Hợp tác công tư phát triển khoa học công nghệ: Chờ đón dự án lớn, mở đường

(BĐT) - Trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, sự tham gia của khu vực tư nhân đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng hạ tầng “cứng” của quốc gia. Với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hợp lực công - tư được kỳ vọng sẽ tạo ra sức mạnh mới để phát triển bứt phá hạ tầng “mềm” cho đất nước trong kỷ nguyên vươn mình.

Nghị định 180/2025/NĐ-CP mở rộng hình thức, đẩy mạnh phân cấp và đơn giản hóa tối đa thủ tục để triển khai nhanh, linh hoạt các dự án hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ảnh: Lê Tiên
Nghị định 180/2025/NĐ-CP mở rộng hình thức, đẩy mạnh phân cấp và đơn giản hóa tối đa thủ tục để triển khai nhanh, linh hoạt các dự án hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ảnh: Lê Tiên

Thể chế hóa Nghị quyết 57-NQ/TW, Nghị định 180/2025/NĐ-CP đã định hình khung pháp lý, mở đường cho hợp tác công tư mạnh mẽ hơn hiệu quả hơn trong giai đoạn tới. Nhiều doanh nghiệp mong đợi những dự án đầu tiên triển khai theo nghị định này.

“Sau Nghị quyết 57-NQ/TW và tiếp đó là Nghị định 180/2025/NĐ-CP được ban hành, doanh nghiệp rất háo hức và sẵn sàng tham gia vào các dự án hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, chuyển đổi số”, ông Nguyễn Hoàng Minh, Tổng giám đốc FPT IS, Tập đoàn FPT, chia sẻ với phóng viên sau khi kết thúc Hội nghị triển khai Nghị định số 180/2025/NĐ-CP (NĐ 180) về cơ chế, chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, được Bộ Tài chính tổ chức sáng 22/8/2025.

Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, NĐ 180 ra đời rất đúng lúc, thể chế hóa Nghị quyết 57-NQ/TW và định hướng của quốc gia về phát triển khoa học công nghệ. Ông Minh cho rằng, hợp tác công tư trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là rất cần thiết. Bởi lẽ, công nghệ thay đổi rất nhanh một số lĩnh vực công nghệ thay đổi liên tục nên đầu tư công dễ bị lỗi thời, chậm, không đáp ứng kịp thời nhu cầu phải liên tục tái đầu tư, nâng cấp. Bên cạnh đó, xác định dữ liệu trở thành một trong những tư liệu sản xuất, Nhà nước đầu tư rất nhiều để thu thập xây dựng cơ sở dữ liệu lớn của quốc gia. Để biến cơ sở dữ liệu này thành tư liệu sản xuất đóng góp cho tăng trưởng kinh tế, phát triển kinh doanh, thì cần phối hợp với doanh nghiệp, hợp tác khai thác sử dụng dữ liệu như một tư liệu sản xuất…

00-1-2.jpg
Doanh nghiệp đang rất chờ đón những dự án hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đầu tiên được triển khai theo quy định tại Nghị định 180/2025/NĐ-CP. Ảnh: Tiên Giang

Đại diện FPT IS cũng cho biết, vấn đề cần làm rõ là định giá đối với tài sản vô hình, như quyền sử dụng dữ liệu, hay vấn đề sự sẵn sàng của phía chủ đầu tư, cơ quan nhà nước. Sự quyết tâm triển khai từ phía chủ đầu tư, cơ quan nhà nước là rất quan trọng, sẽ quyết định đến tiến độ thực thi chính sách mới. “Mong muốn của tôi là nhanh chóng có được một số dự án đầu tiên thực hiện theo NĐ 180, bởi vì phải có mở đường. Trong quá khứ, số lượng dự án PPP trong công nghệ rất ít, kỳ vọng sắp tới các dự án PPP lớn sẽ xuất hiện”, ông Nguyễn Hoàng Minh chia sẻ.

Tại Hội nghị, bà Lê Xuân Hòa, đại diện Hiệp hội Dữ liệu quốc gia nhận định, nhiều doanh nghiệp rất quan tâm, mong muốn NĐ 180 sớm được đưa vào cuộc sống. Cho rằng NĐ 180 đã mở ra nhiều hình thức đầu tư, nhưng để doanh nghiệp lựa chọn hình thức nào thì còn nhiều băn khoăn, bà đề xuất cần ban hành sổ tay hướng dẫn, có ví dụ mô hình cụ thể.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định chủ trương, giải pháp đột phá để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, trong đó đẩy mạnh hợp tác công tư trong lĩnh vực này là một trong các giải pháp quan trọng.

Nhằm thể chế hóa chủ trương, giải pháp đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định 180/2025/NĐ-CP với tinh thần đổi mới và tư duy kiến tạo phát triển nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế, khơi thông mọi nguồn lực xã hội, huy động sức mạnh của cả khu vực công và tư để tạo ra sự đột phá trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Cũng cho rằng NĐ 180 mở ra những không gian hợp tác mới giữa Nhà nước và khu vực tư nhân để phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, đại diện Tập đoàn CMC khẳng định sự quan tâm tới lĩnh vực này, đồng thời cho biết còn chưa rõ về vấn đề giá, phí thu như thế nào, chưa có cơ chế hợp tác giữa hai bên để phân chia mức giá, phí…

Về phía Nhà nước, đại diện Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) đánh giá, NĐ 180 ra đời rất kịp thời, tháo gỡ nhiều vấn đề đang vướng mắc, gỡ điểm nghẽn để thúc đẩy khoa học công nghệ, chuyển đổi số và rất mong muốn triển khai nhanh. Một trong những vướng mắc được đại diện C06 đưa ra là vấn đề định giá tài sản đối với dữ liệu khi liên doanh liên kết.

Ông Trần Hào Hùng, Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu, Bộ Tài chính, cho biết, Cục sẽ đề xuất với Bộ Tài chính xây dựng Sổ tay hướng dẫn để có cách hiểu thống nhất, rõ ràng, tạo thuận lợi cho các bên khi triển khai. Với những vấn đề mà các doanh nghiệp chỉ ra có thể phát sinh vướng mắc hoặc cần hướng dẫn chi tiết hơn khi triển khai như định giá, cơ chế hợp tác, lựa chọn nhà đầu tư…, ông Trần Hào Hùng chia sẻ, NĐ 180 không thể điều chỉnh được tất cả nội dung vướng, mà còn cần xử lý ở pháp luật liên quan. Cục Quản lý đấu thầu sẽ nhanh chóng tổng hợp, phân loại vướng mắc ở đâu, văn bản pháp luật nào để báo cáo, đề xuất cấp thẩm quyền xử lý trong thời gian tới.

NĐ 180 mở rộng tối đa hình thức hợp tác công tư ngoài các hình thức đã được quy định trong Luật PPP, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. NĐ quy định các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ, bảo đảm đầu tư vượt trội, cam kết chia sẻ rủi ro, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Đồng thời, phân cấp mạnh mẽ về thẩm quyền phê duyệt dự án PPP, đề án liên doanh, liên kết; đơn giản hóa tối đa thủ tục thực hiện dự án, hoạt động hợp tác công tư phù hợp với đặc thù của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo điều kiện triển khai nhanh, linh hoạt các dự án, hoạt động hợp tác công tư trong lĩnh vực này. NĐ cũng xác định rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức chủ trì và các nhà đầu tư, bảo đảm tính minh bạch, hiệu quả và kiểm soát rủi ro trong tổ chức thực hiện.

Kết nối đầu tư