Phong toả để chống Covid, Trung Quốc thiệt hại ít nhất 46 tỷ USD/tháng

Khu Phố Đông của Thượng Hải trong tình trạng phong toả hôm 28/3 - Ảnh: Bloomberg.

Việc áp lệnh phong toả để chống lại sự lây lan của Covid-19 có thể khiến Trung Quốc thiệt hại 46 tỷ USD, tương đương 3,1% tổng sản phẩm trong nước (GDP), mỗi tháng.

Con số thiệt hại có thể tăng gấp đôi nếu có thêm nhiều thành phố của nước này siết chặt phong toả - theo hãng tin Bloomberg.

NHỮNG CON SỐ THIỆT HẠI KHỔNG LỒ

Con số 46 tỷ USD là ước tính thiệt hại tối thiểu mà một chuyên gia kinh tế thuộc Đại học Trung Hoa Hồng Kông (CUHK) đưa ra, dựa trên cơ sở các tỉnh thành đóng góp khoảng 20% GDP của Trung Quốc đang phải áp dụng lệnh phong toả cục bộ. Mức độ tổn thất sẽ lên đến hơn 90 tỷ USD mỗi tháng nếu các địa phương này hành động tương tự như Thượng Hải, nghĩa là đưa ra chính sách phong toả nghiêm ngặt hơn yêu cầu phần lớn người dân phải ở yên trong nhà.

Các biện pháp chống dịch hà khắc của Trung Quốc đồng nghĩa “tổn thất kinh tế của việc phong toả rõ ràng sẽ lớn hơn so với những gì chúng ta chứng kiến ở các quốc gia khác”, giáo sư Zheng Micheal Song của CUHK nhận định. Ông nói thêm rằng mức tổn thất 3,1%, tương đương 295 tỷ Nhân dân tệ (46,3 tỷ USD), là “ước tín thận trọng” vì chưa tính đến ảnh hưởng mà lạm phát gây ra cho thu nhập của người dân.

Ông Song và nhóm nghiên cứu của ông sử dụng dữ liệu định vị của gần 2 triệu xe tải hoạt động ở Trung Quốc. Sự di chuyển của những xe tải này có mức độ tương quan tỷ lệ thuật cao với các hoạt động kinh tế ở nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới.

Nếu tính thêm cả tác động lạm phát trên toàn quốc và ảnh hưởng lan toả từ sự tắc nghẽn chuỗi cung ứng, thiệt hại đối với kinh tế Trung Quốc sẽ lớn hơn nhiều. Riêng đợt phong toả nghiêm ngặt đang áp dụng ở Thượng Hải đã có thể khiến GDP thực của Trung Quốc giảm 4% - theo nhóm của giáo sư Song. Nếu tất cả 4 thành phố lớn nhất của Trung Quốc cùng phong toả chặt, thì GDP toàn quốc sau khi điều chỉnh theo lạm phát của nước này sẽ giảm 12% trong thời gian phong toả.

Kịch bản xấu nhất mà nhóm nghiên cứu đưa ra là tất cả các thành phố của Trung Quốc phải phong toả trong 1 tháng. Trong trường hợp đó, GDP toàn quốc giảm 53% trong thời gian phong toả.

Trung Quốc đang chống chọi làn sóng Omicron, biến chủng có khả năng lây nhiễm cao hơn của Covid-19. Bắt đầu trong tháng 3, đợt bùng dịch này đã ghi nhận số ca nhiễm mới hàng ngày trên toàn quốc vượt mốc 6.000 trong tuần này. Ngân hàng Goldman Sachs ước tính rằng những khu vực có sự bùng dịch với nguy cơ từ vừa đến cao, đang phải áp dụng một dạng phong toả nào đó, chiếm tổng cộng khoảng 33% GDP của Trung Quốc.

MÔ HÌNH THẨM QUYẾN

Nhân tố quyết định triển vọng kinh tế Trung Quốc là liệu Omicron có đòi hỏi những biện pháp phong toả nghiêm ngặt hơn hoặc kéo dài hơn. Thượng Hải lúc đầu tính áp dụng các biện pháp cục bộ, nhưng số ca nhiễm không giảm. Tuần này, chính quyền Thượng Hải tuyên bố hai nửa của thành phố sẽ thay nhau ở yên trong nhà trong thời gian 8 ngày. Cùng với đó, xét nghiệm diện rộng và cách ly cũng được triển khai.

