Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet |
Đây là một nội dung quan trọng trong báo cáo về hoạt động ngân hàng vừa được Thống đốc Nguyễn Thị Hồng ký trình Quốc hội và các đại biểu Quốc hội.
Theo NHNN, tình trạng sở hữu cổ phần, sở hữu chéo giữa tổ chức tín dụng, tổ chức tín dụng và doanh nghiệp đã giảm đáng kể so với giai đoạn trước đây.
Mặc dù chủ yếu phát sinh trước khi Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 có hiệu lực, sở hữu cổ phần vượt giới hạn quy định, sử hữu chéo trực tiếp giữa các tổ chức tín dụng với nhau và giữa tổ chức tín dụng với doanh nghiệp dần được xử lý.
Tuy nhiên, việc xử lý vấn đề sở hữu vượt giới hạn quy định, sở hữu chéo vẫn khó khăn trong trường hợp cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn cố tình che giấu, nhờ cá nhân/tổ chức khác đứng tên hộ số cổ phần sở hữu để lách quy định của pháp luật, dẫn đến tổ chức tín dụng có thể bị chi phối bởi các cổ đông này, tiềm ẩn nguy cơ hoạt động thiếu công khai, minh bạch.
Đặc biệt, NHNN cũng báo cáo khó khăn ngăn ngừa tình trạng sở hữu chéo trong ngân hàng liên quan đến nhiều đối tượng thuộc sự quản lý của các bộ/ngành.
Thực tế, đối tượng quản lý của NHNN chỉ là các tổ chức tín dụng. Vì vậy, việc sở hữu chéo giữa các công ty trong lĩnh vực khác, NHNN không có thông tin cũng như không có công cụ để kiểm soát.
Định hướng cho thời gian tới, NHNN báo cáo tiếp tục giám sát an toàn hoạt động của tổ chức tín dụng và qua công tác thanh tra về vốn, tình hình sở hữu cổ phần của tổ chức tín dụng, hoạt động cho vay, đầu tư, góp vốn… Trường hợp phát hiện rủi ro, vi phạm, NHNN chỉ đạo tổ chức tín dụng xử lý các tồn tại nhằm ngăn ngừa rủi ro.
Đối với các trường hợp phát hiện dấu hiệu tội phạm, NHNN sẽ xem xét chuyển cơ quan công an điều tra, làm rõ hành vi vi phạm để xử lý nhằm ngăn ngừa rủi ro.
Cùng với việc tập trung thanh tra chuyển nhượng cổ phiếu, cổ phần ngân hàng, NHNN đã đưa vào kế hoạch thanh tra năm 2023 việc cấp tín dụng đối với nhóm khách hàng lớn (tập trung tín dụng có liên quan đến lĩnh vực bất động sản, cổ đông lớn, người có liên quan của cổ đông lớn của tổ chức tín dụng…).
Năm ngoái, Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng đã thanh tra 1.420 cuộc, trong đó 27% là đột xuất. Ba tháng đầu năm nay đã có 371 cuộc thanh tra, trong đó các cuộc đột xuất chiếm 13%.
NHNN cũng đang kiện toàn mô hình tổ chức và hoạt động của Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng để nâng cao hiệu quả.