Tháo dần nút thắt để đảm bảo cung ứng thuốc kịp thời

Đẩy nhanh tiến độ cung ứng

Phản hồi về thông tin trên, ông Lê Thanh Dũng - Giám đốc Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia thuộc Bộ Y tế cho biết, Trung tâm đã nắm bắt được thông tin và yêu cầu các nhà thầu giải trình.

Bộ Y tế yêu cầu các nhà thầu báo cáo cho Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia về số lượng tồn kho và tình hình sản xuất, cung ứng các mặt hàng trúng thầu

Theo thông tin được các nhà thầu cung cấp, một số thuốc nhập khẩu từ châu Âu bị gián đoạn nguồn cung ứng vì lý do bất khả kháng. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, đặc biệt là chính sách zero-Covid ở một số quốc gia, vùng lãnh thổ… đã ảnh hưởng đến nguồn cung ứng nguyên liệu sản xuất, quá tải và đứt gãy chuỗi cung ứng nên kế hoạch sản xuất từ nhà sản xuất bị thay đổi. Lạm phát và biến động địa chính trị tại châu Âu cũng làm ảnh hưởng đến nguồn nguyên liệu và giá thành sản xuất cũng như kế hoạch sản xuất thuốc. Do đó, sau khi trúng thầu, nhà thầu phải tiến hành thương lượng lại với nhà cung cấp về giá và tiến độ cung cấp.

Một số thuốc chậm cung ứng là do có số đăng ký hết hạn vào ngày 31/12/2022, mới được gia hạn theo Nghị quyết số 80/2023/QH15, bắt đầu được đặt hàng sản xuất từ tháng 2/2023 nên cần có thêm thời gian thực hiện các thủ tục nhập hàng và giao hàng.

Một nguyên nhân nữa là các gói thầu thuốc đấu thầu tập trung quốc gia bị gia hạn nhiều lần đóng/mở thầu, làm kéo dài quá trình lựa chọn nhà thầu, nên nhà thầu không dự trữ nhiều hàng, vì sản phẩm thuốc có hạn sử dụng.

Ngoài ra, một số cơ sở y tế quá chậm trễ trong việc thanh toán công nợ với nhà thầu nên nhà thầu dừng cung ứng thuốc cho cơ sở y tế đó.

Để đáp ứng kịp thời nhu cầu khám, chữa bệnh cũng như tiến độ của hợp đồng đã ký kết, đại diện Trung tâm cho biết, Bộ Y tế đã đề nghị các nhà thầu trúng thầu khẩn trương rà soát, làm việc với nhà cung cấp để đẩy nhanh tiến độ cung ứng các mặt hàng trúng thầu và cam kết đảm bảo cung ứng mặt hàng trúng thầu.

Bộ Y tế cũng yêu cầu các nhà thầu báo cáo cho Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia về số lượng tồn kho và tình hình sản xuất, cung ứng các mặt hàng trúng thầu. Nếu có yêu cầu từ các cơ sở y tế, các nhà thầu phải có trách nhiệm cung ứng thuốc cùng hoạt chất, nồng độ, hàm lượng thay thế mặt hàng bị thiếu, không để thiếu thuốc cho nhu cầu khám, chữa bệnh của cơ sở y tế.

Về phía Trung tâm, Bộ Y tế giao trách nhiệm thường xuyên kiểm tra, giám sát vi phạm của nhà thầu, báo cáo vi phạm của nhà thầu gửi cấp có thẩm quyền giải quyết; cập nhật Danh sách các nhà sản xuất, nhà thầu cung ứng thuốc đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm và uy tín để phục vụ cho công tác lựa chọn nhà thầu.

Xây dựng cơ chế đảm bảo nguồn cung thuốc hiếm

Liên quan đến thuốc hiếm, nhiều ý kiến băn khoăn về việc thực thi Nghị quyết 30/NQ-CP, trong đó có cơ chế đặc thù để đảm bảo nguồn cung thuốc hiếm.

Ông Lê Thanh Dũng - Giám đốc Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia thuộc Bộ Y tế

Dự kiến, ngày 27/3/2023, Trung tâm sẽ tiến hành mở thầu qua mạng Gói thầu Cung cấp thuốc ARV sử dụng nguồn Quỹ Bảo hiểm y tế và chi phí cùng chi trả cho các cơ sở điều trị trên toàn quốc năm 2023 (183,817 tỷ đồng với 10 hoạt chất). Đây là gói thầu đầu tiên được Trung tâm tổ chức đấu thầu qua mạng. Cho đến nay, mọi việc khá thuận lợi.

Phản hồi về vấn đề này, ông Lê Việt Dũng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược cho biết, để đảm bảo nguồn cung đối với thuốc hiếm, Bộ Y tế đã trình Chính phủ ban hành theo thẩm quyền một số cơ chế.

Cụ thể, về đăng ký thuốc, ưu tiên thẩm định theo quy trình thẩm định nhanh; xem xét, chấp nhận hồ sơ dữ liệu trong trường hợp dữ liệu chưa đáp ứng đủ thời gian theo quy định. Đồng thời, cho phép cấp phép nhập khẩu thuốc chưa có giấy đăng ký lưu hành đối với các thuốc thuộc danh mục thuốc hiếm nhưng chưa đáp ứng đủ nhu cầu điều trị của cơ sở khám chữa bệnh; đồng thời cho phép chuyển nhượng các thuốc này giữa các cơ sở khám chữa bệnh...

Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số khó khăn trong việc đảm bảo cung ứng đối với một số thuốc hiếm. Việc mua sắm thuốc thuộc danh mục thuốc hiếm là do các cơ sở khám chữa bệnh thực hiện theo quy định về mua sắm, đấu thầu thuốc. Về cơ bản, nguồn cung tổng thể với các thuốc hiếm là không thiếu. Một số cơ sở y tế thiếu cục bộ là do khâu dự trù chưa sát, phụ thuộc vào diễn biến bệnh tật phát sinh từng năm hay tiến độ mua sắm bị kéo dài… Thực tế cũng ghi nhận một số thuốc hiếm được cơ sở y tế mua về không sử dụng hết, thừa, do không có đủ bệnh nhân, phải hủy bỏ khi thuốc hết hạn.

Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 30/NQ-CP, Bộ Y tế đang triển khai nghiên cứu, xây dựng cơ chế bảo đảm thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Dự kiến, Bộ Y tế đề xuất một số cơ chế đặc thù. Một là bố trí, phân bổ nguồn ngân sách nhà nước để các cơ sở khám chữa bệnh chủ động dự trù các mặt hàng thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung. Hai là cho phép các cơ sở khám chữa bệnh mua sắm, dự trữ một số thuốc chống độc, ngộ độc, chấp nhận hủy bỏ khi không có bệnh nhân dẫn đến thuốc hết hạn. Ba là khuyến khích các doanh nghiệp dược trong nước sản xuất mặt hàng thuốc hiếm để chủ động nguồn cung trong nước.