Năm nâng cao hiệu quả, minh bạch trong hoạt động đấu thầu

Khung khổ pháp lý về đấu thầu ngày càng hoàn thiện, bao quát được đòi hỏi thực tiễn về công tác đấu thầu của các gói thầu hỗn hợp, cung cấp thiết bị và thi công công trình. Ảnh: Lê Tiên

Với vai trò là cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về đấu thầu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Cục Quản lý đấu thầu đã nỗ lực triển khai các nhiệm vụ trọng tâm nhằm hoàn thiện khung pháp luật, chính sách, nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong hoạt động đấu thầu, đầu tư PPP.

Luật Đấu thầu 2023 với quy mô đồ sộ và hàng loạt quy định mới có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024 đặt ra cho cơ quan chức năng nhiều trọng trách trong việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu thầu đồng bộ và thống nhất.

Theo Cục Quản lý đấu thầu, năm 2024, đã có 3 nghị định hướng dẫn Luật Đấu thầu 2023 được Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Chính phủ ban hành gồm: Nghị định số 24/2024/NĐ-CP ngày 27/2/2024 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu; Nghị định số 23/2024/NĐ-CP ngày 27/2/2024 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu theo quy định của pháp luật quản lý ngành, lĩnh vực; Nghị định số 115/2024/NĐ-CP ngày 16/9/2024 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất.

Năm 2024, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành 8 thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định số 23/2024/NĐ-CP, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP. Bộ cũng đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành xây dựng, trình Chính phủ và Quốc hội ban hành Luật số 57/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật PPP và Luật Đấu thầu; sửa đổi, bổ sung 2 thông tư hướng dẫn đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Bên cạnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 29/7/2024 về đẩy mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thi hành Luật Đấu thầu 2023.

Theo đánh giá, thông qua việc tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về đấu thầu, phương thức mua sắm sử dụng nguồn vốn nhà nước cũng như huy động nguồn vốn của tư nhân trong phát triển kết cấu hạ tầng đã tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao chất lượng, hiệu quả và bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch. Đồng thời, tiếp tục đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các gói thầu, dự án, góp phần hạn chế tình trạng tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong hoạt động đấu thầu.

Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu Trần Hào Hùng cho biết, năm 2024, bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý về đấu thầu, Cục Quản lý đấu thầu đã nâng cao chất lượng hướng dẫn pháp luật về đấu thầu để tháo gỡ vướng mắc, khó khăn liên quan đến hạn mức chỉ định thầu, bảo đảm cạnh tranh trong đấu thầu, thẩm quyền mua sắm tài sản công, hàng hóa, dịch vụ, đấu thầu trong lĩnh vực y tế, năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu, nhà đầu tư… Cục cũng thường xuyên tổng hợp, nắm bắt tình hình, làm việc với đơn vị vận hành Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia để hỗ trợ các cơ quan, tổ chức thực hiện đấu thầu qua mạng.

Ông Nguyễn Hồng Chuyên - Tổng giám đốc Công ty CP Sở hữu trí tuệ Davilaw cho biết, rất nhiều văn bản quy phạm pháp luật dưới hình thức thông tư đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng và ban hành trong năm 2024 theo hướng ngày càng tạo thêm thuận lợi cho công tác đấu thầu, tăng cường điện tử hóa công tác đấu thầu để giảm thiểu thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí cho nhà thầu, minh bạch hóa công tác đấu thầu. Hiện tại, nhà thầu đã có thể làm các thủ tục bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, ký hợp đồng điện tử… ngay trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (các phần công việc này trước đó phải tiến hành trực tiếp với ngân hàng, chủ đầu tư, mất khá nhiều thời gian và chi phí).

Theo ông Nguyễn Phương Quý - Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư phát triển môi trường SFC, khung khổ pháp lý về đấu thầu ngày càng hoàn thiện hơn, bao quát được các vấn đề phát sinh, các đòi hỏi thực tiễn về công tác đấu thầu của các gói thầu hỗn hợp (EP, EC, PC, EPC), các lĩnh vực đa dạng trong đời sống về cung cấp thiết bị và thi công công trình hệ thống xử lý nước thải, hệ thống chiếu sáng, các công trình đặc thù…, từ đó tạo thuận lợi cho nhà thầu và chủ đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Sinh - Giám đốc Công ty CP Tư vấn xây dựng và Đo đạc bản đồ Linh Sơn đánh giá, lĩnh vực đấu thầu rất rộng, bao phủ mọi góc cạnh của đời sống và tiềm ẩn nhiều yếu tố nhạy cảm. Việc ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật từ nghị định đến thông tư trong năm 2024 đã giúp giảm bớt các gánh nặng chi phí cho nhà thầu, tối đa hóa các ưu điểm của môi trường đấu thầu qua mạng, tạo điều kiện cho nhà thầu chứng minh năng lực của mình, hạn chế hành vi tiêu cực trong đấu thầu.