 |
| Sản xuất công nghiệp, xuất khẩu, tiêu dùng nội địa và đầu tư công tiếp tục là động lực dẫn dắt tăng trưởng nửa cuối năm 2025. Ảnh: Lê Tiên |
Xu hướng phục hồi của các động lực cả phía cung và cầu
Theo số liệu từ Cục Thống kê, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng 7,52% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu mức cao nhất trong giai đoạn 2011 - 2025. Đáng chú ý, trong nửa đầu năm 2025, có hơn 152,7 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 26,5% so với cùng kỳ năm 2024.
TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao kết quả đạt được của nền kinh tế trong nửa đầu năm nay với sự phục hồi của các động lực cả phía cung và cầu, các chỉ số kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm. Chính phủ đã ban hành nhiều nghị định, nghị quyết, văn bản chỉ đạo nhằm quyết tâm đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên, ổn định vĩ mô và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; thực hiện đột phá thể chế, tinh gọn tổ chức - bộ máy, sáp nhập tỉnh, thành phố; đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền; phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại…
Bên cạnh đó, chính sách tài khóa tiếp tục được điều hành theo hướng mở rộng, có trọng tâm, trọng điểm. Cụ thể là tiếp tục đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu tỷ lệ giải ngân đạt 100% kế hoạch; tăng cường mở rộng cơ sở thuế, thu hồi nợ đọng thuế, tăng nguồn lực cho đầu tư phát triển; phấn đấu nâng hạng thị trường chứng khoán năm 2025, tiếp tục thực hiện các chính sách về miễn, giảm, gia hạn thuế, phí; chính thức miễn và hỗ trợ học phí…
Nhóm nghiên cứu của Công ty Chứng khoán Yuanta cho rằng, bên cạnh số liệu GDP bứt phá mạnh bất chấp những căng thăng thương mại, địa chính trị trên toàn cầu, điểm tích cực còn là quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền hai cấp diễn ra một cách hiệu quả, nhanh chóng. Trong thời gian ngắn hàng loạt chính sách trong “bộ tứ chiến lược” đã được ban hành, lan tỏa và đi vào đời sống, khẳng định bước đột phá về tư duy và sẽ là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bền vững trong dài hạn.
Cần thực hiện hiệu quả đột phá thể chế
Từ nền tảng tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa đầu năm, Công ty Chứng khoán Yuanta nâng dự báo tăng trưởng GDP cả năm 2025 lên mức 7,4% với động lực dẫn dắt tăng trưởng chuyển dịch từ sản xuất công nghiệp, xuất khẩu sang tiêu dùng nội địa, đầu tư công rõ ràng hơn trong nửa cuối năm.
Theo đó, động lực tăng trưởng từ tiêu dùng nội địa, đầu tư công đang dần thể hiện vai trò quan trọng hơn. Ước tính thanh toán vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm đạt 268,1 nghìn tỷ, tăng 42,3% so với cùng kỳ 2024, tốc độ giải ngân đang tăng ngày càng nhanh trong 2 tháng gần đây. Các dự án hạ tầng trọng điểm đang được đẩy mạnh triển khai, đặc biệt sau khi hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước mới, cơ quan chính quyền các địa phương đang cho thấy tiến độ xử lý công việc nhanh gọn hơn trước. Tiêu dùng nội địa kỳ vọng duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ nhờ các chương trình kích cầu tiêu dùng, du lịch cũng như các chính sách tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp, người dân trong nước. Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ nới lỏng vẫn đang được Ngân hàng Nhà nước sử dụng để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân tiếp cận nguồn vốn dễ dàng với chi phí thấp.
Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán VCBS nhận định, dư địa nới lỏng tài khóa trong nước tạo điều kiện thuận lợi cho tăng trưởng. Trong đó, đầu tư công được kỳ vọng ghi nhận mức giải ngân cao hơn đáng kể để hoàn thành các mục tiêu quan trọng vào cuối năm 2025, cũng là năm cuối cùng trong chu kì đầu tư công trung hạn 2021 - 2025. Theo đó, với tổng vốn đầu tư công năm 2025 được nâng lên 36 tỷ USD, tăng gần 40% so với năm 2024, đây là yếu tố then chốt đạt mục tiêu tăng trưởng GDP. Bên cạnh đó, chính sách giảm thuế VAT 2% đến hết năm 2026 là một trong những đòn bẩy tài khóa hiệu quả, đóng vai trò quan trọng trong việc kích cầu tiêu dùng và tăng tổng mức bán lẻ, hỗ trợ các doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Ở khía cạnh khác, môi trường pháp lý thuận lợi hơn, đặc biệt là cho nhóm doanh nghiệp thuộc các ngành trọng điểm nhờ Nghị quyết 68-NQ/TW đang được quyết liệt thực thi trong thực tế.
Đặt niềm tin vào chính sách điều hành và triển vọng tăng trưởng tích cực, song TS. Cấn Văn Lực cho rằng, cần thận trọng nhìn nhận các rủi ro và thách thức chính trong nửa cuối năm nay. Theo đó, rủi ro địa chính trị, chiến tranh thương mại - công nghệ gia tăng, khiến giá hàng hóa chịu áp lực tăng. Hoạt động của các doanh nghiệp còn đối mặt với nhiều khó khăn dù đã có dấu hiệu khởi sắc, số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn vẫn tăng 13,3%. Ngoài ra, tỷ giá tiếp tục xu hướng đi lên, tỷ giá trung tâm tăng gần 3% tính đến ngày 30/6. Trong khi đó, xuất nhập khẩu có dấu hiệu tăng chậm lại, kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu năm tăng 16,1% nhưng thấp hơn mức tăng 16,8% của cùng kỳ năm trước, riêng trong tháng 6 giảm 3,2% so với tháng trước.
Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, khó lường, ông Lực dự báo tăng trưởng GDP có thể đạt 7,5 - 7,7% cả năm 2025 (kịch bản cơ sở) hoặc có thể ở mức 7,8 - 8,1% (kịch bản tích cực).
Ông Lực kiến nghị, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên hoặc ít nhất như kịch bản cơ sở trong cả năm 2025, yếu tố tiên quyết là thực hiện hiệu quả chủ trương đột phá thể chế, vận hành hiệu quả bộ máy chính quyền địa phương sau sáp nhập, tinh gọn; đẩy mạnh cải thiện thực chất môi trường đầu tư - kinh doanh. Bên cạnh đó, triển khai có hiệu quả các chính sách kích cầu tiêu dùng, khuyến khích các tổ chức tín dụng triển khai các gói tín dụng tiêu dùng lãi suất ưu đãi cho công nhân, nông dân, sinh viên, người lao động trong cả khu vực chính thức và phi chính thức…
Ở góc độ chính sách vĩ mô, ông Lực khuyến nghị cần tiếp tục nâng cao hiệu quả trong điều hành, phối hợp chính sách, nhất là chính sách tiền tệ và tài khóa. Đồng thời, quan tâm nâng cao chất lượng tăng trưởng, trong đó có chất lượng đầu tư công (nhất là các công trình trọng điểm) và cơ cấu chi tiêu công với việc chú trọng chi nhiều hơn cho giáo dục, y tế và khoa học công nghệ, hạ tầng số...
