Đấu thầu mua sắm hàng hóa: Tiếp diễn “chiêu thức” hạn chế nhà thầu

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Sự ra đời của Thông tư số 08/2022/TT-BKHĐT (TT08) được đánh giá như một “liều thuốc” triệt tiêu hàng loạt yếu tố gây hạn chế cạnh tranh trong đấu thầu, đưa ra thước đo để các chủ đầu tư phải “ngắm kỹ” khi xây dựng hồ sơ mời thầu (HSMT). Tuy nhiên, thực tiễn triển khai đấu thầu mua sắm hàng hóa đang cho thấy sự bất cập, khi nhiều HSMT vẫn tồn tại tiêu chuẩn đánh giá chưa phù hợp quy định, gây bức xúc từ phía nhà thầu.
Thực tiễn triển khai đấu thầu mua sắm hàng hóa đang cho thấy sự bất cập, khi nhiều HSMT vẫn tồn tại tiêu chuẩn đánh giá chưa phù hợp quy định. Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet
Thực tiễn triển khai đấu thầu mua sắm hàng hóa đang cho thấy sự bất cập, khi nhiều HSMT vẫn tồn tại tiêu chuẩn đánh giá chưa phù hợp quy định. Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Tại Tiền Giang, Công ty TNHH Thiết kế xây dựng Tiền Giang được UBND huyện Châu Thành giao làm bên mời thầu tại Gói thầu số 2 Thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập cho Trường Tiểu học Song Thuận. Gói thầu có giá dự toán 2,956 tỷ đồng, dự kiến mở thầu vào 9 giờ ngày 11/3/2023. Phạm vi mua sắm bao gồm các thiết bị phòng học như: bàn, ghế; đồ điện tử; đồ gia dụng; các loại máy văn phòng (máy vi tính, máy chiếu, máy in, máy scan)...

Phản ánh đến Báo Đấu thầu, một số nhà cung cấp cho biết, dù quan tâm đến Gói thầu song họ đang bị hạn chế cơ hội tham dự bởi các rào cản về nhân sự nằm ngoài yêu cầu cần thiết. Cụ thể, HSMT yêu cầu vị trí nhân sự quản lý hợp đồng (1 người) tốt nghiệp đại học kinh tế/tài chính/kế toán; kèm theo bản chứng thực (không quá 6 tháng) các tài liệu sau: bằng tốt nghiệp đại học, thẻ căn cước công dân, xác nhận của chủ đầu tư đã tham gia thực hiện 2 gói thầu có quy mô và tính chất tương tự từ năm 2020 trở lại đây, kèm tài liệu chứng minh như hợp đồng kinh tế, biên bản nghiệm thu, phụ lục giá hợp đồng và hóa đơn VAT. Đối với vị trí nhân sự quản lý cung cấp lắp đặt (2 người), 1 người tốt nghiệp cao đẳng trở lên thuộc các chuyên ngành điện, điện tử/công nghệ thông tin; 1 người tốt nghiệp cao đẳng trở lên thuộc các chuyên ngành chế biến lâm sản hoặc chế biến gỗ; kèm theo các tài liệu, xác nhận thực hiện công trình tương tự...

Nhà thầu phản ánh cho rằng, đây là gói thầu cung cấp hàng hóa, không yêu cầu các dịch vụ liên quan. Mặt khác, đối với các dịch vụ liên quan có thể thực hiện trong gói thầu này như lắp đặt, hướng dẫn sử dụng, bảo hành, bảo trì, kiểm nghiệm, nghiệm thu cũng có tính chất đơn giản, không yêu cầu nhân sự thực hiện phải có trình độ cao. Do đó, Nhà thầu đề nghị Bên mời thầu lược yêu cầu về nhân sự chủ chốt.

