Thông qua thương vụ 10.000 container, Nguyễn Hồng Anh đã chỉ đạo nhân viên lập hồ sơ giả chiếm đoạt tiền ngân hàng. Ảnh: T. Nhung |
Tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Hồng Anh không thừa nhận các hành vi bị truy tố và cho rằng mình không phạm cả hai tội nêu trên.
Theo cáo buộc, Công ty liên doanh Container Vinashin - TGC (VTC - sau đổi tên thành Công ty CP Container quốc tế Cas - Cascon) là công ty liên doanh giữa Vinashin (nay là SBIC) với các đối tác nước ngoài. Đại diện theo pháp luật là Nguyễn Hồng Anh.
Quá trình kinh doanh, bị cáo Nguyễn Hồng Anh, đại diện Cascon ký 2 hợp đồng tín dụng với Công ty Tài chính Công nghiệp tàu thủy (VFC), vay số tiền 199,9 tỷ đồng và 3,2 triệu USD. Hợp đồng có 2 biện pháp bảo đảm là thế chấp tài sản và chứng thư bảo lãnh của Vinashin.
Tài sản thế chấp là kho thép cuộn và container, bao gồm 658 container thành phẩm, 1.087 container bán thành phẩm, 249 cuộn thép, giá trị là 153,7 tỷ đồng. Do việc sản xuất kinh doanh container gặp khó khăn, Nguyễn Hồng Anh đã đề xuất bán hàng tồn kho, trong đó có hàng hóa thế chấp thuộc 2 hợp đồng nói trên.
Từ ngày 18/3/2010 đến tháng 11/2011, Nguyễn Hồng Anh bán tài sản thế chấp trị giá 38 tỷ đồng, nhưng chỉ trả cho VFC 10 tỷ đồng. Hàng hóa trong kho còn lại 4 cuộn thép, 1.087 container bán thành phẩm trị giá 62,5 tỷ đồng. Tính chung, tổng tài sản bảo đảm chỉ còn 74 tỷ đồng, trong khi theo hợp đồng thế chấp khối tài sản là 153 tỷ đồng.
Cơ quan tố tụng xác định, hành vi của bị cáo phạm vào tội Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng - gây thiệt hại cho VFC số tiền 32 tỷ đồng.
Ngoài ra, Nguyễn Hồng Anh còn có hành vi lừa đảo chiếm đoạt hơn 352 tỷ đồng của một ngân hàng. Theo đó, năm 2010, Công ty United Arab Shipping Company (UASC) thuộc Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất có liên hệ với Cascon và thỏa thuận mua 10.000 container do Cascon (khi đó còn mang tên cũ là VTC) sản xuất với giá 4.038 USD/container.
Tuy nhiên, Nguyễn Hồng Anh đã đề nghị Công ty UASC ký hợp đồng mua bán trực tiếp với Công ty Cascon số lượng 1.000 containner. 9.000 container còn lại, Công ty Cascon sẽ bán qua một đơn vị trung gian ở nước ngoài là Công ty TNHH Đầu tư quốc tế Sunny Investment (Công ty SNI). Công ty SNI sẽ bán tiếp cho Công ty UASC.
Sau đó, Nguyễn Hồng Anh đã sử dụng các hợp đồng mua bán, phụ lục hợp đồng, biên bản ghi nhớ, kèm theo phương án kinh doanh để nộp cho ngân hàng vay tiền với số tiền lên đến hơn 31 triệu USD. Công ty Cascon thỏa thuận các khoản thanh toán tiền mua container sẽ được trả vào tài khoản của Công ty Cascon mở tại ngân hàng.
Có vốn, Nguyễn Hồng Anh đã tổ chức cho Công ty Cason sản xuất và chuyển giao đủ 9.000 container và nhận hơn 39 triệu USD. Tuy nhiên, Cascon mới trả cho ngân hàng 11 triệu USD.
Đến cuối năm 2011, không thấy Công ty SNI chuyển trả đủ tiền vào tài khoản, ngân hàng yêu cầu Công ty Cascon cung cấp hồ sơ pháp lý của Công ty SNI để tiến hành đòi nợ. Nguyễn Hồng Anh không cung cấp hồ sơ của Công ty SNI và chỉ đạo một nhân viên sử dụng email với danh nghĩa là người của Công ty SNI khất nợ ngân hàng.
Ngân hàng đã tố cáo với cơ quan chức năng và qua điều tra, xác định Công ty SNI được thành lập tại Virginia (thuộc Liên hiệp Vương quốc Anh), một nơi được mệnh danh là “thiên đường thuế”, do chính Nguyễn Hồng Anh thành lập và làm Tổng giám đốc.
Thực chất, khi ký các hợp đồng mua bán hàng hóa, các bên đã thỏa thuận tiền thanh toán cho Công ty Cascon sẽ được chuyển đến tài khoản của Công ty SNI mở tại Ngân hàng HSBC Hồng Kông. Và bên mua Công ty UASC được chiết khấu 1,35% phí trên tổng giá trị hợp đồng. Các hợp đồng, biên bản ghi nhớ được đưa vào hồ sơ tín dụng là các giấy tờ giả, do Nguyễn Hồng Anh chỉ đạo nhân viên ký dưới danh nghĩa đại diện Công ty SNI.
Do đó, tiền bán hàng đã được trả về tài khoản của Công ty Cascon tại Ngân hàng HSBC và Nguyễn Hồng Anh đã rút ra sử dụng.
Tại cơ quan điều tra, Nguyễn Hồng Anh khai Công ty SNI do Nguyễn Hồng Anh và một người Đài Loan thành lập với mục đích để nhận các đơn hàng sản xuất container cho Công ty Cascon. Nhưng do người này đã mất nên Công ty SNI không chuyển trả tiền cho Cascon. Nguyễn Hồng Anh thừa nhận tài khoản ở HSBC Hồng Kông nhưng không... nhớ số tài khoản dù đã vài lần chuyển tiền từ tài khoản này trả nợ cho ngân hàng Việt Nam.
Tại phiên tòa, Nguyễn Hồng Anh cho rằng mình không phạm tội, không lừa ngân hàng, Công ty Cascon chưa trả được tiền cho ngân hàng là do bên mua là Công ty SNI chưa trả tiền cho Cascon. Trong khi đó, Công ty Cascon chỉ là bên sản xuất. Sau này, bị cáo không được xuất cảnh nên không thể giải quyết được.
Nguyễn Hồng Anh thừa nhận được ông Hsu Wen Ta, người Đài Loan thuê làm Giám đốc Công ty SNI. Nhưng sau này, Nguyễn Hồng Anh và ông Hsu Wen Ta đã bán Công ty SNI cho một người nước ngoài với giá 2 USD. Thực chất, Công ty SNI không có hoạt động kinh doanh gì.
Sau 1 ngày xét xử, tòa án đã quyết định trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung để làm rõ ai đã rút số tiền chuyển vào tài khoản HSBC Hồng Kông.