Đánh giá kỹ lưỡng các nội dung điều chỉnh Dự án Cảng hàng không Long Thành

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Trong quá trình triển khai Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, có 3 chỉ tiêu của Dự án đã có sự thay đổi so với chỉ tiêu đã được Quốc hội thông qua, trong đó nội dung điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án, kéo dài thời gian bố trí vốn đến năm 2024 thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Sáng 26/10, Quốc hội đã nghe Tờ trình của Chính phủ việc điều chỉnh một số nội dung của Dự án.
Ảnh Internet
Ảnh Internet

Theo Tờ trình của Chính phủ, 4 nội dung đề nghị điều chỉnh bao gồm: điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư Dự án từ 22.938 tỷ đồng xuống 19.207,504 tỷ đồng (giảm 3.730,496 tỷ đồng).

Điều chỉnh giảm diện tích đất thu hồi từ 5.399,35 ha xuống 5.317,35 ha (giảm 82 ha). Trong đó, diện tích đất của Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là 5.000 ha; diện tích đất Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là 284,7 ha (tăng 2,35 ha); tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65 ha; giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20 ha.

Điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2024.

Bổ sung nội dung bố trí tái định cư các hộ dân do thu hồi đất để thực hiện đầu tư 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Trong các nội dung đề nghị điều chỉnh như trên, Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh đối với nội dung về điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và kéo dài thời gian giải ngân vốn.

Lý do được Chính phủ đưa ra là nội dung này thuộc thẩm quyền của Quốc hội do làm tăng thời gian thực hiện Dự án so với một số chỉ tiêu đã được Quốc hội phê duyệt tại Khoản 3 Điều 1 Nghị quyết số 53/2017/QH14. Các nội dung còn lại không thuộc trường hợp phải điều chỉnh chủ trương đầu tư và thẩm quyền điều chỉnh là của Thủ tướng Chính phủ. Theo quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH14, Điều 2 Nghị quyết số 38/2017/QH14, Chính phủ báo cáo Quốc hội các nội dung điều chỉnh trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Dự án.

Cho ý kiến thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế cho biết, việc Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn, còn các nội dung đề nghị điều chỉnh khác của Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại Luật Đầu tư công vì không làm tăng tổng mức đầu tư Dự án, không tăng diện tích đất thu hồi là phù hợp. Việc xem xét, điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn đề nghị đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6, không ban hành Nghị quyết riêng về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14.

Có ý kiến đề nghị, Chính phủ cần chủ động và kịp thời báo cáo Quốc hội khi quá trình triển khai Dự án có khả năng không bảo đảm tiến độ và một số chỉ tiêu được nêu tại Nghị quyết của Quốc hội cần phải điều chỉnh để bảo đảm không phát sinh thêm thủ tục, gây lãng phí thời gian và nguồn lực thực hiện Dự án; cần đánh giá nguyên nhân khách quan và chủ quan, rút kinh nghiệm qua triển khai khi để chậm tiến độ Dự án.

Với nội dung điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án, Ủy ban Kinh tế nhất trí với kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2024 nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để thực hiện hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như triển khai công tác giải ngân cho Dự án. Tuy nhiên, đề nghị cần đánh giá việc tạm ứng ngân sách địa phương chi trả cho các kinh phí liên quan của Dự án từ năm 2021 - 2023 trong bối cảnh niên độ Dự án đã kết thúc, không được Kho bạc Nhà nước giải ngân thì có tác động, ảnh hưởng như thế nào đối với việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Đề nghị đánh giá việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện Dự án “đến hết năm 2024” thay vì hoàn thành trước năm 2021 có ảnh hưởng như thế nào đến thời gian và lộ trình thực hiện giai đoạn 1 của Dự án. Nếu việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện Dự án “đến hết năm 2024” mà không điều chỉnh về thời gian hoàn thành và đưa vào khai thác giai đoạn 1 của Dự án thì liệu có bảo đảm khả thi về tiến độ của giai đoạn 1, do đó, đề nghị Chính phủ sớm đề xuất phương án điều chỉnh thời hạn hoàn thành giai đoạn 1 của Dự án mà Quốc hội đã đặt ra tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 và báo cáo Quốc hội về nội dung này.

