Thống kê của Hiệp hội ô tô Việt Nam (VAMA) công bố gần đây cho thấy, doanh số bán hàng của các thành viên cho đến hết tháng 5/2020 đã giảm 34% so cùng kỳ, xuống còn 79.396 chiếc.
Trong đó, xe du lịch có doanh số sụt giảm mạnh nhất với mức giảm 36% khi sản lượng bán hàng chỉ đạt 57.261 chiếc.
 |
Người tiêu dùng có nhiều cơ hội mua ô tô với mức giá thấp hơn |
Đề cập đến tình trạng này trong báo cáo phân tích mới cập nhật, các chuyên gia phân tích VDSC cho rằng, nguyên nhân chính đến từ ảnh hưởng tiêu cực của dịch Covid-19 lên thu nhập và hành vi tiêu dùng của người dân, cùng với việc người mua chờ đợi chính sách giảm phí trước bạ.
Bên cạnh đó, doanh số xe thương mại và xe đặc chủng lần lượt giảm 26% so cùng kỳ xuống 21.084 chiếc và 34% xuống còn 1.051 chiếc là hiệu ứng của việc các ngành sản xuất và khai thác bị hạn chế do dịch Covid-19.
Tính theo nguồn gốc xuất xứ, đến hết tháng 5/2020, lượng xe lắp ráp trong nước bán ra giảm 32% còn 51.669 chiếc trong khi xe nhập khẩu giảm mạnh hơn với 38% còn 31.512 chiếc so với cùng kỳ năm 2019.
 |
Nhìn chung, theo đánh giá của VDSC, Covid-19 ảnh hưởng tiêu cực đến thu nhập của người dân, do đó họ sẽ ưu tiên tiêu dùng cho những việc khác cấp thiết hơn thay vì mua xe.
Theo thị phần, Thaco tiếp tục là công ty có thị phần lớn nhất với 33,1%. Tiếp sau là các thương hiệu đến từ Nhật Bản như Toyota, Honda, Mitsubishi. Bên cạnh đó, hãng Ford - đơn vị “thống lĩnh” phân khúc xe bán tải - đứng ở vị trí thứ 5 với 8,1%.
Nhiều chính sách hỗ trợ ngành ô tô
Chuyên gia VDSC đánh giá, trong nửa cuối năm, nhu cầu đối với các sản phẩm ô tô sẽ gia tăng nhờ Nghị định 70/2020/NĐ-CP về giảm 50% lệ phí trước bạ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Cụ thể, chính sách trên có hiệu lực từ ngày 28/6/2020 đến 31/12/2020.
Ngành ô tô được xem là ngành quan trọng của nước ta khi chiếm xấp xỉ 3% GDP cả nước. Tuy nhiên, tình hình kinh doanh của ngành đã bị ảnh hưởng tiêu cực do dịch Covid-19 khiến dự báo sản lượng tiêu thụ năm 2020 giảm 15% so với dự báo hồi đầu năm.
Do đó, Chính phủ đã hỗ trợ ngành công nghiệp ô tô nội địa thông qua việc giảm 50% lệ phí trước bạ. Điều này giúp giảm chi phí mua xe và thúc đẩy nhu cầu của người dân.
Ngoài ra, trong nửa đầu năm, do tình hình tiêu thụ ảm đạm cùng với áp lực phải thanh lý lượng hàng tồn kho từ năm 2019 buộc các đại lý phải đưa ra nhiều gói khuyến mãi khác nhau từ việc tặng quà, tặng bảo hiểm đến hỗ trợ một phần lệ phí trước bạ.
Tuy nhiên, sau khi Nghị định 70/2020 được ban hành và có hiệu lực, rất nhiều hãng xe như Toyota, Honda, TC Motor, Mitsubishi, Mercedes-Benz,… đã bỏ những chính sách khuyến mãi trên. Điều này theo VSDC sẽ giúp các công ty ô tô tiết kiệm chi phí so với nửa đầu năm 2020.