Trao đổi với phóng viên, đại diện Bên mời thầu lý giải, do Gói thầu đang xét có giá trị lớn, nhiều thiết bị điện, điện tử yêu cầu thông số kỹ thuật, đồ gỗ phải gia công sản xuất theo bản vẽ thiết kế mà Chủ đầu tư quy định (không phải hàng hóa mua sẵn), đòi hỏi các nhân sự chủ chốt có trình độ nhằm thực hiện việc quản lý, cung cấp, lắp đặt và các dịch vụ sau bán hàng. Tuy nhiên, Bên mời thầu sẽ báo cáo, tham mưu Chủ đầu tư cân nhắc điều chỉnh HSMT, gia hạn thời gian mở thầu nếu đề nghị của các nhà thầu là hợp lý.

Những bất cập tương tự cũng được ghi nhận tại Gói thầu Mua sắm trang thiết bị các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn TP. Vĩnh Long năm 2023 do Công ty TNHH MTV Tư vấn đầu tư xây dựng Phát Lộc làm bên mời thầu. Ngay sau khi phát hành HSMT, Gói thầu có dự toán 1,949 tỷ đồng liên tục bị các nhà thầu kiến nghị điều chỉnh những tiêu chuẩn không phù hợp quy định của TT08.

Cụ thể, về nhân sự, HSMT yêu cầu vị trí phụ trách hướng dẫn lắp đặt, sử dụng và đào tạo chuyển giao công nghệ sản phẩm điện tử, công nghệ có trình độ từ đại học trở lên thuộc các chuyên ngành điện - điện tử, điện tử, công nghệ thông tin, tin học; kèm giấy chứng nhận huấn luyện an toàn - vệ sinh lao động, chứng nhận huấn luyện phòng cháy và chữa cháy, hợp đồng lao động, bản cam kết có mặt khi nhà thầu thương thảo hợp đồng, nghiệm thu các sản phẩm tại nơi lắp đặt và nghiệm thu khi hoàn thành gói thầu đưa vào sử dụng... Ngoài ra, nhà thầu còn phải đề xuất khả năng huy động công nhân với số lượng như sau: thợ điện hoặc điện tử (3 người), thợ sơn PU (3 người). Các nhân sự có chứng chỉ nghề hoặc chứng nhận đào tạo nghề bậc 4/7; hợp đồng lao động với doanh nghiệp dự thầu; quyết định của đơn vị đào tạo kèm theo danh sách công nhân học nghề, hợp đồng giữa đơn vị đào tạo và doanh nghiệp có công nhân học nghề, chứng từ thanh toán, biên bản thanh lý và hóa đơn. “Đây là những yêu cầu bất hợp lý, gây hạn chế cạnh tranh”, một nhà thầu đánh giá.

Cũng theo phản ánh, HSMT còn yêu cầu nhà thầu có cam kết cung cấp hàng mẫu (để làm cơ sở nghiệm thu) trong thời gian 7 ngày kể từ ngày Bên mời thầu gửi thông báo; yêu cầu nhà thầu cung cấp bản chính giấy phép hoặc giấy ủy quyền bán hàng của nhà sản xuất, nhà phân phối được ủy quyền hoặc giấy chứng nhận quan hệ đối tác hoặc tài liệu khác có giá trị tương đương (phải ghi tên gói thầu và dự án) cam kết hỗ trợ kỹ thuật, cam kết đầy đủ phụ kiện, dịch vụ sau bán hàng cho nhà thầu để thực hiện gói thầu này đối với các thiết bị máy tính, hệ thống âm thanh ngoài trời, tivi, máy photocopy, laptop.

Trước phản ánh của nhà thầu, Bên mời thầu bảo lưu HSMT đã xây dựng, đồng thời giữ nguyên kế hoạch mở thầu vào 15 giờ ngày 14/3/2023.

Theo một chuyên gia về đấu thầu, TT08 đã nêu rõ các trường hợp hạn chế nhà thầu để chủ đầu tư, bên mời thầu lưu ý khi xây dựng HSMT, tránh đưa ra những tiêu chí, yêu cầu không phù hợp, kém cạnh tranh. Trường hợp không tuân thủ, chủ đầu tư, bên mời thầu sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật.

Chuyên đề