“Hiến kế” để đấu thầu qua mạng minh bạch hơn, hiệu quả hơn

(BĐT) - Từ ngày 16/9/2022, Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia mới (Hệ thống e-GP) được đưa vào vận hành thay thế cho hệ thống cũ với nhiều đổi mới, cải tiến, tiện ích. Báo Đấu thầu trân trọng gửi tới quý bạn đọc ý kiến của một số chủ đầu tư, bên mời thầu, nhà thầu đề xuất cơ quan quản lý tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện hệ thống này để nâng cao hơn nữa hiệu quả đấu thầu.
Đấu thầu qua mạng giúp chủ đầu tư, bên mời thầu, nhà thầu tiết kiệm nhiều chi phí, nhân lực, thời gian so với đấu thầu trực tiếp. Ảnh: Lê Tiên
Đấu thầu qua mạng giúp chủ đầu tư, bên mời thầu, nhà thầu tiết kiệm nhiều chi phí, nhân lực, thời gian so với đấu thầu trực tiếp. Ảnh: Lê Tiên

Hệ thống e-GP nên bổ sung chức năng lọc tự động các nhà thầu

Ông Đào Trọng Sáng, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án điện 1 (Tập đoàn Điện lực Việt Nam)

Hệ thống e-GP đi vào vận hành với nhiều tính năng vượt trội đã góp phần nâng cao hiệu quả và hiện đại hóa công tác đấu thầu. Ngoài giao diện thân thiện, khả năng hoạt động trên nhiều trình duyệt, Hệ thống e-GP còn kết nối với các cổng thông tin chính thống như hệ thống đăng ký doanh nghiệp, thuế điện tử..., góp phần tăng tính minh bạch, trung thực của hồ sơ dự thầu; tối ưu trải nghiệm cho người sử dụng với giao diện hợp lý, giảm thời gian tìm kiếm thông tin, cá nhân hóa các tính năng... Điều này góp phần nâng cao các ưu điểm sẵn có của đấu thầu qua mạng (ĐTQM), giảm thiểu thủ tục hành chính, sai sót, rủi ro được kiểm soát tốt hơn, tăng tính tiện lợi, tiết kiệm chi phí tổ chức đấu thầu, tăng tỷ lệ tiết kiệm thông qua đấu thầu.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đấu thầu trên Hệ thống e-GP, chủ đầu tư, bên mời thầu vẫn gặp khó khăn do một số hạn chế nhất định, cần được tiếp tục hoàn thiện. Theo đó, Hệ thống e-GP nên hỗ trợ cập nhật, gửi các thông tin về đấu thầu trên ứng dụng điện thoại di động thông qua tin nhắn… để đảm bảo tính kịp thời; đồng thời bổ sung chức năng lọc tự động các nhà thầu đáp ứng về cấp doanh nghiệp (nhỏ hoặc siêu nhỏ) tham dự gói thầu xây lắp có giá gói thầu ≤ 5 tỷ đồng. Hệ thống cũng nên công khai chi tiết nội dung vi phạm của các tổ chức, cá nhân làm cơ sở đánh giá về lịch sử không hoàn thành hợp đồng do lỗi của nhà thầu, uy tín của nhà thầu thông qua việc tham dự thầu, thực hiện các hợp đồng tương tự trước đó…

Kiến nghị tiếp tục cải tiến, đổi mới, thông tin kịp thời đến nhà thầu

Ông Lương Ngọc Quỳnh, Phó Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Thương mại Huy Toàn

ĐTQM là hình thức lựa chọn nhà thầu tiên tiến, là xu thế tất yếu bởi những lợi ích nhiều mặt mà hình thức đấu thầu này mang lại. Đó là tính minh bạch, kịp thời, chính xác trong tiếp cận thông tin chính thống. Lý do là khi toàn bộ các loại thông tin liên quan đến cuộc thầu như: kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thông báo mời sơ tuyển, thông báo mời thầu, hồ sơ mời thầu, biên bản mở thầu, báo cáo đánh giá tổng hợp, kết quả lựa chọn nhà thầu, thông báo hủy thầu... đều được công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia sẽ mang lại cơ hội cạnh tranh công bằng và bình đẳng cho tất cả những nhà thầu có năng lực thực sự. Từ đó, ĐTQM góp phần tạo lập môi trường kinh doanh ngày càng minh bạch, thuận lợi, hấp dẫn.

