Ảnh chỉ mang tính minh họa: Lê Tiên |
Những cải tiến vượt bậc
Thực tế, Thông tư số 05 không chỉ liên quan trực tiếp đến Thông tư số 04 mà cùng với Thông tư số 11/2019/TT-BKHĐT và Thông tư số 05/2018/TT-BKHĐT của Bộ KH&ĐT hoàn thiện khung pháp lý cho việc thực thi đấu thầu qua mạng.
Theo chia sẻ của đại diện Trung tâm Đấu thầu qua mạng quốc gia (ĐTQMQG), Thông tư số 05 đã “hoàn thiện, điều chỉnh, cập nhật và sửa đổi những quy định hiện hành để gia tăng hiệu quả của đấu thầu qua mạng. Bên cạnh đó, Thông tư đã hủy bỏ những nội dung không còn phù hợp với thực tiễn triển khai”.
Cụ thể, Thông tư số 05 đã bổ sung Mẫu 08: Mẫu E-HSMT áp dụng đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn lựa chọn nhà thầu theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ. Đồng thời, Thông tư đã cập nhật rất nhiều tiện ích cho các tổ chuyên gia.
Các mẫu E-HSMT xây lắp lựa chọn nhà thầu theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ, mua sắm hàng hóa lựa chọn nhà thầu theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ, gói thầu dịch vụ phi tư vấn lựa chọn nhà thầu theo phương thức một giai đoạn một túi hồ sơ được sửa đổi và cho phép BMT tiến hành mở thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia ngay sau thời điểm mở thầu. “Trường hợp có ít hơn 3 nhà thầu nộp E-HSDT thì BMT mở thầu ngay mà không phải xử lý tình huống theo quy định tại Khoản 4 Điều 117 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP. Trường hợp không có nhà thầu nộp E-HSDT, BMT báo cáo CĐT xem xét gia hạn thời điểm đóng thầu hoặc tổ chức lại việc lựa chọn nhà thầu qua mạng” đây là những sửa đổi giúp các BMT/CĐT chủ động hơn trong quá trình lựa chọn nhà thầu, tiết kiệm thời gian.
Tạo điều kiện tối đa cho các nhà thầu
Một điểm nổi bật của Thông tư số 05 chính là việc bổ sung Khoản 9 Điều 15 của Thông tư số 04. Theo đó, Thông tư số 05 quy định: “Đối với gói thầu xây lắp, nhà thầu có thể đính kèm chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng công trình hoặc không đính kèm chứng chỉ này trong E-HSDT, kể cả trường hợp E-HSMT có yêu cầu nhà thầu phải có chứng chỉ này.
Việc nhà thầu không đính kèm chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng công trình không phải là lý do loại bỏ nhà thầu. Nhà thầu vẫn được tiếp tục xem xét, đánh giá và được xét duyệt trúng thầu. Trường hợp trúng thầu, nhà thầu phải xuất trình chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng công trình trước khi trao hợp đồng.
Đồng thời, quy định này cũng yêu cầu về giấy phép bán hàng đối với nhà thầu cung cấp thiết bị, hàng hóa.
Trả lời thắc mắc của các CĐT/BMT, đại diện Trung tâm ĐTQMQG khẳng định: “Thực tế cho thấy, chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng cũng như giấy phép bán hàng trong nhiều trường hợp trở thành giấy phép con hoặc chiêu bài để tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các nhà thầu. Đơn cử như giấy phép bán hàng, rất nhiều hãng sản xuất chỉ cấp cho một doanh nghiệp duy nhất. Nếu nhà thầu chưa có quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu hoặc chưa được mời thương thảo hợp đồng thì gặp vô vàn khó khăn để được cấp giấy phép bán hàng. Do đó, những bổ sung, điều chỉnh này nhằm tạo thuận lợi, cạnh tranh bình đẳng giữa các nhà thầu. Khi chứng minh được chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng hoặc giấy phép bán hàng, nhà thầu được trao hợp đồng. Trong trường hợp không cung cấp được, đó không phải là hành vi gian lận, mà CĐT/BMT có quyền mời nhà thầu xếp hạng tiếp theo vào thương thảo”.
Trao đổi với Báo Đấu thầu, rất nhiều nhà thầu trong lĩnh vực xây dựng cũng như hàng hóa ghi nhận sự đồng thuận lớn với các điều chỉnh trên của Thông tư số 05. “Thông tư số 05 cải tiến vượt bậc, tạo môi trường mở rất minh bạch cho mọi nhà thầu cạnh tranh với nhau. Các nhà thầu rất ủng hộ những chính sách kịp thời như vậy”, ông Trần Thành Trọng, Tổng giám đốc Công ty CP Sáng Ban Mai nhận định.
“Dù được ban hành từ ngày 30 tháng 6 năm 2020, tuy nhiên, 2 tháng sau, Thông tư số 05 mới có hiệu lực, lâu hơn so với thông thường. Chúng tôi muốn các CĐT, BMT và các nhà thầu có đủ thời gian cần thiết để cập nhật các quy định mới, bổ sung, điều chỉnh so với Thông tư số 04. Bởi hiện nay, đấu thầu qua mạng đã phổ cập, mà bất kỳ CĐT hay địa phương nào cũng áp dụng. Do đó, đối tượng điều chỉnh rất lớn, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng”, ông Phạm Thy Hùng, Giám đốc Trung tâm ĐTQMQG cho biết.