Cựu Chủ tịch PVN nhận gần 70 tỷ đồng “chi phí ngoài”

(BĐT) - Có quyết định khởi tố từ tháng 10/2014, đến tháng 6 vừa qua, Cơ quan cảnh sát điều tra (Bộ Công an) đã ban hành Kết luận điều tra vụ án “Vi phạm quy định cho vay, Lợi dụng chức vụ quyền hạn, Cố ý làm trái” xảy ra tại Ngân hàng TMCP Oceanbank và các đơn vị liên quan.
Để huy động vốn từ khách hàng dầu khí, OceanBank phải bỏ ra “chi phí huy động vốn” là 1%/năm/tổng số tiền gửi. Ảnh: Quang Tuấn
Để huy động vốn từ khách hàng dầu khí, OceanBank phải bỏ ra “chi phí huy động vốn” là 1%/năm/tổng số tiền gửi. Ảnh: Quang Tuấn

Rút tiền ngân hàng bỏ túi riêng

Cơ quan điều tra kết luận, quá trình điều hành OceanBank, bằng các thủ đoạn thành lập các công ty sân sau, Hà Văn Thắm đã lợi dụng chức vụ quyền hạn chỉ đạo cấp dưới thực hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật, dùng nhiều thủ đoạn khác nhau để rút tiền sử dụng vào mục đích cá nhân, gây thất thoát hàng nghìn tỷ đồng không có khả năng thu hồi.

Chẳng hạn, bị can Hà Văn Thắm đã đồng ý cho Công ty TNHH MTV Dịch vụ và Thương mại Trung Dung của Phạm Công Danh, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Xây dựng vay 500 tỷ đồng để có vốn mua tài sản là quyền sử dụng đất tại Sân vận động Chi Lăng, TP. Đà Nẵng. Thực chất, Phạm Công Danh vay vốn để trả nợ cho việc mua cổ phần của bà Hứa Thị Phấn tại Ngân hàng TMCP Đại Tín.

Tháng 5/2014, để có tiền sử dụng vào mục đích cá nhân, Thắm đã chỉ đạo Nguyễn Thị Lan Hương, Thư ký HĐQT lập khống 24 hợp đồng chuyển nhượng căn hộ của Dự án Star City Westlake giữa 9 cá nhân để đưa vào hồ sơ vay vốn ngân hàng. Bất chấp việc hồ sơ không đủ điều kiện, và bị trả lại nhưng Hà Văn Thắm và Nguyễn Văn Hoàn (nguyên Phó Tổng giám đốc OceanBank) vẫn đồng ý cho vay. Số tiền giải ngân của 9 hợp đồng là 137,8 tỷ đồng sau đó chuyển sang tài khoản của Thắm để trả nợ cho các khoản vay khác. Hiện OceanBank đã thu hồi được 26 tỷ đồng gốc và 1,5 tỷ đồng lãi phạt.

Ngoài sai phạm trên, Hà Văn Thắm và các đối tượng còn có sai phạm thẩm định, phê duyệt, giải ngân, kiểm tra sau cho vay đối với nhiều doanh nghiệp, đến nay nợ nhóm 5 khoảng 4.935 tỷ đồng và nợ khó có khả năng thu hồi là 9.048 tỷ đồng. Cơ quan điều tra phối hợp với Đoàn giám định của Ngân hàng Nhà nước rà soát đánh giá tình trạng toàn bộ các khoản nợ xấu. Đoàn giám định đánh giá, xác định hậu quả đối với 8 hồ sơ của 8 khách hàng đến ngày 31/3/2016 là 2.652 tỷ đồng. Do thời hạn điều tra đã hết, cơ quan điều tra tách hành vi, tiếp tục điều tra mở rộng vào giai đoạn 2 của vụ án. 

Lợi dụng chức vụ để trục lợi

Với mục đích và động cơ cá nhân, Nguyễn Xuân Sơn đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao đề ra chủ trương thu phí trái quy định của Ngân hàng Nhà nước, gây thiệt hại cho Oceanbank và khách hàng số tiền 70,9 tỷ đồng.
Ngoài vi phạm quy định cho vay, Hà Văn Thắm và Nguyễn Xuân Sơn, nguyên Chủ tịch HĐTV PVN còn có hành vi phạm vào tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Theo đó, cuối năm 2008, PVN ký thỏa thuận với Oceanbank trở thành cổ đông và đối tác chiến lược. Nguyễn Xuân Sơn được cử làm người đại diện vốn, tham gia HĐQT và điều hành tại Oceanbank.

Thắm và Sơn đã thỏa thuận với nhau, để huy động vốn từ nhóm khách hàng dầu khí, Oceanbank phải chi một khoản gọi là “chi phí huy động vốn” 1%/năm/tổng số tiền gửi. Khoản tiền này, Sơn được toàn quyền quyết định việc chi phí mà không cần phải trao đổi chi tiết với Hà Văn Thắm.

Thắm và Sơn thống nhất sẽ thu phí của các khách hàng vay vốn và khách hàng mua ngoại tệ thông qua Công ty CP BSC Việt Nam. Công ty này thu chênh lệch giữa lãi suất thỏa thuận với lãi suất quy định trong các hợp đồng tín dụng đối với khách hàng vay vốn và thu chênh lệch giữa tỷ giá ngoại tệ niêm yết và tỷ giá thực tế bán cho khách hàng.

Trên danh nghĩa, Công ty BSC sẽ ký các hợp đồng dịch vụ như quản lý tài sản, tư vấn, đầu tư, cung cấp thông tin... với khách hàng. Thực tế, các khách hàng không có nhu cầu dịch vụ và Công ty BSC cũng không tư vấn, cung cấp dịch vụ gì, nhưng vẫn phải ký hợp đồng theo hướng dẫn của cán bộ ngân hàng và trả phí để được vay vốn hoặc mua ngoại tệ.

Cơ quan điều tra đã thu giữ 720 hợp đồng dịch vụ của giữa Công ty BSC với các khách hàng. Kết quả điều tra xác định từ 22/5/2009 đến 31/1/2012, Công ty BSC đã thu 70,9 tỷ đồng. Khoản thu này, sau đó được Công ty BSC chi cho Nguyễn Xuân Sơn. Tổng số tiền đã chi cho Sơn là 69,9 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra kết luận bị can Nguyễn Xuân Sơn hiểu rõ sự phụ thuộc của Oceanbank vào lượng tiền gửi từ PVN. Với mục đích và động cơ cá nhân, Nguyễn Xuân Sơn đã lợi dụng chức vụ quyền hạn được giao đề ra chủ trương thu phí trái quy định của Ngân hàng Nhà nước, gây thiệt hại cho Oceanbank và khách hàng số tiền 70,9 tỷ đồng.

Chuyên đề