Gói thầu Chi phí giám sát thi công xây dựng thuộc Dự án Đường cặp kênh Ba Sa (Long An) yêu cầu hàng chục kỹ sư chuyên ngành xây dựng cầu đường. Ảnh minh họa: Song Lê |
Ngày 18/1/2024, Gói thầu số 09 (tư vấn) Giám sát thi công xây dựng Gói thầu số 07 Dự án Đường Nguyễn Thị Minh Khai (giai đoạn 2), huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai đã được Ban Quản lý dự án (QLDA) huyện Xuân Lộc (Bên mời thầu) hoàn tất mở thầu với sự tham dự của 1 nhà thầu là Công ty TNHH Tư vấn xây dựng Hà Thanh. Trước đó, hồ sơ mời thầu (HSMT) gói thầu này đã bị các nhà thầu phản đối tiêu chí “không được huy động nhân sự đang thực hiện ở gói thầu khác có cùng thời điểm thực hiện với gói thầu này, nếu Bên mời thầu phát hiện nhà thầu kê khai không trung thực thì sẽ áp dụng theo quy định tại khoản 4 Điều 30 Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT”.
Theo các nhà thầu, hướng dẫn của Mẫu số 4A - HSMT dịch vụ tư vấn qua mạng (ban hành kèm theo Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT) hoàn toàn không nhắc đến việc “không được huy động nhân sự đang thực hiện ở gói thầu khác có cùng thời điểm thực hiện với gói thầu này”. Việc huy động nhân sự để thực hiện gói thầu là do nhà thầu chủ động sắp xếp.
Tuy nhiên, Ban QLDA huyện Xuân Lộc bảo lưu tiêu chí với lý do để tăng cường năng lực nhà thầu trúng thầu, tăng tính khả thi khi huy động nhân sự.
Tại Long An, Gói thầu Chi phí giám sát thi công xây dựng thuộc Dự án Đường cặp kênh Ba Sa do Ban QLDA huyện Đức Hòa làm Chủ đầu tư sẽ đóng thầu vào ngày 30/1/2024 cũng khiến nhiều nhà thầu bất ngờ vì độ khó của các tiêu chí. Cụ thể, HSMT yêu cầu số lượng kỹ sư chuyên ngành xây dựng cầu đường ≥ 14 người (trong đó ít nhất 6 người có chứng chỉ hành nghề giám sát công trình giao thông hạng III trở lên), các chuyên ngành khác (trình độ đại học trở lên) ≥ 12 người: 7 điểm. Như vậy, phải có tối thiểu 26 nhân sự đáp ứng yêu cầu như trên mới đạt 7 điểm. Nếu số lượng kỹ sư chuyên ngành xây dựng cầu đường ≥ 12 người (trong đó ít nhất 5 người có chứng chỉ hành nghề giám sát công trình giao thông hạng III trở lên), các chuyên ngành khác (trình độ đại học trở lên) ≥ 10 người thì đạt 5 điểm. Số lượng kỹ sư chuyên ngành xây dựng cầu đường ≥ 10 người (trong đó ít nhất 4 người có chứng chỉ hành nghề giám sát công trình giao thông hạng III trở lên), các chuyên ngành khác (trình độ đại học trở lên) ≥ 8 người thì đạt 3 điểm.
Các nhà thầu cho biết, yêu cầu nhân sự như vậy là quá nhiều, không phù hợp với quy mô gói thầu, gây hạn chế nhà thầu tham dự.
Tại một số địa phương khác, nhiều gói thầu tư vấn giám sát tạo khoảng cách rất lớn trong thang điểm giữa những nhà thầu “quen” và “lạ”. Đơn cử, tại Gói thầu Tư vấn giám sát duy trì cây xanh, thảm cỏ năm 2024 thuộc Dự án Sự nghiệp kiến thiết thị chính (công tác duy trì hệ thống cây xanh đô thị năm 2024) do Công ty CP Tư vấn kiểm định xây dựng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu mời thầu, công bố kết quả ngày 8/1/2024, cơ cấu thang điểm đánh giá năng lực của nhà thầu cũng như nhân sự có sự chênh lệch rất lớn giữa đơn vị đã từng và chưa từng thực hiện gói thầu tương tự trên địa bàn Đông Nam Bộ. Đơn cử, nhà thầu có công trình tương tự tại Đông Nam Bộ đạt 3 điểm, không có đạt 2,1 điểm. Tư vấn giám sát trưởng có kinh nghiệm làm việc tại khu vực Đông Nam Bộ đạt 4 điểm, khu vực khác chỉ đạt 2,8 điểm. Cán bộ phụ trách giám sát có kinh nghiệm làm việc tại Đông Nam Bộ đạt 5 điểm, khu vực khác 3,5 điểm…
Tại TP. Bà Rịa, Ban QLDA đầu tư xây dựng TP. Bà Rịa vừa mời thầu Gói thầu Tư vấn giám sát thi công Gói thầu Xây lắp và thiết bị thuộc Dự án Hạ tầng kỹ thuật Khu tái định cư xã Tân Hưng. Các tiêu chí đánh giá cũng tạo chênh lệch lớn giữa nhà thầu có hợp đồng tương tự tại khu vực Đông Nam Bộ và khu vực khác. Đơn cử, vị trí tư vấn giám sát trưởng có hợp đồng tại Đông Nam Bộ đạt 1 điểm, khu vực khác đạt 0,5 điểm. Kết quả, Gói thầu chỉ có duy nhất Công ty CP Tư vấn và Đầu tư xây dựng HD tham dự, trúng thầu với giá 1,53 tỷ đồng.
Một số đơn vị tư vấn giám sát cho biết, cơ cấu thang điểm đánh giá năng lực, nhân sự của gói thầu tư vấn giám sát thi công đang bị nhiều bên mời thầu xây dựng theo hướng làm khó nhà thầu. “Đưa ra yêu cầu quá cao, mức chênh lệch giữa điểm tối đa và tối thiểu quá cách biệt dẫn tới nhiều nhà thầu thua thiệt, tạo nên tình trạng kém cạnh tranh tại các gói thầu này trong thời gian qua”, một nhà thầu nhận xét.
Chia sẻ với Báo Đấu thầu, một chuyên gia đấu thầu cho rằng, khi xây dựng các tiêu chuẩn đánh giá nhân sự, cần căn cứ vào quy mô, tính chất của gói thầu để đưa ra yêu cầu đúng, đủ, tránh trường hợp lạm dụng, gây ra hạn chế cạnh tranh. Đơn cử, tại Gói thầu Tư vấn giám sát duy trì cây xanh, thảm cỏ năm 2024 nêu trên, nếu nhà thầu có tất cả các nhân sự từng tham gia gói thầu tại Đông Nam Bộ sẽ được điểm tối đa. Ngược lại, dù nhà thầu có nhiều kinh nghiệm tại các gói thầu giám sát thi công lớn hơn nhưng không có hợp đồng và nhân sự từng triển khai tại khu vực Đông Nam Bộ sẽ bị thiệt thòi rất lớn theo cơ cấu thang điểm tại HSMT. Bên cạnh đó, Chỉ thị số 47/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu khi xây dựng HSMT không được đưa ra các điều kiện hạn chế sự tham dự của nhà thầu như đã thực hiện hợp đồng tương tự trên một địa bàn cụ thể.