Từ ngày 10/7/2020, Nghị định 57/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 122/2016/NĐ-CP cho phép các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước (mà đạt chuẩn) sẽ được hưởng thuế nhập khẩu 0% đối với nguyên liệu, linh kiện, vật tư trong nước chưa sản xuất được.
VDSC cho biết, quy định này giúp chi phí sản xuất giảm 2-5%, hỗ trợ cho việc giảm giá bán và thúc đẩy nhu cầu mua xe của người dân trong nửa cuối năm 2020.
Doanh nghiệp ô tô cũng hưởng lợi sau khi Chính phủ cho phép gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước đối với các khoản phải nộp phát sinh từ tháng 3 đến hết 31/12/2020. Chính sách này giúp các doanh nghiệp ô tô quản lý dòng tiền tốt hơn trong quãng thời gian khó khăn vì dịch bệnh.
 |
Các đại lý phân phối sẽ tiếp tục phải giảm giá bán
Tuy có những thuận lợi trong nửa cuối năm 2020 như đã kể trên, song, chuyên gia VDSC cũng chỉ ra những thách thức mà ngành ô tô ở Việt Nam phải đối mặt trong tình hình kinh doanh mới.
Như số liệu đã phản ánh, trong 5 tháng đầu năm, ước tính sản lượng xe ô tô lắp ráp của cả nước đạt khoảng 71.669 chiếc, hiện tồn kho 20.000 chiếc (tương đương 28%). Lượng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc đạt 36.798 chiếc (86% từ Thái Lan và Indonesia), hiện tồn kho 5.286 chiếc (tương đương 14%). Tổng cộng, cả nước đang có 25.286 chiếc tồn kho, chiếm 23% tổng nguồn cung.
Cùng với đó, lượng xe tồn kho năm 2019 là rất lớn với khoảng 182.000 chiếc (chiếm 36% tổng nguồn cung năm 2019) nên áp lực thanh lý hàng tồn kho là rất cao.
“Vì vậy, chúng tôi cho rằng trong thời gian tới các đại lý phân phối xe ô tô vẫn sẽ phải giảm giá bán các mẫu xe đời 2019 nhằm thu hút khách hàng. Điều này sẽ khiến biên lợi nhuận của các công ty sụt giảm” - chuyên gia VDSC cho biết.
Cũng theo VSDC, dịch cúm Covid-19 đã làm nền kinh tế toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng bị ảnh hưởng tiêu cực. Trước dịch bệnh, GDP dự kiến của năm 2020 vào tầm 6,5%, nhưng vì dịch bệnh nên chỉ số này đã được điều chỉnh lại còn 3,6-4,4% (trong tình hình khó khăn).
Các chuyên gia VDSC nhận định, với thu nhập thấp hơn kỳ vọng, người tiêu dùng sẽ chuyển sang những phân khúc xe tầm trung và thấp phù hợp với túi tiền thay vì dòng xe sang. Điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến doanh số bán xe của các hãng xe như Lexus, Mercedes-Benz, BMW, Audi, Porsche and Volvo.
Còn một khó khăn nữa chưa được khắc phục là hạ tầng giao thông chưa tương xứng với nhu cầu sử dụng ô tô.
Hiện diện tích đất dành cho giao thông chỉ chiếm 6-8% ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, mức rất thấp so với tiêu chuẩn tầm 20%. Đồng thời, nước ta vẫn còn thiếu những dự án đầu tư giao thông riêng biệt cho phương tiện ô tô khiến cho việc đi lại bằng ô tô chưa thực sự thuận tiện.
Kết luận lại, VDSC cho rằng, doanh số bán hàng ngành ô tô sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2020 so với nửa đầu năm, nhờ tình hình kinh tế khả quan hơn và những chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ.
Vậy nên, dù cho biên lợi nhuận gộp nhiều khả năng sụt giảm nhưng lợi nhuận gộp vẫn tăng trưởng nhờ doanh số bán hàng tăng. Cộng hưởng với chi phí bán hàng được tiết giảm sẽ giúp lợi nhuận trước thuế trong nửa cuối năm của các công ty ô tô tăng so với nửa đầu 2020.