Việc triển khai ĐTQM thông qua Hệ thống e-GP đã có nhiều kết quả vượt bậc, một phần nhờ Hệ thống liên tục đổi mới, cải tiến, thêm nhiều tiện ích cho người sử dụng. Trong thời gian tới, tôi cho rằng, Hệ thống vẫn còn nhiều việc cần nghiên cứu, xem xét để cải thiện chất lượng, tạo thuận lợi hơn nữa cho các bên tham gia, trong đó có nhà thầu. Đơn cử, khi nhà thầu có văn bản đề nghị làm rõ HSMT, việc bên mời thầu có trả lời hoặc không trả lời chưa được Hệ thống thông báo bằng email cho nhà thầu.

Một trường hợp khác, có những gói thầu đã được hủy thầu nhưng Hệ thống vẫn lưu thông tin nhà thầu trúng thầu.

Nhằm tạo thuận lợi hơn nữa cho nhà thầu trong việc theo dõi biến động thông tin về gói thầu, Hệ thống cần nghiên cứu xây dựng chức năng thông báo biến động về gói thầu và thông tin đó cần được gửi về email của nhà thầu để kịp thời nắm bắt.

Mong muốn hoàn thiện hơn Hệ thống e-GP

Ông Ngô Thế Ân, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Đồng Nai

Hệ thống e-GP đã bổ sung khá nhiều tính năng hỗ trợ hiệu quả cho bên mời thầu trong công tác lựa chọn nhà thầu. Để Hệ thống vận hành ưu việt hơn, cần hoàn thiện một số tính năng.

Thứ nhất, khi đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu, trong mục chọn loại hợp đồng, hiện trên Hệ thống chỉ cho phép chọn 1 trong 3 loại hợp đồng: trọn gói, theo đơn giá cố định, theo đơn giá điều chỉnh, mà chưa có loại hợp đồng hỗn hợp. Trong khi theo quy định tại khoản 7 Điều 5 Thông tư số 10/2015/TT-BKHĐT, một hợp đồng có thể gồm nhiều loại đơn giá khác nhau. Trong quá trình triển khai dự án, tùy vào công việc và quy mô, một hợp đồng lớn có thể có 3 loại đơn giá khác nhau.

Hai là, gói thầu xây lắp quy mô lớn có nhiều loại công việc khác nhau bao gồm cả tư vấn thiết kế bản vẽ thi công và triển khai thi công, nhưng khi đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu chỉ được chọn 1 loại gói thầu là xây lắp. Do đó, khi lập HSMT trên Hệ thống e-GP, bên mời thầu chỉ được áp dụng mẫu HSMT xây lắp, trong đó không có bảng webform để tổ chuyên gia lập tiêu chí đánh giá cho phần công việc về tư vấn thiết kế. Hiện nay, để lập tiêu chí đánh giá phần công việc thiết kế bản vẽ thi công, bên mời thầu thực hiện trong Chương III tiêu chuẩn đánh giá của HSMT vì chương này không giới hạn về ký tự như trong webform.

Ba là, đối với gói thầu áp dụng phương thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ, khi có khối lượng phát sinh tăng/giảm do nhà thầu phát hiện, bên mời thầu thường thấy nhà thầu đề xuất trong hồ sơ đề xuất kỹ thuật trong khi bên mời thầu chưa mở hồ sơ đề xuất tài chính. Hệ thống hiện chưa có bảng nhập liệu cho phần phát sinh khối lượng khi nhà thầu phát hiện.

Hoàn thiện thêm tính năng, tối ưu hóa hiệu quả đấu thầu

Ông Trần Tử Dũng, Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng đô thị Sài Gòn

Sau 1 năm vận hành, Hệ thống e-GP ghi nhận bước tiến vượt trội, góp phần đẩy nhanh lộ trình ĐTQM. Trong đó, dung lượng file đính kèm lớn giúp bên mời thầu thuận lợi hơn trong quá trình soạn thảo, phát hành HSMT, đính kèm các tập tin về chỉ dẫn, thiết kế, đăng tải các dạng file tài liệu phù hợp với dự án đòi hỏi khối lượng dữ liệu lớn, phức tạp... cũng như tạo điều kiện cho nhà thầu đính kèm các tập tin chi tiết hóa HSDT, gia tăng cơ hội tại cuộc thầu.

