Thực hiện Chương trình Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, chiều 12/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, sau khi nghe giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, Quốc hội đã tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
 |
Các đại biểu nhấn nút biểu quyết |
Kết quả biểu quyết cho thấy, có 466/469 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 93,39%. Như vậy, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/12/2021.
Trước khi tiến hành biểu quyết, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý |
Để bảo đảm thận trọng, UBTVQH đã tổ chức nhiều cuộc làm việc với Cơ quan chủ trì soạn thảo, Cơ quan chủ trì thẩm tra và đại diện lãnh đạo các cơ quan có liên quan. Qua thảo luận kỹ lưỡng, cân nhắc nhiều mặt cho thấy, việc sửa đổi Khoản 1 Điều 155, Khoản 8 Điều 157 của Bộ luật Tố tụng hình sự theo hướng cho phép cơ quan có thẩm quyền chủ động khởi tố (không cần yêu cầu khởi tố của bị hại) đối với hành vi cố ý xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp đối với cả nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý là cần thiết, vừa nhằm tăng cường bảo hộ nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý tại Việt Nam, vừa bảo vệ lợi ích của Nhà nước, lợi ích người tiêu dùng, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và góp phần phát triển kinh tế. Căn cứ quy định 18.30 của Hiệp định CPTPP về Công nhận chỉ dẫn địa lý thì: “Các bên thừa nhận rằng chỉ dẫn địa lý có thể được bảo hộ thông qua hệ thống nhãn hiệu hoặc một hệ thống riêng hoặc các biện pháp pháp lý khác” nên việc sửa đổi quy định đối với cả nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý bảo đảm thống nhất về chính sách hình sự và phù hợp với yêu cầu của thực tiễn. Việc sửa đổi này không làm ảnh hưởng đến quyền yêu cầu khởi tố, cũng không gây áp lực công việc với các cơ quan tiến hành tố tụng, mà còn thúc đẩy quản lý Nhà nước trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, thống nhất với Chiến lược sở hữu trí tuệ đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1068/QĐ-TTg ngày 22/8/2019.
Về bổ sung căn cứ tạm đình chỉ vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh, UBTVQH nhận thấy, đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc tiến hành các hoạt động kiểm tra, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và điều tra, truy tố, nhất là những hoạt động phải tiến hành trực tiếp tại thực địa (như khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, khám xét nơi ở, nơi làm việc...). Việc giao thêm trách nhiệm cho Công an xã trong việc kiểm tra, xác minh sơ bộ tố giác, tin báo về tội phạm sẽ không tháo gỡ hết những khó khăn này. Do đó, việc bổ sung Điểm c Khoản 1 Điều 148, Điểm d Khoản 1 Điều 229 và Điểm d Khoản 1 Điều 247 của Bộ luật Tố tụng hình sự để bổ sung căn cứ tạm đình chỉ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, tạm đình chỉ điều tra, tạm đình chỉ vụ án “vì lý do bất khả kháng do thiên tai, dịch bệnh” là cần thiết. UBTVQH tiếp thu, chỉnh lý như dự thảo Luật.
 |
Toàn cảnh Phiên họp |
Về hiệu lực thi hành của Luật, UBTVQH nêu rõ, để vừa bảo đảm mục đích ban hành Luật, vừa có thêm thời gian cho các cơ quan chức năng chuẩn bị điều kiện cần thiết thi hành Luật, UBTVQH đã chỉ đạo các cơ quan cân nhắc kỹ lưỡng và thống nhất đề nghị thời điểm có hiệu lực của Luật là từ ngày 1/12/2021 như ý kiến của một số đại biểu Quốc hội.
Ngoài những nội dung chính nêu trên, UBTVQH báo cáo như sau: căn cứ mục đích và phạm vi sửa đổi của dự án Luật là nhằm đáp ứng yêu cầu của Hiệp định CPTPP và kịp thời tháo gỡ khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đối với hoạt động tố tụng hình sự nên dự thảo Luật chỉ giới hạn sửa đổi, bổ sung một số điều luật nhất định và áp dụng theo trình tự, thủ tục rút gọn. UBTVQH ghi nhận đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội và sẽ chỉ đạo các cơ quan có trách nhiệm nghiên cứu trong quá trình tổng kết thi hành để sửa đổi toàn diện Bộ luật Tố tụng hình sự. Bên cạnh đó, đối với một số nội dung liên quan đến các văn bản dưới luật thuộc trách nhiệm ban hành, triển khai của các cơ quan chức năng như Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, UBTVQH sẽ tăng cường chỉ đạo, giám sát để bảo đảm quy định đầy đủ, thống nhất và khả thi trong thực tiễn.
