Làm sao để không tính “oan” thuế thu nhập cá nhân?

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Thị trường chứng khoán giảm điểm, thị trường bất động sản nhiều khu vực giảm giá mạnh khiến nhà đầu tư phải bán cắt lỗ để thu hồi vốn. Thế nhưng, cách tính thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ phẩn trăm trên giá trị giao dịch chứng khoán và bất động sản khiến các nhà đầu tư hai lĩnh vực này gánh “lỗ chồng lỗ”.
Tổng số thu từ thuế thu nhập cá nhân 7 tháng đầu năm đạt hơn 106.000 tỷ đồng, trong đó có phần đóng góp của số thu thuế từ giao dịch chứng khoán và bất động sản. Ảnh: Song Lê
Tổng số thu từ thuế thu nhập cá nhân 7 tháng đầu năm đạt hơn 106.000 tỷ đồng, trong đó có phần đóng góp của số thu thuế từ giao dịch chứng khoán và bất động sản. Ảnh: Song Lê

Số liệu từ Tổng cục Thuế cho biết, tổng số thu từ thuế thu nhập cá nhân 7 tháng đầu năm đạt 90,1% dự toán với hơn 106.000 tỷ đồng, trong đó có phần đóng góp của số thu thuế từ chuyển nhượng chứng khoán và bất động sản dù con số này không được công bố.

Trong khi đó, dù được gọi tên là thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng chứng khoán và bất động sản song thực tế, rất nhiều nhà đầu tư trong hai lĩnh vực này hoàn toàn không có thu nhập mà thậm chí “lỗ” nặng vẫn phải chịu thuế. Bởi theo quy định hiện hành, nhà đầu tư dù “lỗ hay lãi” đều phải nộp thuế 0,1% trên doanh thu giao dịch chứng khoán và 2% trên giá trị chuyển nhượng bất động sản. Quy định này tạo thuận lợi cho cơ quan thuế trong công tác thu thuế song lại khiến nhà đầu tư rất thiệt thòi khi các thị trường có xu hướng đi xuống. Đây là một điểm bất cập của Luật Thuế thu nhập cá nhân trong nhiều năm qua và đang được nhiều ý kiến đề xuất cần khắc phục, sửa đổi.

Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI cho rằng: “Về bản chất, việc gọi tên thuế thu nhập cá nhân từ chứng khoán và bất động sản đã là không hợp lý bởi trong thực tế thị trường như hiện nay, nhà đầu tư lỗ nặng chứ làm gì có thu nhập mà nộp. Có thể xem xét miễn thuế với các giao dịch lỗ như vậy để khoan thư sức dân”.

Theo ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, về nguyên lý, để tính được thu nhập chịu thuế phải lấy doanh thu trừ chi phí. Tuy nhiên, việc tính được doanh thu và chi phí là khá khó khăn, phức tạp đặc biệt đối với hàng triệu giao dịch chứng khoán song việc tính toán không hẳn là không thể làm được.

Do đó, theo ông Được, trước mắt, để khoan thư sức dân thì có thể giảm ngay tỷ lệ thu trên doanh thu, mức giảm hoặc miễn tùy thuộc vào đánh giá của cơ quan chức năng. Về lâu dài, để bảo đảm không thu thuế “oan”, chỉ có cách là quay trở lại cách tính lấy doanh thu trừ đi chi phí để ra lợi nhuận của khoản đầu tư, sau đó nhân với thuế suất.

“Đã có nghiên cứu cho thấy việc tính thuế theo cách lấy doanh thu trừ chi phí là hợp lý và có thể thực hiện được. Do đó, nên tính theo cách này để nhà đầu tư đỡ thiệt”, ông Được nói.

Với giao dịch bất động sản, nhiều nhà đầu tư cho rằng rất khó tính được lỗ - lãi của các khoản đầu tư bởi nhiều trường hợp kê khai giá giao dịch không đúng thực tế nên việc thu thuế không dễ dàng. Song ông Được cho rằng: “Ngành thuế đang phối hợp cùng các cơ quan chức năng khác để yêu cầu người mua bán bất động sản phải khai đúng giá trị giao dịch, vậy chúng ta hoàn toàn có cơ sở và tin tưởng là có thể tính toán thu nhập thực tế từ chuyển nhượng bất động sản để thu thuế”.

Chuyên đề