Bên cạnh những ưu điểm vượt trội, Hệ thống e-GP cần tiếp tục cải tiến, hoàn thiện một số tính năng nhằm tối ưu hóa hiệu quả đấu thầu. Theo đó, đối với gói thầu xây lắp, mua sắm hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, tại biểu mẫu về số lượng nhân sự, thiết bị, Hệ thống e-GP cần nâng cấp để bên mời thầu có thể mời/điền số lượng > 1 (cùng một vị trí nhân sự hoặc loại thiết bị), đồng thời Hệ thống nên tự động cho nhà thầu kê khai tương ứng với số lượng bên mời thầu yêu cầu (hiện tại, nếu cùng một vị trí nhân sự/thiết bị, bên mời thầu phải nhập lặp lại thì nhà thầu mới kê khai được). Điều này đồng nghĩa với việc cho phép nhà thầu chào số lượng nhân sự/thiết bị nhiều hơn so với yêu cầu của HSMT, nhằm gia tăng cơ hội cho nhà thầu trong trường hợp có năng lực, kinh nghiệm dày dặn, cũng như phù hợp với thực tiễn quá trình thực hiện hợp đồng (số lượng nhân sự/thiết bị phục vụ thực hiện hợp đồng nhiều thì càng đẩy nhanh tiến độ, chất lượng)...

Đối với gói thầu tư vấn, cân nhắc tăng cấp thư mục con phần đánh giá về kỹ thuật nhằm tạo điều kiện cho bên mời thầu chi tiết hóa các tiêu chí đánh giá, cụ thể tiêu chí cho nhà thầu lập HSDT. Hiện tại, Hệ thống chỉ cho phân cấp đến 3 hạng (VD: 1, 1.1 và 1.1.1)...

Truyền thông mạnh mẽ các quy định về ĐTQM

Ths. Nguyễn Phạm Hữu Hậu, Phó Chủ tịch Hanita Master Group

Có thể nói, ĐTQM là xu hướng tất yếu giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và công sức so với đấu thầu trực tiếp. Bên cạnh đó, ĐTQM cũng tồn tại những khó khăn, thử thách nhất định. Đầu tiên là thay đổi tư duy của các nhà đầu tư và nhà thầu. Quy trình ĐTQM trở nên minh bạch hơn bao giờ hết có thể triệt tiêu “góc khuất” khiến các nhà đầu tư, nhà thầu phải thay đổi nhằm thích nghi với sự phát triển vì lợi ích bền vững của quốc gia.

Khó khăn thứ hai là phát triển năng lực của chủ đầu tư, bên mời thầu và các nhà thầu nhằm đáp ứng xu thế chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh và đầu tư, tạo nên nền kinh tế số an toàn, bền vững. Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ cũng phải được đầu tư bài bản, tránh những rủi ro đáng tiếc trong ứng dụng công nghệ (virus, hacker…).

Thách thức cuối cùng thuộc về hệ thống quản lý chính quyền địa phương. Theo đó, cần phải truyền thông mạnh mẽ, hỗ trợ tích cực và có những chính sách khuyến khích căn cơ dành cho các nhà đầu tư, nhà thầu nhằm thực hiện triệt để và đồng bộ các quy định về ĐTQM.

Đấu thầu qua mạng là động lực tạo sức cạnh tranh, tăng trưởng cho nhà thầu

Ông Bùi Mạnh Hùng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Xây dựng Trung Nam 18 E&C

Hệ thống e-GP hiện có giao diện, bố cục gọn gàng, tiện ích, hiện đại, đáp ứng tối ưu các nhu cầu của người dùng. Cụ thể, nhà thầu dễ dàng hoàn tất các bước tham dự thầu như đăng tải hồ sơ năng lực, kê khai các biểu mẫu; dễ tìm kiếm, thao tác thuận lợi hơn. Đồng thời, tốc độ đăng tải hiện đã được cải thiện rất nhiều. Dù các gói thầu có hồ sơ mời thầu (HSMT) dung lượng lớn, hồ sơ dự thầu (HSDT) đồ sộ, nhưng tốc độ hiện nay rất nhanh, chỉ trong vài giây đã hoàn tất thao tác tải, đăng. Các cải tiến của Hệ thống đã xử lý triệt để các tồn tại trước đây, tạo thuận lợi khi dự thầu, làm rõ.

Bên cạnh đó, tính bảo mật của người dùng được tăng lên một bậc so với trước. Điểm đáng ghi nhận là việc xử lý tình huống cho trường hợp xảy ra sự cố cũng bảo đảm quyền lợi cho các nhà thầu.

