Công ty CP Thiết kế Xây dựng Thương mại Hoàn Quân bị nhà thầu tố nhầm lẫn vai trò tại Gói thầu trang bị máy đo nồng độ cồn cho Đội Cảnh sát giao thông - trật tự Công an Quận 11 (TP.HCM. Ảnh: Ngọc Dương |
Nhầm vai, lạm quyền
Vừa qua, quá trình lựa chọn nhà thầu thực hiện Gói thầu Cung cấp thiết bị nghiệp vụ thuộc Dự toán Trang bị máy đo nồng độ cồn cho Đội Cảnh sát giao thông - trật tự do Công an Quận 11 (TP.HCM) làm bên mời thầu đã bị nhà thầu kiến nghị. Gói thầu này do Công ty CP Thiết kế Xây dựng Thương mại Hoàn Quân làm tư vấn đấu thầu (gọi tắt là Công ty Hoàn Quân). Sau khi nhận được kiến nghị, ngày 13/4/2020, Công ty Hoàn Quân đã có văn bản trả lời, trong đó khẳng định, Công ty là đơn vị tư vấn đấu thầu cho gói thầu nêu trên, đại diện Công an Quận 11 trả lời các kiến nghị của nhà thầu.
Trước động thái lạ lùng này của đơn vị tư vấn, nhà thầu lập tức có phản hồi và khẳng định, theo Luật Đấu thầu, Công ty Hoàn Quân không phải là người có thẩm quyền trả lời đơn kiến nghị. Chia sẻ với Báo Đấu thầu, nhà thầu kiến nghị cho biết, chưa bao giờ gặp trường hợp tư vấn đấu thầu “nhầm vai” kiểu này. Tư vấn được thuê hỗ trợ bên mời thầu tổ chức đấu thầu mà lại không nắm được vai trò của mình thì thật đáng lo ngại.
Cùng thời điểm với gói thầu trên, Công ty Hoàn Quân còn dính kiến nghị tại Gói thầu Mua sắm thiết bị thuộc Dự án Đầu tư trang thiết bị trụ sở Cục Thi hành án dân sự TP.HCM, do Cục Thi hành án dân sự TP.HCM làm chủ đầu tư. Tại gói thầu này, Công ty Hoàn Quân được giao làm bên mời thầu.
Trong lần thực hiện công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu này, Công ty Hoàn Quân không “nhầm vai” nhưng lại bị các nhà thầu tố hành xử không giống ai.
Trong đơn kiến nghị gửi Báo Đấu thầu ngày 22/5/2020, nhà thầu tham dự gói thầu này cho biết, nhà thầu có giá chào thầu cao nhất được lựa chọn trúng thầu. Trong khi đó, Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại Viết Vinh có giá thấp nhất, sau khi làm rõ hồ sơ dự thầu (HSDT) đã không được xếp hạng nhất. Đặc biệt, việc yêu cầu làm rõ HSDT của Công ty Hoàn Quân với Nhà thầu lại qua… điện thoại di động mà không có văn bản, không công bố trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Thậm chí, Bên mời thầu còn bị tố gây khó dễ cho Nhà thầu trong bối cảnh giãn cách xã hội do đại dịch Covid-19.
Tư vấn đấu thầu làm chậm việc xử lý kiến nghị
Khi việc áp dụng đấu thầu qua mạng ngày càng phổ biến, vai trò của các đơn vị tư vấn càng rõ ràng hơn trong việc hỗ trợ các bên mời thầu/chủ đầu tư tổ chức lựa chọn nhà thầu. Tuy nhiên, nhiều chủ đầu tư phó thác toàn bộ quá trình này cho tư vấn đấu thầu, làm phát sinh nhiều hệ lụy.
Đầu tiên là do lựa chọn đơn vị tư vấn thiếu chuyên nghiệp, trình độ hạn chế nên rất nhiều chủ đầu tư đã bị “qua mặt” khi để tư vấn phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) có các tiêu chí vi phạm quy định pháp luật về đấu thầu. Điều này càng lộ rõ khi các gói thầu lựa chọn nhà thầu qua mạng liên tục nhận được kiến nghị ngay sau khi phát hành HSMT.
Thứ hai, việc xử lý kiến nghị trong đấu thầu qua mạng cũng chưa được các chủ đầu tư quan tâm đúng mức. Thậm chí, có chủ đầu tư còn không biết gói thầu do mình quản lý nhận được kiến nghị của nhà thầu. Trong khi đó, một tư vấn đấu thầu cho biết: “Nếu nhận được kiến nghị, chủ đầu tư giao tư vấn xử lý từ A đến Z. Thậm chí, có chủ đầu tư còn yêu cầu tư vấn lưu kiến nghị của nhà thầu vào… hồ sơ lưu trữ”. Trong trường hợp này, vai trò của tư vấn đấu thầu trở thành “cầu thủ dẫn bóng” đưa kiến nghị của nhà thầu đi lòng vòng vào… ngõ cụt.
Hiện nay, công tác thanh tra, kiểm tra của nhiều địa phương rất coi trọng những nội dung liên quan đến năng lực, trình độ của đội ngũ tư vấn đấu thầu. Sai phạm của các tư vấn đấu thầu đã được nhiều sở kế hoạch và đầu tư nhắc nhở, xử phạt đúng mức độ vi phạm. Đây cũng là một trong các giải pháp để phần nào hạn chế tình trạng tư vấn nhầm vai, tư vấn kém chuyên môn khi thực hiện công tác đấu thầu.