Gian nan chuyển nhượng nợ xấu ngân hàng

Đa số các khoản nợ vay tại ngân hàng đều có tài sản bảo đảm, nhưng trong nhiều trường hợp, quá trình thu giữ và đấu giá các tài sản này gặp khó khăn. Ảnh: NC st

Doanh thu nghìn tỷ vẫn không trả được nợ

Công ty TNHH Quản lý nợ và Khai thác tài sản - Ngân hàng TMCP Quân đội (MBAMC) vừa rao bán khoản nợ gốc và lãi của Công ty CP Thương mại và Xuất nhập khẩu Thiên Nam (Thiên Nam Group) với tổng dư nợ tạm tính đến ngày 20/5/2024 là gần 17,92 tỷ đồng. Trong đó, gần 16,64 tỷ đồng là giá trị dư nợ gốc và 1,28 tỷ đồng dư nợ lãi. Tài sản bảo đảm là 8 lô đất tại quận Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng và bất động sản tại địa chỉ 440/2A Bình Lợi, quận Bình Thạnh, TP.HCM.

MBAMC rao bán khoản nợ này trong bối cảnh tình hình kinh doanh của Thiên Nam Group gặp nhiều khó khăn và chậm trả nợ. Báo cáo tài chính (BCTC) của Thiên Nam Group cho biết, doanh thu năm 2023 giảm 27%, đạt 4.691 tỷ đồng. Các chi phí ở mức cao khiến lợi nhuận sau thuế giảm tới 70%, chỉ còn 3,38 tỷ đồng. Quý I/2024, doanh thu tiếp tục giảm tới 90% so với cùng kỳ năm trước, chỉ còn 126 tỷ đồng, lỗ sau thuế 8,1 tỷ đồng. Tổng nợ phải trả đến cuối quý I/2024 lên tới 1.730 tỷ đồng, chủ yếu là nợ ngắn hạn (1.718 tỷ đồng) và xấp xỉ quy mô tài sản ngắn hạn (1.783 tỷ đồng). Trong đó, dư nợ vay là 556 tỷ đồng.

Bên cạnh khoản nợ đang bị MBAMC rao bán, Thiên Nam Group còn các khoản nợ vay ngắn hạn khác với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) - Chi nhánh TP.HCM (360,34 tỷ đồng), Ngân hàng VPBank - Chi nhánh TP.HCM (117,86 tỷ đồng), BIDV Chi nhánh Hóc Môn (39,75 tỷ đồng)…

Việc các ngân hàng rao bán khoản nợ của các tổ chức, cá nhân liên tục diễn ra thời gian gần đây trong bối cảnh nhiều khách hàng kinh doanh khó khăn, không trả được nợ, nhiều khoản vay trở thành quá hạn, nợ xấu. Mặc dù đa số các khoản nợ vay tại các ngân hàng đều có tài sản bảo đảm như bất động sản, phương tiện vận tải, máy móc thiết bị, nhà xưởng…, nhưng trong nhiều trường hợp, quá trình thu giữ và đấu giá các tài sản này gặp khó khăn, phát sinh tranh chấp khiến các ngân hàng lựa chọn rao bán khoản nợ thay vì bán tài sản bảo đảm.

Công ty TNHH MTV Quản lý nợ và Khai thác tài sản Agribank (Agribank AMC) vừa thông báo bán đấu giá toàn bộ khoản nợ của Công ty TNHH Thép KDG Việt Nam và Công ty CP Đầu tư Khang Duy (một doanh nghiệp cùng hệ sinh thái với Thép KDG) với tổng giá trị tính đến 31/3/2024 là 360,9 tỷ đồng. Trong đó, nợ gốc là 250,48 tỷ đồng, nợ lãi 110,42 tỷ đồng. Nhiều khoản nợ "khủng" khác cũng đang được Agribank rao bán như khoản nợ xấu của Công ty TNHH Suối Cát, Công ty TNHH Tập đoàn Thiên Thanh, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Bắc Hà…