ĐTQM giúp nhà thầu tiết kiệm được nhiều chi phí, nhân lực, thời gian và cần tiếp tục phát triển, trở thành nền tảng thúc đẩy sức cạnh tranh, tăng trưởng cho nhà thầu trong quá trình chuyên nghiệp hóa.

Đấu thầu qua mạng an toàn và hiệu quả hơn cho các bệnh viện công

ThS. Nguyễn Hải Hà, Trưởng phòng Vật tư - Thiết bị y tế thuộc Bệnh viện Nhi Trung ương

Hệ thống e-GP đã cơ bản thực hiện được hầu hết các khâu của quy trình đấu thầu theo từng phần (lô). Đây là một bước chuyển lớn, rất có ích cho các đơn vị mua sắm. Lợi ích lớn nhất là giảm được rất nhiều thời gian, thủ tục giấy tờ, chi phí cho chủ đầu tư, bên mời thầu so với đấu thầu trực tiếp.

Nếu đấu thầu trực tiếp bắt buộc phải có 3 nhà thầu tham dự mới được mở thầu, thì khi triển khai ĐTQM, Hệ thống cho phép mở thầu ngay cả khi chỉ có 1 nhà thầu tham dự. Ngoài việc rút ngắn thời gian lựa chọn nhà thầu, quy định này còn tăng tính an toàn cho các đơn vị mua sắm ngành y tế.

Đối với những gói thầu đơn giản, các đơn vị mua sắm có thể chọn phương pháp giá rẻ nhất, nếu nhà thầu chào giá rẻ nhất đáp ứng yêu cầu kỹ thuật thì không phải đánh giá nhà thầu tiếp theo, từ đó rút ngắn được thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu.

Khi Luật Đấu thầu năm 2023 có hiệu lực từ ngày 1/1/2024, chúng tôi kỳ vọng Hệ thống e-GP sẽ tiếp tục được phát triển theo hướng ngày càng công khai, minh bạch đồng nghĩa với tăng cường sự giám sát, tăng trách nhiệm giải trình. Mỗi năm, một bệnh viện lớn có thể mua sắm hàng chục nghìn mặt hàng, trị giá hàng nghìn tỷ đồng. Việc bảo đảm tuân thủ đúng quy trình, quy định là vô cùng quan trọng.

Mong Hệ thống tiếp tục hoàn thiện các tiện ích, thuận lợi hơn nữa cho người dùng

Ông Trần Minh Tuệ, Giám đốc Công ty CP Tư vấn đào tạo và Phát triển công nghệ PTV

Một trong những ưu điểm, lợi ích thiết thực của Hệ thống e-GP là tính năng tìm kiếm gói thầu. Với tính năng tìm kiếm nâng cao, nhà thầu dễ lọc ra gói thầu theo đúng lĩnh vực quan tâm, từ đó tăng cơ hội tham gia đấu thầu.

Ngoài ra, thông tin liên quan đến gói thầu được thống nhất, chỉ cần 1 lần điền mã thông báo mời thầu thì có thể nắm được từ kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thông báo mời thầu, biên bản mở thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu. Việc làm rõ HSMT trên Hệ thống e-GP cũng rất thuận lợi, minh bạch.

Việc tham dự ĐTQM đến nay đã phổ biến, hầu hết các gói thầu được ĐTQM, tạo thuận lợi, tiết giảm nhiều chi phí cho nhà thầu khi tham dự thầu.

Tôi đánh giá cao những tính năng mới của Hệ thống e-GP được triển khai từ ngày 8/9/2023 như hỗ trợ lập giá dự thầu dành cho nhà thầu; thống kê, giám sát hoạt động đấu thầu trên trang chủ dành cho tất cả người dùng; phân tích chủ đầu tư/bên mời thầu dành cho nhà thầu. Các tính năng này sẽ phục vụ tốt hơn cho việc tìm kiếm dữ liệu, thông tin khi tham gia đấu thầu, tăng cơ hội trúng thầu cho nhà thầu.

Chúng tôi rất mong Hệ thống tiếp tục hoàn thiện các tiện ích, tiếp tục khắc phục một số lỗi kỹ thuật để hoạt động ổn định, thuận lợi hơn nữa cho người dùng, chấp nhận chữ ký số của Ban Cơ yếu Chính phủ đối với các chủ đầu tư đã có chữ ký số này, tạo thuận lợi cho các chủ đầu tư ít tổ chức đấu thầu…

Chuyên đề