Tầm nhìn chiến lược trong quan hệ hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Theo Tuyên bố chung về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác chiến lược toàn diện, hai bên quyết định đẩy mạnh hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực số, coi đây là đột phá mới của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện. Thực tế thời gian qua, mối quan tâm của nhà đầu tư Hoa Kỳ trong các lĩnh vực này rất lớn và việc xác định đây là trụ cột mới trong quan hệ hai nước được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác đầu tư trong tương lai.
Nhiều doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ trong lĩnh vực công nghệ cao nói chung, công nghiệp bán dẫn nói riêng đã gia tăng đầu tư tại Việt Nam. Ảnh: Hoàng Triều
Nhiều doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ trong lĩnh vực công nghệ cao nói chung, công nghiệp bán dẫn nói riêng đã gia tăng đầu tư tại Việt Nam. Ảnh: Hoàng Triều

Những bước tiến dài

Sau 28 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 10 năm triển khai quan hệ Đối tác toàn diện, quan hệ kinh tế giữa Việt Nam - Hoa Kỳ đã có những bước tiến dài trên rất nhiều lĩnh vực quan trọng. Năm 2022, Việt Nam đã vươn lên trở thành đối tác thương mại lớn thứ 7 của Hoa Kỳ và là đối tác thương mại lớn nhất của Hoa Kỳ trong ASEAN.

Về đầu tư, Hoa Kỳ là một trong những nhà đầu tư hàng đầu tại Việt Nam. Theo số liệu của Cục Đầu tư nước ngoài thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư, lũy kế đến nay, Hoa Kỳ đứng thứ 11 về đầu tư trực tiếp tại Việt Nam, với tổng vốn đầu tư đăng ký gần 11,8 tỷ USD. Riêng trong 8 tháng đầu năm 2023, Hoa Kỳ đứng vị trí thứ 8. Bên cạnh đó, còn có một lượng vốn lớn được đầu tư thông qua chi nhánh của công ty Hoa Kỳ từ các nước thứ ba.

Ở chiều ngược lại, một số doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư sang Hoa Kỳ với số vốn lên đến hàng tỷ USD, góp phần tạo hàng nghìn công ăn việc làm cho người lao động Hoa Kỳ.

Chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden tại Việt Nam trong hai ngày 10 - 11/9/2023 được đánh giá sẽ tạo ra những bước tiến mới, nhiều đột phá trong hợp tác đầu tư, đánh dấu bằng việc nâng cấp quan hệ hai nước lên Đối tác chiến lược toàn diện. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Việt Nam nâng cấp quan hệ với một quốc gia từ mức Đối tác toàn diện (thiết lập năm 2013) lên mức cao nhất Đối tác chiến lược toàn diện, bỏ qua mức Đối tác chiến lược.

Theo Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, nội hàm của mối quan hệ đối tác mới giữa Việt Nam và Hoa Kỳ kế thừa những nội dung hợp tác hiện có giữa hai nước và đưa lên tầm cao mới thông qua việc thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư theo hướng đổi mới sáng tạo là nền tảng, trọng tâm và động lực của quan hệ hai nước; tăng cường hợp tác khoa học - công nghệ là đột phá mới của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác, phát triển bền vững.

Nhiều cơ hội hợp tác mới

Bên cạnh những nhà đầu tư lớn hiện hữu, hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ đang ngày càng phát triển trong các lĩnh vực liên quan đến phát triển kinh tế xanh, kinh tế số và công nghệ cao.

Tháng 3 vừa qua, đoàn doanh nghiệp Hoa Kỳ có quy mô lớn nhất từ trước tới nay đã tới Việt Nam để tìm kiếm các cơ hội đầu tư, kinh doanh, trong đó có nhiều tên tuổi lớn trong các lĩnh vực mới như kinh tế số, thương mại điện tử, bán dẫn… Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 7/2023 đánh giá, trong thập kỷ qua, Việt Nam đã nổi lên như một điểm nút quan trọng trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu.

Thực tế thời gian qua, đã có nhiều khoản đầu tư của Hoa Kỳ gia tăng tại Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ cao nói chung, công nghiệp bán dẫn nói riêng.

