Đấu thầu dự án đầu tư có sử dụng đất: Nhiều địa phương mong gỡ vướng

(BĐT) - Việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất tại nhiều địa phương đã góp phần tích cực thu hút vốn của các nhà đầu tư trong việc phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị, hình thành các khu đô thị mới, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, nhiều dự án vẫn chưa kêu gọi được nhiều nhà đầu tư tham gia, mà trong đó nguyên nhân từ pháp lý khiến nhà đầu tư e ngại.
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Nhà đầu tư chưa mặn mà

UBND tỉnh Sơn La cho biết, trong năm 2019, Tỉnh tổ chức các bước lựa chọn nhà đầu tư cho 9 dự án đầu tư có sử dụng đất, trong đó, 5 dự án thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, 4 dự án chỉ định thầu. Quá trình đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư cơ bản bảo đảm theo quy định. Tuy nhiên, dù đã tổ chức sơ tuyển quốc tế và sơ tuyển trong nước, nhưng có dự án chỉ một vài nhà đầu tư mua hồ sơ mời sơ tuyển và chỉ có một nhà đầu tư nộp hồ sơ dự sơ tuyển...

Tỉnh Sơn La cũng chỉ ra khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án sử dụng đất do chưa có sự đồng bộ giữa hệ thống pháp luật của một số ngành, lĩnh vực với pháp luật về đấu thầu như Luật Đất đai... Các văn bản hướng dẫn về lĩnh vực đầu tư theo hình thức đối tác công tư, dự án nhà ở thương mại có sử dụng đất còn chậm, thường xuyên thay đổi, quy định ở nhiều văn bản quy phạm khác nhau, chưa thống nhất gây ra nhiều cách hiểu khác nhau nên quá trình thực hiện còn khó khăn, lúng túng. Mặt khác, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành không còn quy định về giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án. Tỉnh Sơn La dẫn ra Công văn số 1211/TCQLĐĐ-VP ngày 4/7/2019 của Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ Tài nguyên và Môi trường đã nêu rõ quan điểm đó, dẫn đến chưa có cơ sở để giao đất cho các nhà đầu tư trúng thầu. 

Còn theo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thanh Hóa, việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn Tỉnh năm 2019 gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Nhà đầu tư tham gia đấu thầu thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất chưa xác định được giá trị tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước của dự án tại thời điểm đấu thầu, nên chưa đánh giá được hiệu quả đầu tư của dự án, gây khó khăn cho nhà đầu tư, giảm quan tâm của các nhà đầu tư đến dự án. Do theo Luật Đất đai quy định, thời điểm tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất.

Vướng mắc của tỉnh Thanh Hóa cũng được không ít địa phương phản ánh. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc nhà đầu tư còn dè dặt khi tham gia, đôi khi tạo ra sân chơi không cạnh tranh, chỉ nhà đầu tư thân hữu mới theo đuổi dự án. Tình trạng chỉ định nhà đầu tư do qua sơ tuyển chỉ có 1 nhà đầu tư trúng sơ tuyển diễn ra phổ biến khi nhiều trường hợp là doanh nghiệp đã có quá trình dài theo đuổi dự án. Bởi vì tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp - một thông số quan trọng để nhà đầu tư có thể xác định rõ nhất phương án tài chính, hiệu quả đầu tư để quyết định tham gia đấu thầu - lại chưa được xác định tại bước đấu thầu.

Địa phương chờ đợi gỡ vướng pháp lý

Từ vướng mắc trên, tỉnh Thanh Hóa kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sửa đổi Luật Đất đai năm 2013, Nghị định số 30/2015/NĐ-CP phù hợp với thực tế và các quy định pháp luật khác có liên quan, bảo đảm lợi ích, hiệu quả đầu tư cho nhà đầu tư được lựa chọn. Trong đó, giá trị tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước của dự án đầu tư có sử dụng đất được xác định tại thời điểm đấu thầu. Bên cạnh đó, các cơ quan liên quan tiếp tục ban hành các thông tư hướng dẫn về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, làm cơ sở để các bên mời thầu, các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện, quản lý đấu thầu bảo đảm theo quy định.

UBND tỉnh Phú Thọ kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành trung ương tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách, sửa đổi, bổ sung các quy định để tránh chồng chéo trong quá trình thực hiện Nghị định số 30/2015/NĐ-CP. Trong đó, một số nội dung cần quy định rõ trường hợp giao đất, cho thuê đất theo một trong ba hình thức: đấu thầu theo Luật Đấu thầu, quyết định đầu tư theo Luật Đầu tư, đấu giá quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai.

Với nhiều dự án đã lựa chọn được nhà đầu tư, tỉnh Sơn La đề xuất sớm có hướng dẫn về nội dung giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư trúng thầu các dự án đầu tư có sử dụng đất. Còn tỉnh Kiên Giang kiến nghị sớm ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 30/2015/NĐ-CP ngày 17/3/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư…

Chuyên đề