Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ ngày 1/7/2021, các dự án này phải rà soát, xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuế đất theo quy định. Điển hình là Dự án Khu phố châu Âu bên bờ sông Cầu. Dự án có tổng vốn đầu tư 365,5 tỷ đồng, diện tích 16,1 ha, do Công ty CP Tập đoàn Picenza Việt Nam thực hiện. Năm 2017, UBND tỉnh Thái Nguyên chấp thuận đầu tư Dự án và giao đất cho Chủ đầu tư, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2022. Đến nay, Picenza Việt Nam đã đầu tư hoàn thiện 100% hạng mục hạ tầng kỹ thuật trên 14,25 ha được bàn giao mặt bằng, đạt 92,64% khối lượng công việc toàn Dự án với số vốn thực hiện khoảng 330 tỷ đồng. Dự án đang gặp khó khăn, vướng mắc trong việc xác định điều kiện tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo, thủ tục giao đất, cho thuê đất để giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Khoản 10 Điều 255 Luật Đất đai 2024, được sửa đổi bổ sung tại Khoản 3 Điều 1 Luật số 43/2024/QH15.
Tương tự, Dự án Khu dân cư Hồng Thái do Công ty CP Phát triển hạ tầng kỹ thuật Thái Nguyên (198,9 tỷ đồng) được UBND tỉnh Thái Nguyên quyết định chủ trương đầu tư từ năm 2016, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2018. Dự án có tổng diện tích 12,28 ha, đã giao cho nhà đầu tư đạt 88%. Chủ đầu tư đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính và cơ bản hoàn thiện các hạng mục hạ tầng kỹ thuật, ước khối lượng hoàn thành khoảng 93,5%.
Cùng chung tình trạng trên là một loạt dự án bất động sản khác như Khu dân cư số 2, thị trấn Hương Sơn, huyện Phú Bình (cũ), tỉnh Thái Nguyên do Công ty TNHH Anh Quân thực hiện (tổng vốn đầu tư 91,86 tỷ đồng, triển khai từ năm 2015 và dự kiến hoàn thành vào quý IV/2020, đã hoàn thành 99% công trình hạ tầng trên phần đất được giao); Dự án Khu dân cư Tân Tiến do Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Hà Phát thực hiện (tổng vốn đầu tư 93,35 tỷ đồng, triển khai từ năm 2015, dự kiến hoàn thành trong quý IV/2016, đã hoàn thành trên 95% hệ thống hạ tầng kỹ thuật trên phần diện tích được giao)…
Ngoài ra, còn có các dự án như Khu dân cư Quang Trung do Công ty TNHH MTV Khoáng sản và Bất động sản Anh Thắng thực hiện (tổng vốn đầu tư 92,65 tỷ đồng), triển khai từ năm 2017 và dự kiến hoàn thành năm 2021, diện tích 7 ha, doanh nghiệp đã thi công các hạng mục hạ tầng trên phần diện tích được giao 4,6 ha; Khu đô thị HTD City do Công ty CP Lâm sản Thái Nguyên thực hiện (tổng vốn đầu tư 76,7 tỷ đồng, đã đầu tư 5 tỷ đồng); Khu dân cư tổ 4 phường Phan Đình Phùng, TP. Thái Nguyên (cũ) do Công ty CP Xây dựng và Thương mại Havico thực hiện (tổng vốn đầu tư 85,2 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành năm 2022, doanh nghiệp đã thi công các hạng mục công trình trên phần diện tích được giao 1,15 ha/2,93 ha); Khu dân cư số 1 thị trấn Đình Cả, huyện Võ Nhai (cũ) do Công ty TNHH Tiến Hoa thực hiện (tổng vốn đầu tư 97,9 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành năm 2022, doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng các hạng mục san nền, hạ tầng giao thông, hệ thống thoát nước, cấp điện, cây xanh…); Chợ và khu phố thương mại Điềm Thụy do Công ty CP Đầu tư phát triển và Công nghiệp Phú Bình thực hiện (tổng vốn đầu tư 48,5 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành cuối năm 2017, khối lượng xây dựng đã nghiệm thu là 23,8 tỷ đồng)…
Chia sẻ với phóng viên, đại diện một nhà đầu tư có dự án “mắc kẹt” ở Thái Nguyên cho biết, theo chủ trương kêu gọi đầu tư của UBND tỉnh Thái Nguyên giai đoạn trước, các doanh nghiệp đã đăng ký thực hiện và được địa phương giao phần lớn diện tích đất để triển khai dự án mà không thông qua đấu thầu, đấu giá. Sau khi Thanh tra Chính phủ có kết luận vào tháng 7/2021, các dự án đều “ngưng trệ” do gặp khó khăn, vướng mắc khi xác định điều kiện tiếp tục thực hiện theo trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định (chuyển tiếp) tại Luật Đất đai 2024 và Luật số 43/2024/QH15. Hiện nay, các dự án được phân cấp cho UBND cấp xã của tỉnh Thái Nguyên tiếp nhận. Tuy nhiên, thẩm quyền giải quyết, tháo gỡ khó khăn cho các dự án là của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành tham mưu có liên quan. Doanh nghiệp mong sớm nhận được sự quan tâm của cấp trên để tháo “nút thắt” pháp lý cho các dự án, có cơ sở để hoàn thành và đưa dự án vào sử dụng, tránh lãng phí đầu tư.