Có ý kiến đề nghị Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá chi tiết hơn tỷ lệ hoàn thành của các dự án thành phần có cấu phần xây dựng để làm cơ sở định lượng thời gian gia hạn phù hợp; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc UBND tỉnh Đồng Nai trong việc thúc đẩy thực hiện giải ngân Dự án bảo đảm hoàn thành đúng tiến độ; đề nghị rà soát, có giải pháp phù hợp, đánh giá kỹ lưỡng về tính khả thi, hiệu quả của việc điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án khi thời gian từ nay đến hết năm 2024 (còn khoảng hơn 1 năm) với nhiều nội dung cần hoàn thành; phân kỳ cụ thể tiến độ thực hiện làm cơ sở điều chỉnh thời điểm kết thúc Dự án.

Ngoài ra, với đề nghị cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ cần làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã được chuyển nguồn hay chưa, có đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phần vốn này đến hết năm 2024 hay không.

Cũng có ý kiến cho rằng, việc Chính phủ kiến nghị “cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng đến hết năm 2024” là không khả thi, không phù hợp với quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước. Vì vậy, đề nghị Chính phủ rà soát lại nội dung này để đề xuất phương án xử lý phù hợp, đúng quy định. Trường hợp Dự án cần bố trí nguồn vốn để tiếp tục triển khai thực hiện thì đề nghị Chính phủ lập và trình Quốc hội dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương hằng năm để bố trí vốn cho Dự án.

Theo Tờ trình của Chính phủ, công tác thu hồi và bàn giao mặt bằng đã thu hồi đạt 97,64%, trong đó đã bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn 1 đạt 100%, đáp ứng điều kiện để Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam khởi công 2 gói thầu. Về bố trí tái định cư, đã xét duyệt tái định cư cho 4.246 hộ; 15 hộ đủ điều kiện tái định cư đang lập thủ tục bố trí; 1.600 hộ đã xét duyệt tái định cư nhưng không đủ điều kiện bố trí; 308 hộ đang rà soát tái định cư. Đã phê duyệt phương án bồi thường cho toàn bộ 1.198 thân nhân/1.930 ngôi mộ và đã di dời toàn bộ đến nghĩa trang mới.

Về triển khai các dự án thành phần có cấu phần xây dựng: Với Dự án thành phần (DATP) 1 đã thi công xong 21/21 gói thầu; trong đó, đã nghiệm thu 13/21 gói thầu đưa vào sử dụng, đang tổ chức nghiệm thu 8/21 gói thầu còn lại; sau khi Dự án được kéo dài thời gian thực hiện sẽ tiếp tục triển khai các tuyến đường theo quy hoạch điều chỉnh.

Đối với DATP2 có 11 công trình (tiểu dự án) gồm: 4 trường mầm non, 2 trường tiểu học, 2 trường trung học cơ sở, 1 chợ, 1 trung tâm văn hóa, 1 trụ sở UBND xã. Hiện nay đã hoàn thành 3/11 công trình, đang tiếp tục hoàn thiện các công trình còn lại; sản lượng hoàn thành đạt 60%.

Đối với DATP3 và DATP4, UBND tỉnh Đồng Nai đã có Văn bản số 8732/UBND-KTNS ngày 27/7/2020 ngừng triển khai DATP3 và DATP4 do chuyển toàn bộ các hộ tái định cư tại Phân khu 3 Khu tái định cư Bình Sơn về Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn nên không còn nhu cầu tái định cư.

Đối với DATP5, hoàn thành 6/10 gói thầu xây lắp, 4/10 gói thầu đang trong quá trình hoàn thiện xây lắp. Sản lượng hoàn thành khoảng 80%.

Về công tác giải ngân, tổng số vốn kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền phân bổ cho Dự án là 22.855,035 tỷ đồng. Kết quả giải ngân đến ngày 31/12/2022 là 16.697,132 tỷ đồng. Còn lại 4.614,28 tỷ đồng nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 đã được bố trí vốn trung hạn và 1.543,623 tỷ đồng nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 chưa giải ngân và đã hủy dự toán.

Chuyên đề