Việt Nam mong muốn thu hút dòng vốn đầu tư từ Hoa Kỳ vào công nghiệp bán dẫn, trung tâm tài chính, đổi mới sáng tạo và năng lượng xanh nhằm tạo động lực đột phá về phát triển kinh tế. Ảnh: NC st

Việt Nam mong muốn thu hút dòng vốn đầu tư từ Hoa Kỳ vào công nghiệp bán dẫn, trung tâm tài chính, đổi mới sáng tạo và năng lượng xanh nhằm tạo động lực đột phá về phát triển kinh tế. Ảnh: NC st

Tập đoàn Công nghệ Marvell đã công bố việc thành lập Trung tâm Thiết kế vi mạch hàng đầu thế giới tại TP.HCM. Tại tỉnh Đồng Nai, một công ty Hoa Kỳ khác là Onsemi đang sản xuất chip được sử dụng trong ô tô. Tại TP.HCM, Intel đặt cơ sở lắp ráp và thử nghiệm lớn nhất thế giới. Tập đoàn Apple đã hoàn tất việc chuyển 11 nhà máy sản xuất các thiết bị nghe nhìn vào Việt Nam…

Trong phát biểu tại buổi họp báo tối 10/9, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh, hai bên sẽ làm sâu sắc thêm hợp tác trong lĩnh vực công nghệ trọng yếu và mới nổi, đặc biệt là trong việc xây dựng một chuỗi cung ứng có khả năng chống chịu tốt hơn cho ngành công nghiệp bán dẫn.

Tại Hội nghị cấp cao Việt Nam - Hoa Kỳ về Đầu tư và Đổi mới sáng tạo diễn ra ngày 11/9, Tổng thống Joe Biden và Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng thống nhất đưa công nghệ, đổi mới sáng tạo và đầu tư thực sự trở thành trụ cột mới quan trọng của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.

Thông tin tới doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 đã xác định phát triển nhanh và bền vững trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Từ chủ trương này, trong thời gian qua, Việt Nam đã đẩy mạnh phát triển toàn diện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tạo môi trường thúc đẩy nghiên cứu phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ. Việc thành lập và xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư là sự thể hiện quyết tâm mạnh mẽ này của Chính phủ Việt Nam.

Đồng thời, để hiện thực hóa chủ trương chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Việt Nam xác định công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn, trung tâm tài chính, đổi mới sáng tạo và năng lượng tái tạo, năng lượng hydrogen là những lĩnh vực tạo đột phá.

“Đây cũng là những lĩnh vực mà Hoa Kỳ có tiềm năng và thế mạnh. Hợp tác giữa hai nước trong những lĩnh vực này có tính bổ trợ, bổ sung cho nhau để hai bên cùng phát triển”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định và đưa ra hàng loạt đề xuất với các doanh nghiệp hai bên.

Nhận định sự có mặt của các doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ về bán dẫn và công nghệ cao tại Hội nghị sẽ mở ra nhiều tiềm năng và cơ hội hợp tác giữa hai nước trong những lĩnh vực này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị doanh nghiệp Hoa Kỳ tiếp tục tăng cường đầu tư mới và mở rộng tại Việt Nam, hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị. Trong đó, Bộ trưởng mong muốn các tập đoàn bán dẫn như Intel, Amkor phát triển hình thành hệ sinh thái chíp, bán dẫn, phối hợp với NIC để xây dựng trung tâm nghiên cứu - phát triển, tiến tới thiết kế các sản phẩm chíp, bán dẫn tại Việt Nam. Bộ trưởng cũng đề xuất Google và các công ty công nghệ đẩy mạnh hoạt động đổi mới sáng tạo, hợp tác AI và tổ chức các chương trình đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao tại Việt Nam…

Phát biểu tại Hội nghị, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony John Blinken cũng đánh giá cao các tiềm năng, lợi thế của Việt Nam trong việc thu hút các nhà đầu tư Hoa Kỳ vào lĩnh vực đổi mới sáng tạo, công nghiệp bán dẫn, công nghệ cao.

Lãnh đạo nhiều tập đoàn lớn bày tỏ mong muốn sẽ tăng cường các hoạt động đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao, bao gồm công nghiệp bán dẫn.

Cùng với công nghệ, đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp Hoa Kỳ thể hiện sự quan tâm lớn đến các lĩnh vực xanh như năng lượng tái tạo, năng lượng mới hydrogen; mong muốn hợp tác với Việt Nam trong khuôn khổ Quan hệ Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP), cũng như mục tiêu giảm phát thải ròng khí nhà kính về “0” vào năm 2050.

Chuyên đề