Ở Thượng Hải, địa phương bắt đầu triển khai các biện pháp chống dịch tăng cường vào đầu tháng 3, dữ liệu về hoạt động của xe tải cho thấy hoạt động kinh tế tại thành phố đã giảm 40% so với bình thường từ trước khi việc phong toả một nửa thành phố bắt đầu vào hôm thứ Hai tuần này. Hoạt động kinh tế có thể giảm sâu hơn nếu Thượng Hải hành động tương tự như Trường Xuân, thủ phủ tỉnh Cát Lâm, nơi đã phong toả kể từ hôm 11/3. Tại Trường Xuân, hoạt động kinh tế đã giảm 66% so với mức bình thường, theo dữ liệu hoạt động xe tải mà nhóm của giáo sư Song phân tích.

Thẩm Quyến có vẻ là địa phương đại diện cho kịch bản tốt nhất về kết quả mà các biện pháp phong toả của Trung Quốc có thể đạt được trong cuộc chiến chống lại biến chủng Omicron. Cuộc phong toả kéo dài 1 tuần của địa phương này, trong đó cư dân của thành phố được xét nghiệm 3 lần, chỉ khiến hoạt động kinh tế giảm 34%. Việc rút ngắn thời gian phong toả có thể giúp giảm ảnh hưởng kinh tế, cho dù ở thời điểm 1 tuần sau khi kết thúc phong toả ở Thẩm Quyến, hoạt động của xe tải vẫn thấp hơn 20% so với mức bình thường.

Nhóm của ông Song trước đây ước tính rằng đợt phong toả chống Covid ở Trung Quốc vào quý 1/2020 đã khiến GDP thực của nước này giảm 19,4%, thay vì giảm 6,9% như con số thống kê chính thức. Vào cuối tuần vừa rồi, một báo cáo của Nomura Holdings Inc. cho rằng nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt triển vọng xấu nhất kể từ quý 1/2020, mà nguyên nhân là bùng dịch trên diện rộng.

Giáo sư Song dự báo về một kết quả tốt hơn so với năm 2020 nếu Thẩm Quyến trở thành một mô hình cho đợt phong toả này của Trung Quốc.

“Đợt phong toả hoàn toàn kéo dài 1 tuần ở Thẩm Quyến có vẻ hiệu quả hơn”, ông nói. Nếu các thành phố khác đạt được kết quả tương tự, thì “hoạt động của toàn bộ nền kinh tế nói chung sẽ tốt hơn nhiều, kể cả khi 1/3 hoặc một nửa số thành phố ở Trung Quốc có ca nhiễm Covid-19, tương tự như những gì đã xảy ra vào đầu năm 2020”.

Toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc vẫn có thể tăng trưởng, ngay cả khi phong toả làm suy giảm sản lượng kinh tế của nhiều địa phương, vì những địa phương khác vẫn có thể tăng sản lượng kinh tế. Tuy nhiên, sự tăng trưởng chung đó sẽ trở nên khó đạt được hơn nếu ảnh hưởng của phong toả ngày càng lớn.

Phong toả ở Trung Quốc đã trở nên tập trung hơn kể từ năm 2020, với các biện pháp hạn chế được áp dụng theo từng khu vực cụ thể, thay vì toàn thành phố, và chỉ khiến các hoạt động kinh tế địa phương giảm khoảng 30% so với mức giảm hơn 60% như trong những đợt phong toả ở Vũ Hán hồi đầu năm 2020 – theo ông Song. Bên cạnh đó, các đợt phong toả cũng trở nên ngắn hơn, kéo dài trung bình 21 ngày trước khi có làn sóng Omicron hiện nay, so với mức 2 tháng rưỡi ở Vũ Hán trước đây.

“Đó là một dấu hiệu cho thấy Chính phủ Trung Quốc đã rút ra được kinh nghiệm và điều chỉnh chính sách cho phù hợp”, vị giáo sư nói.