Gói thầu mua máy lọc nước tại Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk): Hai nhà thầu bị đánh trượt vì tiêu chuẩn phức tạp

Hai nhà thầu tham dự Gói thầu Trang bị hệ thống lọc nước sạch trường học trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) bị loại tại bước đánh giá kỹ thuật. Ảnh minh họa: Thanh Huyền

Gói thầu nêu trên có giá dự toán 8,939 tỷ đồng, do Công ty TNHH Tư vấn xây dựng Triệu Tín mời thầu, phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) rộng rãi qua mạng từ ngày 20 - 30/12/2023. Trong 3 nhà thầu tham dự, hợp đồng được trao cho Công ty CP Đầu tư XD và TM Hà Nội với giá trúng thầu 8,849 tỷ đồng, thời gian thực hiện 15 ngày. Được biết, kết quả lựa chọn nhà thầu đã được Chủ đầu tư phê duyệt từ ngày 29/1/2024, song đến ngày 5/3/2024 mới thông báo trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Trong quá trình phát hành HSMT, một số nhà thầu đã có văn bản đề nghị Bên mời thầu điều chỉnh nhiều tiêu chí đánh giá, trọng tâm là các tiêu chuẩn kỹ thuật được cho là bất cập, không thực sự phù hợp, cần thiết so với tính chất của Gói thầu, tạo rào cản đối với không ít nhà thầu.

Cụ thể, sản phẩm mời thầu là “hệ thống lọc nước RO thông thường”, không sử dụng thiết bị điện tử, thiết bị đun nước nóng, không thuộc nhóm hàng hóa phải thực hiện kiểm tra chất lượng hợp quy theo QCVN 4-2009/BKHCN, song HSMT yêu cầu nhà thầu phải đáp ứng quy chuẩn này. Trong khi đó, nhà thầu cho rằng, các yêu cầu hướng đến chất lượng đầu ra sản phẩm là nước như đầu tư thiết bị kiểm soát chất lượng nước, đảm bảo an toàn cho việc hoạt động lâu dài của sản phẩm lại không được chú trọng tại HSMT.

Đối với các thiết bị đi kèm như “bảng nội quy”, HSMT yêu cầu kết quả thử nghiệm ASTM D4595, TCVN 12067:2017; đối với “ghế băng chờ”, yêu cầu mặt ghế đạt kết quả polypropylene + polyethylene theo phương pháp ASTM E1252-98, kết quả EN 1728:2012, EN 1728:2012; đối với “bồn nước”, yêu cầu ISO 9001:2015, QCVN 12-3:2011/BYT. Đồng thời, nhà thầu nộp catalogue có xác nhận của nhà sản xuất hoặc đơn vị ủy quyền. Theo phản ánh của các nhà thầu, đây là những điều kiện vượt quá sự cần thiết của hàng hóa mời thầu.

Cá biệt, dù được phê duyệt là gói thầu mua sắm hàng hóa, song HSMT yêu cầu nhà thầu tham dự phải có chứng chỉ năng lực xây dựng. Cũng theo phản ánh của các nhà thầu, với danh mục hàng hóa của Gói thầu đều phải sản xuất và lắp đặt thực tế (hệ thống lọc RO: 33 hệ thống; cây rót nước sử dụng ra vòi: 302 chiếc; chân bồn: 29 cái…), thì khoảng thời gian thực hiện hợp đồng từ 10 - 15 ngày kể từ ngày ký hợp đồng là vô lý, bất khả thi, trừ trường hợp nhà thầu đã có sự chuẩn bị từ trước.

Trước quan điểm trái chiều từ phía các nhà thầu, Bên mời thầu kiên quyết bảo lưu HSMT với lý do nhằm lựa chọn được hàng hóa đáp ứng tiêu chuẩn sản xuất, tiêu chuẩn công nghệ chế tạo, chất lượng cao, tránh hàng hóa không rõ nguồn gốc hoặc không đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, gói thầu này có hạng mục chân bồn nước cao 8m nên nhà thầu phải có chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng nhằm phù hợp quy định của pháp luật về xây dựng.

Chuyên gia về đấu thầu cho rằng, Gói thầu có tính chất mua sắm hàng hóa, do đó, khi xây dựng HSMT, Bên mời thầu phải tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn lập HSMT mua sắm ban hành kèm theo Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT. Việc Bên mời thầu viện dẫn quy định về xây dựng để áp dụng cho lĩnh vực mua sắm hàng hóa là rất khiên cưỡng, gây khó khăn cho nhà thầu.

Liên quan đến hàng loạt tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng như phản ánh, vị chuyên gia cho rằng, việc áp đặt đối với hàng hóa phổ thông hoặc thêm vào HSMT những tiêu chuẩn/yêu cầu mà pháp luật chuyên ngành không quy định đều dẫn đến hạn chế nhà thầu.

Trên thực tế, báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu cho thấy, 2 nhà thầu là Liên danh Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Bình Sơn - Công ty CP Công nghiệp Vietgha - Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ ADV và Liên danh Công ty TNHH Purastar - Công ty CP Xây dựng Thiên Quân Gia Lai đều bị loại tại bước đánh giá kỹ thuật, do không đáp ứng/không có tài liệu chứng minh tiêu chuẩn, quy chuẩn, kết quả thử nghiệm của bảng nội quy, ghế băng chờ, hệ thống lọc nước RO.