BIDV vừa thông báo đấu giá khoản nợ của Công ty TNHH Thương mại Nguyễn Khôi với tổng dư nợ (đến ngày 13/5/2024) là 201,6 tỷ đồng; khoản nợ của Công ty CP Dịch vụ Thương mại Đại La Thành và Công ty TNHH Phát triển công nghệ Duy Anh với dư nợ tạm tính đến ngày 31/12/2023 là 79 tỷ đồng; khoản nợ của Công ty TNHH Thủy sản Sao Đại Dương với dư nợ gốc, lãi vay, lãi phạt tạm tính đến ngày 5/1/2024 là 67,77 tỷ đồng…

Không dễ tìm được người mua

Cuối tháng 5/2024, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) Chi nhánh Thành An thông báo bán đấu giá lần thứ 5 với khoản nợ của Công ty CP Khách sạn Bến Du Thuyền. Tính đến hết ngày 16/1/2024, tổng dư nợ là 646,4 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ gốc 485,9 tỷ đồng, nợ lãi 160,46 tỷ đồng. Khoản nợ này có 11 tài sản bảo đảm là quyền sử dụng 5.965,5 m2 đất và tài sản hình thành trong tương lai gắn liền với đất tại khu A, ô số 8, Khu đô thị Vĩnh Hòa, TP. Nha Trang, Khánh Hòa. Sau 4 lần đấu giá không có người mua, tại đợt bán đấu giá lần thứ 5 này, giá khởi điểm còn 508,9 tỷ đồng, giảm 10% so với lần đấu giá trước đó, thấp hơn 21% so với dư nợ gốc và lãi vay.

VietinBank Chi nhánh Bắc Sài Gòn cũng vừa thông báo bán đấu giá khoản nợ của Công ty CP Xây dựng công nghiệp (Descon) với tổng dư nợ tạm tính đến ngày 16/5/2024 là 591,5 tỷ đồng. Trong đó, dư nợ gốc hơn 327 tỷ đồng, lãi cộng dồn và lãi quá hạn cộng dồn là 264,2 tỷ đồng. Đây là lần thứ 17 khoản nợ này được đem ra đấu giá và giá khởi điểm trong lần đấu giá này giảm còn 60,6 tỷ đồng, bằng 10,2% dư nợ gốc và lãi cộng dồn của khoản nợ.

Tại nhiều ngân hàng khác, không ít khoản nợ được đấu giá nhiều lần nhưng vẫn chưa tìm được người mua dù giá khởi điểm giảm sâu so với dư nợ gốc và lãi vay của khoản nợ.

Mặc dù hoạt động rao bán nợ thời gian qua diễn ra khá nhộn nhịp, nhưng trên thực tế kết quả bán nợ của các ngân hàng còn hạn chế, nhiều khoản nợ có tài sản bảo đảm giá trị lớn được đấu giá nhiều lần nhưng không tìm được người mua dù nhiều lần hạ giá. Một trong những nguyên nhân là các khoản nợ có tài sản bảo đảm, nhưng hiện trạng pháp lý chưa hoàn thiện, thậm chí đang phát sinh tranh chấp. Trong khi đó, quy định của pháp luật về quyền thu giữ, xử lý tài sản của người mua nợ còn hạn chế dẫn đến việc các cá nhân, tổ chức chưa mặn mà với việc mua nợ của các ngân hàng.

Đơn cử, MBAMC đang rao bán khoản nợ liên quan đến Công ty TNHH Quan Minh với dư nợ gốc 201,9 tỷ đồng và dư nợ lãi 176,3 tỷ đồng, được bảo đảm bởi 443 lô đất ở lâu dài tại Dự án Ocean Park, Quảng Ninh, toàn bộ phần vốn góp chiếm 100% vốn điều lệ, quyền khai thác và nhà máy chế biến cát của Công ty TNHH Quan Minh. Trước đó, quá trình thực hiện các biện pháp thu hồi nợ, thu giữ và xử lý tài sản bảo đảm… với Công ty Quan Minh phát sinh nhiều khó khăn, tranh chấp kéo dài, hiện đang chờ tòa án phân xử.