|
| Phiên giám sát tối cao tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV, ngày 29/5 |
Huy động 230.000 tỷ đồng chống dịch COVID-19
Trình bày báo cáo của Đoàn giám sát trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, đến tháng 4/2023, Đoàn giám sát đã nhận được các báo cáo với 15.659 trang tài liệu.
Qua nghiên cứu báo cáo của các cơ quan, tổ chức và giám sát trực tiếp, trước yêu cầu cấp bách từ thực tiễn, ngày 17/3/2023, Đoàn giám sát đã có văn bản báo cáo và kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ các nhiệm vụ, giải pháp cần triển khai để tháo gỡ ngay những khó khăn, vướng mắc trong thanh toán, quyết toán, quản lý, sử dụng nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19. Ngày 18/3/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chỉ đạo, phân công trách nhiệm cho các Bộ, ngành nghiên cứu thực hiện các kiến nghị của Đoàn giám sát.
Ở một số địa phương, UBND và cơ quan chuyên môn đã tiếp thu, giải trình và triển khai kịp thời kiến nghị giám sát của Đoàn đại biểu Quốc hội.
Đoàn giám sát cho biết, về huy động tài chính chống dịch, tính đến 31/12/2022, tổng số tiền đã được huy động để trực tiếp phục vụ công tác phòng, chống dịch và thực hiện các chính sách an sinh xã hội là khoảng 230 nghìn tỷ đồng, trong đó huy động từ ngân sách là hơn 186.000 tỷ, còn lại từ các nguồn khác. Trên 11,6 nghìn tỷ đồng đã được huy động vào Quỹ Vaccine phòng COVID-19; tiếp nhận khoảng 259,3 triệu liều vaccine phòng COVID-19.
“Bên cạnh đó, hàng triệu tình nguyện viên, đặc biệt là đội ngũ cán bộ y tế, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang trực tiếp tham gia tuyến đầu chống dịch. Các tầng lớp nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, Chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế đã trực tiếp tham gia phòng, chống dịch, đóng góp sức lực, tiền, hiện vật và nhiều khoản đóng góp khác với nhiều hình thức khác nhau, trong đó có nhiều khoản đóng góp, ủng hộ không lượng hóa được bằng tiền”, bà Nguyễn Thúy Anh nêu.
Tổng số kinh phí đã phân bổ trong 3 năm 2020-2022 là gần 176.000 tỷ đồng. Trong đó, chi từ nguồn ngân sách nhà nước là hơn 135.485 tỷ đồng, chi từ các nguồn lực khác là hơn 40.433 tỷ đồng.
 |
Bà Nguyễn Thuý Anh - Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Phó Trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội |
Nhiều vi phạm trong đấu thầu, mua sắm, vay, mượn kít xét nghiệm
Đoàn Giám sát cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ phòng, chống dịch COVID-19, như: hệ thống pháp luật hiện hành chưa bao quát hết, chưa điều chỉnh được các quan hệ, tình huống phát sinh. Việc quản lý, sử dụng, thanh toán, quyết toán kinh phí phòng, chống dịch từ ngân sách nhà nước trong và sau giai đoạn cao điểm phòng, chống dịch còn chậm trễ, phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc nhưng chưa được giải quyết kịp thời, dứt điểm. Công tác quản lý, điều phối nguồn lực xã hội có lúc, có nơi còn hạn chế, lúng túng trong tổ chức, thực hiện, hiệu quả sử dụng chưa cao. Đã có những sai phạm nghiêm trọng trong huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch...
Ở một số đơn vị, địa phương ghi nhận việc mượn, mua vật tư, kít xét nghiệm… với nhiều hình thức khác nhau như có hoặc không có văn bản thỏa thuận, có hoặc không có hợp đồng, đơn giá, phương án hoàn trả...
 |
Các đại biểu tham dự phiên họp |
“Kiểm toán Nhà nước đã chuyển danh sách các đơn vị, địa phương mượn, mua kít xét nghiệm có dấu hiệu bất thường sang Thanh tra Chính phủ để lưu ý khi thực hiện thanh tra theo chuyên đề tại các bộ, ngành, địa phương”, báo cáo của Đoàn giám sát nêu rõ.
Đoàn giám sát cũng chỉ ra nhiều vi phạm trong đấu thầu, mua sắm, vay, mượn kít xét nghiệm. Theo Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, trong 2 năm 2020 và 2021, các đơn vị đã mua sắm sinh phẩm, hóa chất, kít xét nghiệm với các mức giá khác nhau, tùy thuộc vào chủng loại, xuất xứ, hãng sản xuất. Trong đó có một số đơn vị mua kít xét nghiệm từ Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á giá trị lên tới hơn 2.100 tỷ đồng.
Liên quan đến vụ việc mua kít xét nghiệm của Công ty cổ phần Việt Á, Đoàn giám sát cho biết đến đầu tháng 5, theo báo cáo của Bộ Công an, các cơ quan điều tra đã khởi tố 30 vụ án, 107 bị can.
Về việc tổ chức chuyến bay giải cứu, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án “Đưa và nhận hối lộ”, khởi tố nhiều lãnh đạo, cán bộ, công chức có liên quan ở Bộ Ngoại giao, Văn phòng Chính phủ, Bộ Công an, Bộ Y tế và một số địa phương. Đến ngày 3/4, cơ quan điều tra của Bộ Công an đã kết luận điều tra, đề nghị truy tố đối với 54 bị can về 5 hành vi phạm tội (gồm: đưa hối lộ, nhận hối lộ, môi giới hối lộ, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; lừa đảo, chiếm đoạt tài sản). Vụ án đã được VKSND hoàn tất cáo trạng và chuyển cơ quan xét xử.
 |
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. |
6 nhóm bài học, 2 nhóm giải pháp
Đoàn giám sát đã rút ra 6 nhóm bài học kinh nghiệm cùng với việc đề xuất 2 nhóm giải pháp về thể chế, cơ chế và về tổ chức thực hiện. Trong đó đoàn giám sát kiến nghị các tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện nghiêm các kết luận, kiến nghị của cơ quan kiểm tra, kiểm toán, thanh tra. Khẩn trương xử lý dứt điểm các vụ việc liên quan đến Công ty cổ phần công nghệ Việt Á theo chủ trương của Bộ Chính trị về phân loại xử lý tổ chức, cá nhân vi phạm.
Đoàn giám sát kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết giám sát trong việc thanh toán, quyết toán chi phí dịch vụ xét nghiệm SARS-CoV2 theo khối lượng thực tế phát sinh đối với dịch vụ xét nghiệm theo cơ chế đặt hàng nhưng chưa có hợp đồng đặt hàng.
Nghiên cứu bảo đảm tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với nhân viên y tế nói chung, nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng nói riêng tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ và đặc thù công việc theo tinh thần của Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp…
