 |
| Dự án Nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 đang gặp vướng mắc về cơ chế chuyển ngang giá khí vào giá điện. Ảnh: Duy Tình |
Những vướng mắc chính
Mới đây, Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa đã phải hủy thông báo mời thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án NMNĐ LNG Nghi Sơn lần thứ hai do không có nhà đầu tư nào nộp hồ sơ dự thầu. Điều đáng nói, theo danh sách ngắn được công bố trước đó, có tới 5 nhà đầu tư quốc tế đã bày tỏ quan tâm dự án có tổng vốn đầu tư hơn 2,24 tỷ USD này.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa cho biết, nguyên nhân khiến các nhà đầu tư không mặn mà là lo ngại khó hoàn thành Dự án đúng tiến độ vận hành trước năm 2030 theo yêu cầu đã đặt ra tại Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Bên cạnh đó, tổng vốn đầu tư lớn và số tiền bảo lãnh dự thầu cao cũng là rào cản.
Tại buổi làm việc ngày 28/7/2025 với các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Trị của Đoàn công tác Bộ Công Thương về tình hình thực hiện các dự án nguồn và lưới điện trong Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa Trần Anh Chung chia sẻ, Tỉnh đang tích cực triển khai các dự án, song vẫn còn một số khó khăn nhất định.
Theo ông Trần Anh Chung, Dự án NMNĐ LNG Công Thanh (công suất 1.500 MW) đã cơ bản hoàn thành công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và san lấp mặt bằng cho khu vực nhà máy chính. Tuy nhiên, Dự án gặp khó khăn về tiếp cận nguồn vốn.
Dự án NMNĐ khí LNG Quỳnh Lập tại Nghệ An (công suất 1.500 MW, vốn đầu tư dự kiến trên 2 tỷ USD) cũng gặp vấn đề về tiến độ. Ông Phạm Văn Hoá, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Nghệ An cho biết, Dự án dự kiến vận hành năm 2028, nhưng đến nay Tỉnh mới đang thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư…
Tại Diễn đàn Dầu khí và Năng lượng thường niên 2025 mới đây, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power) Nguyễn Duy Giang cho biết, Dự án NMNĐ Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 - dự án LNG đầu tiên của Việt Nam - dự kiến phát điện thương mại vào quý IV/2025, nhưng đến nay vẫn còn nhiều khó khăn. Trong đó, vướng mắc lớn nhất là cơ chế chuyển ngang giá khí vào giá điện.
Đẩy mạnh gỡ bỏ “điểm nghẽn”
TS. Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam nhấn mạnh, điện khí LNG là xu hướng tất yếu và là một trong những trụ cột năng lượng chuyển tiếp của Việt Nam từ nay đến năm 2035, thay thế cho những nguồn điện phát thải carbon cao như điện than, dầu… “Tuy nhiên, mục tiêu phát triển điện khí LNG cho giai đoạn từ nay đến năm 2030 trong Quy hoạch điện VIII điều chỉnh là rất thách thức, nguy cơ không đạt là khá cao, bởi thực tế triển khai dự án điện khí LNG cần khoảng từ 7 - 10 năm”, ông Thập cảnh báo.
Nhìn vào thực trạng hiện nay, ông Thập chỉ ra những “điểm nghẽn” cản trở sự phát triển của các dự án điện khí LNG.
Theo ông Thập, về chính sách, hiện chưa có cơ chế để Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cam kết tiêu thụ khối lượng LNG nhập khẩu trong dài hạn; chưa có cơ chế đàm phán trực tiếp với nhà cung cấp LNG.
Trong khi đó, hạ tầng phục vụ nhập khẩu LNG còn thiếu thốn. Đến nay, Việt Nam mới chỉ có duy nhất Kho cảng LNG Thị Vải của Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) đã hoàn thành và sẵn sàng cung cấp khí LNG tái hóa cho các hộ tiêu thu tại khu vực Đông Nam Bộ. Đa số các kho cảng khác theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh vẫn đang dừng ở bước chuẩn bị đầu tư, chưa triển khai xây dựng. Ngoài ra, công tác quy hoạch kho cảng LNG chưa tính tới việc kết nối tối ưu đầu tư cũng như khai thác hiệu quả tài nguyên cảng biển Việt Nam…
Để tháo gỡ khó khăn và khơi thông nguồn lực đầu tư vào các dự án điện khí, ông Thập đề xuất cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp. Theo đó, bên phát điện đàm phán trực tiếp với bên mua điện, áp dụng với cả các dự án điện khí LNG và các nhà máy năng lượng tái tạo để bảo đảm bao tiêu sản lượng dài hạn, thu hút cho nhà đầu tư.
Đại diện Ban Chiến lược Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia Việt Nam đề xuất, cần hoàn thiện chính sách cho điện khí LNG và xây dựng cơ chế khuyến khích phát triển hạ tầng LNG để thu hút đầu tư vào vào các dự án điện khí, thúc đẩy chuyển dịch năng lượng theo hướng xanh.
Về phía địa phương, để đáp ứng tiến độ cho Dự án NMNĐ khí LNG Quỳnh Lập, Sở Công Thương Nghệ An kiến nghị cấp có thẩm quyền sớm có giải pháp hoàn thành thủ tục triển khai đầu tư Dự án. Đối với Dự án NMNĐ LNG Nghi Sơn, Ban Quản lý Khu kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp tỉnh Thanh Hóa sẽ có văn bản báo cáo Trung ương điều chỉnh kế hoạch thực hiện Dự án hoặc đề xuất chỉ định nhà đầu tư…
