việt của thiết bị này so với thiết bị khác, đặc biệt là việc yêu cầu tài liệu là văn bản của đơn vị kiểm định chất lượng được phép thực hiện.
